آمریکا برای مقابله با توسعه این فناوری، سیاست دوگانه‌ای در امارات و عربستان در پیش گرفته است
خاورمیانه؛ خط مقدم نبرد هوش مصنوعی آمریکا و چین
با این اوصاف انتشار خبر سرمایه‌گذاری مایکروسافت در یک شرکت اماراتی فعال در زمینه هوش مصنوعی، مهر تاییدی بر عزم جدی آمریکا برای تبدیل خاورمیانه به یک مرکز بزرگ هوش مصنوعی در جهان زد. بعد از این اتفاق، اخبار متنوعی از ورود سرمایه‌گذاران خارجی به امارات، عربستان و دیگر کشورهای خاورمیانه برای توسعه هوش مصنوعی در این منطقه منتشر شد تا توجه دنیا به این منطقه جلب شود. حالا و در شرایطی که استارت‌آپ‌های هوش مصنوعی خاورمیانه برنامه‌های بزرگی برای حضور پررنگ در این حوزه در سر دارند، به نظر می‌رسد آمریکا روابط این شرکت‌ها با چین را زیر ذره‌بین قرار داده است.
همراهی با جاه‌طلبی اماراتی‌ها
در اواخر اردیبهشت ماه بود که یک موسسه تحقیقاتی دولتی در امارات متحده عربی از الگوی هوش مصنوعی مولد متن‌باز خود با نام فالکون ۲ رونمایی کرد و مدعی شد که این الگو امکان رقابت با الگوهای هوش مصنوعی شرکت‌های بزرگ تکنولوژی را هم دارد تا به این ترتیب توجه جهانیان را به این کشور جلب کند. موسسه نوآوری ابوظبی اعلام کرد که فالکون۲ دو نسخه متفاوت دارد که یکی مبتنی بر متن است و دیگری می‌تواند برای تصاویر آپلود شده، متن توصیفی ایجاد کند. این موسسه، یک مرکز تحقیقاتی در ابوظبی و زیرمجموعه شورای تحقیقات فناوری پیشرفته ابوظبی است. دبیرکل شورای تحقیقات فناوری پیشرفته هم در همین راستا اعلام کرد که امارات متحده عربی نشان می‌دهد که یک بازیگر کلیدی در حوزه هوش مصنوعی است و ضمن اعلام آغاز پروژه فالکون ۳، نسبت به عملکرد فالکون۲ امیدوار است.
حالا دیگر امارات متحده عربی که به‌طور سنتی یکی از بزرگ‌ترین و تاثیرگذارترین تولیدکنندگان نفت در خاورمیانه محسوب می‌شود، گام بزرگی برای تبدیل شدن به قطب هوش مصنوعی این منطقه هم برداشته است و این موضوع قطعا از دید مقامات آمریکا دور نخواهد ماند. در واقع واشنگتن اقدامات امارات متحده عربی برای توسعه هوش مصنوعی را از مدت‌ها پیش به دقت رصد کرده است و به همین خاطر در اواخر سال میلادی گذشته به دولت امارات هشدار داد تا در این مسیر بین تکنولوژی آمریکا و چین یکی را انتخاب کند. همین هشدار کافی بود تا شرکت اماراتی G۲۴ که در زمینه هوش مصنوعی فعالیت می‌کند، به سرعت استفاده از نرم‌افزارهای چینی را کنار بگذارد تا بتواند نظر سرمایه‌گذار بزرگ آمریکایی، یعنی مایکروسافت را جلب کند. با این اوصاف بود که حدود یک ماه پیش مایکروسافت سرمایه‌گذاری یک و نیم میلیارد دلاری در شرکت G۲۴ را تایید کرد؛ معامله‌ای که در هماهنگی کامل با کابینه جو بایدن انجام شد تا در بحبوحه کشمکش واشنگتن و پکن بر سر اینکه کدام یک نفوذ و اثرگذاری بیشتری در بخش فناوری منطقه خلیج فارس داشته باشند، سد بزرگی جلوی چین بگذارد. مایکروسافت در شراکت با شرکت اماراتی G۲۴، اجازه فروش آن دسته از خدمات مایکروسافت را که از تراشه‌های قدرتمند هوش مصنوعی بهره می‌برند به آن می‌دهد. این تراشه‌ها برای آموزش و تنظیم دقیق الگوهای هوش مصنوعی مولد به‌کار می‌روند.
