مریم عسگری
با گسترش روزافزون تکنولوژی و توسعه تلفن همراه، روزانه بیش از ۵۸ میلیون مشترک از تلفن همراه استفاده می‌کنند، اما مکالمات تلفن همراه در برخی از اماکن مانند، سالن‌های کنفرانس، بخش‌های C.C.U و I.C.U بیمارستان‌ها و مراکز درمانی، مراکز آموزشی و سالن‌های امتحان، مراکز اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و... از نظر ایمنی و امنیتی موجب سلب آرامش و آسایش می‌شود.

به همین دلیل دستگاه‌هایی تحت عنوان دستگاه‌های مسدودکننده امواج تلفن همراه وارد عرصه شده‌اند که اکثرا چینی بوده و نشان و اسم و رسم مشخصی هم ندارند. از نظر عرضه‌کنندگان این دستگاه‌ها، مزایای استفاده از مسدودکننده‌های تلفن همراه که در انواع مختلفی و با قیمت‌های گوناگون به بازار عرضه شده‌اند، ایجاد آرامش در محیط‌هایی که استفاده از تلفن همراه ممنوع است، حفاظت و رعایت کامل مسائل ایمنی و امنیتی وامکان ایجاد محیطی ساکت و آرام برای ورزش، کار یا استراحت است. جالب اینجاست که در کنار این دستگاه‌ها، شرکت‌های عرضه‌کننده دستگاه‌های مسدودکننده، دستگاه‌هایی تحت عنوان تقویت‌کننده امواج موبایل عرضه می‌کنند. این دستگاه‌ها در نقاط کور تلفن همراه و مناطقی که میزان آنتن دهی تلفن همراه ضعیف است مورد استفاده قرار می‌گیرند.
ذکر این نکته لازم است که با وجود ممنوعیت فروش و استفاده از این کالاها بدون مجوز سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی (رگولاتوری)، اما شاهد هستیم، شرکت‌های مختلفی در ابعاد وسیع به عرضه این کالاها می‌پردازند. براساس اعلام رگولاتوری، استفاده از دستگاه‌های مسدودکننده و تقویت‌کننده باعث بروز تداخل در سیگنال‌ها شده و به همین دلیل استفاده از آنها تنها در شرایط خاص و در صورت ارائه پروانه از سوی این سازمان میسر است.
مسدودکننده موبایل چیست
مسدودکننده موبایل دستگاهی است که با ارتعاش سیگنال رادیویی ضعیفی باعث قطع ارتباط بین تلفن همراه و فرستنده امواج تلفن همراه می‌شود.
به گفته میوه چی، مدیر یکی از شرکت‌های عرضه کننده دستگاه‌های مسدودکننده موبایل،امواج حاصل از دستگاه‌های مسدودکننده موبایل، هیچ اختلالی در سایر تجهیزات الکترونیکی ایجاد نمی کند و به محض روشن شدن دستگاه آنتن دهی همه تلفن‌های همراه در محدوده تحت پوشش دستگاه به صفر می‌رسد. با خاموش کردن این دستگاه نیز مجددا آنتن دهی تلفن همراه به حالت قبل برگشته و ارتباط بین موبایل و فرستنده امواج تلفن همراه دوباره برقرار می‌شود. وی در مورد استفاده از مسدودکننده‌های موبایل می‌گوید، این دستگاه‌ها با ولتاژ‌های مختلفی به بازار عرضه شده‌اند که معمول‌ترین آنها قدرتی برابر شعاع ده متر دارد که قیمتی حدود ۱۵۰ تا ۲۰۰ هزار تومان دارد. وی قیمت دستگاه‌های مسدودکننده را بسته به نوع و قدرت آنها بین ۱۵۰ تا ۷۰۰ یا ۸۰۰ هزار تومان اعلام کرد. قیمت دستگاه‌های تقویت‌کننده امواج موبایل هم بین ۴۰۰ هزار تا یک میلیون تومان اعلام شد.
یکی دیگر از عرضه‌کنندگان این دستگاه‌ها هم می‌گوید، مسدودکننده جی پی اس یا همان جمر جی پی اس که جزو پر مخاطب‌ترین دستگاه‌های مسدودکننده است، دستگاهی است که برای قطع ارتباط بین دستگاه موقعیت‌یاب و ماهواره دریافت اطلاعات جی پی اس به کار برده می‌شود؛ به طوری که استفاده از دستگاه مانع از دریافت اطلاعات جی پی اس به ماهواره می‌شود. این دستگاه برای استفاده شخصی، داخل اتومبیل، منزل، دفتر کار یا هر مکانی که تحت ردیابی قرار دارید می‌تواند استفاده شود. مسدودکننده GPS محدوده فرکانسی بین بسامد 1400 تا 1600 مگاهرتز را تحت پوشش قرار می‌دهند.
انواع مسدودکننده
بر اساس اعلام شرکت سروش تلکام، مسدودکننده‌ها به سه صورت ثابت و قابل حمل و پر قدرت تقسیم می‌شوند.
مسدودکننده ثابت: یک دستگاه مسدودکننده که در یک نقطه ثابت نصب می‌شود و به صورت تک باند آنتن موبایل و دو باند آنتن‌دهی موبایل و امواج بلوتوث در مدل‌های مختلف موجود است.
مسدودکننده قابل حمل: یک دستگاه مسدودکننده که قادر به کار در حال حرکت است و به صورت تک باند آنتن موبایل و دو باند آنتن‌دهی موبایل و امواج بلوتوث در مدل‌های مختلف موجود است.
مسدودکننده پرقدرت: یک دستگاه مسدودکننده پرقدرت امواج موبایل می‌باشد که اغلب استفاده نظامی دارد.


استفاده از مسدودکننده‌های موبایل آری یا خیر
اگرچه استفاده از مسدودکننده‌های موبایل، برای برخی از اماکن لازم به نظر می‌رسد، اما استفاده نامناسب یا سوء استفاده از این دستگاه‌ها باعث بروز دردسرهایی شده است. به عنوان مثال، گاه استفاده‌کنندگان از این دستگاه‌ها، برای حصول اطمینان از عدم امکان استفاده از تلفن همراه، قدرت مسدودکننده را به قدری زیاد می‌کنند که نه‌تنها در خارج از منطقه مورد نظر، بلکه در خیابان‌های اطراف نیز باعث اختلال در شبکه تلفن همراه می‌شود که این عمل قطعا مجاز نیست.
به همین دلیل سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی (رگولاتوری) برای استفاده از این کالاهای قوانین خاصی را صادر کرده است.بر اساس آیین نامه استفاده از مسدودکننده‌های موبایل، فروش و تولید تجهیزات مسدودکننده تلفن همراه منوط به اخذ پروانه از سازمان تنظیم مقررات است و واردکنندگان، تولیدکنندگان و فروشندگان این تجهیزات باید مطابق با دستورالعمل‌های اجرایی صدور پروانه مذکور عمل کنند.
مدیرکل صدور پروانه سرویس‌های رادیویی سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی (رگولاتوری) نیز اعلام کرد:استفاده از مسدود کننده‌های تلفن همراه (Jammer) در کشور بدون مجوز رگولاتوری ممنوع است.


به گفته دکتر عظیم فرد، استفاده از مسدود کننده‌های تلفن همراه در کشور با مجوز رگولاتوری و فقط در مواردی که در مصوبه «ضوابط فنی و مقررات مسدودکننده‌های تلفن همراه» مشخص شده، مجاز است.
وی گفت: در صورت استفاده از مسدودکننده‌های تلفن همراه بدون مجوز سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی یا در مواردی غیر از مفاد مصوبه، ضمن جمع‌آوری دستگاه‌های مسدودکننده غیرمجاز، با متخلفین برخورد می‌شود. دکتر فرد با اشاره به اینکه ضوابط فنی و مقررات مسدودکننده‌های تلفن همراه از سال ۸۸ لازم‌الاجرا است، گفت: این ضوابط برای آگاهی مخاطبان، در پایگاه اینترنتی سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی به آدرس www.cra.ir بار گذاری شده است.
این درحالی است که عرضه‌کنندگان این دستگاه‌ها اعلام کرده‌اند، استفاده از مسدودکننده‌های کم قدرت برای محیط‌هایی مانند بیمارستان‌ها، مدارس، آموزشگاه‌ها، سالن‌های اجتماعات و... با ولتاژ پایین، نیازی به مجوز رگولاتوری ندارد؛ اما این سازمان اعلام کرده است، استفاده از مسدودکننده‌های ثابت به هیچ عنوان در این اماکن و همچنین مکان‌های باز بدون سقف و غیر بسته مجاز نیست.
تشعشعات خطرناک
بر اساس اعلام رگولاتوری، معدود دارندگان پروانه استفاده از دستگاه‌های مسدودکننده باید از تابلوی مخصوص اعلام استفاده از دستگاه مسدودکننده استفاده کرده و این موضوع را به اطلاع عابران برسانند.
چرا که بر اساس اعلام برخی از کارشناسان، استفاده از دستگاه‌های مسدودکننده و همچنین دستگاه‌های تقویت‌کننده امواج موبایل خطرناک است. حسن رضوانی، معاون نظارت و اعمال مقررات سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی هم چندی پیش، درباره خطرات استفاده از این دستگاه‌ها گفت: با توجه به اینکه این فرستنده‌ها مختل کننده هستند و در فاصله نزدیک قرار می‌گیرند، این احتمال وجود دارد که برای سلامتی انسان مضر باشند، بنابراین از حقوق کاربران است که از نصب دستگاه‌های مربوطه در محل اطلاع داشته باشند.