طی این معامله G۲۴ که به خاطر روابطش با چین تحت نظارت دقیق واشنگتن بوده است، از خدمات ابری مایکروسافت استفاده خواهد کرد و در یک پیمان امنیتی که مذاکرات مفصلی درباره جزئیات آن با ایالات‌متحده کرده، مشارکت می‌کند. این توافق به حمایت و حفاظت از محصولات هوش مصنوعی مشترک با G۲۴منجر شده و شامل توافقی برای کنار گذاشتن چین از عملیات و امور G۲۴ هم می‌شود. جینا ریموندو، وزیر بازرگانی ایالات متحده آمریکا، در سفری به امارات متحده عربی برای صحبت درباره توافقات امنیتی مربوط به این مشارکت و دیگر همکاری‌های مشترک، در این مورد گفته بود: «وقتی موضوع تکنولوژی نوظهور به میان می‌آید، نمی‌توانید هم در جبهه چین باشید و هم در جبهه ما.» برد اسمیت، رئیس شرکت مایکروسافت هم در مصاحبه‌ای گفت که این توافق بسیار غیرمعمول است؛ اظهارنظری که نشان از نگرانی فوق‌العاده دولت آمریکا درباره محافظت از مالکیت معنوی مربوط به برنامه‌های هوش مصنوعی خود دارد. او که حالا یک صندلی در هیات‌مدیره شرکتG۲۴ دارد، گفته است: «ایالات متحده آمریکا طبیعتا این دغدغه را دارد که مهم‌ترین تکنولوژی‌اش تحت حفاظت یک شرکت معتمد دولت قرار بگیرد.»
شرکت G۲۴ شش سال پیش در امارات متحده عربی تاسیس شد و اخیرا با حمایت دولت به مرکز جاه‌طلبی‌های اماراتی‌ها تبدیل شده است تا نفوذش را در همسایگی خود و فراتر از آن گسترش دهد. این شرکت می‌خواهد با توسعه زیرساخت‌های اقتصاد هوش مصنوعی و کاربردهای آن در دنیای واقعی در صنایعی مانند انرژی، سلامت و بهداشت به این هدف دست پیدا کند.
ساز ناهماهنگ سعودی‌ها
این در حالی است که در هفته‌های اخیر گزارش‌هایی منتشر شده است که نشان می‌دهد ایالات‌متحده آمریکا سعی در کاهش سرعت صادرات تراشه‌های هوش مصنوعی به کشورهای خاورمیانه از جمله عربستان سعودی دارد، چون ظاهرا یک صندوق مرتبط با دولت سعودی اعلام کرده است که مشغول مذاکره برای سرمایه‌گذاری در رقیب چینی شرکت آمریکایی اوپن ای‌آی است.
هفته گذشته بلومبرگ به نقل از منابع آگاه گزارش داد که مقامات آمریکایی صدور مجوز برای شتاب‌دهنده‌های توسعه هوش مصنوعی از سوی تولیدکنندگان تراشه‌هایی مانند انویدیا و ای‌ام‌دی به خاورمیانه را کاهش داده و همزمان دولت بایدن در حال بررسی مسائل امنیت ملی در این زمینه است. شتاب‌دهنده‌های هوش مصنوعی مراکز داده‌ای هستند که اطلاعات مورد نیاز برای توسعه چت‌بات‌های هوش مصنوعی و ابزارهای دیگر را پردازش می‌کنند. این شتاب‌دهنده‌ها برای کسب‌و‌کارها و دولت‌هایی که به دنبال ایجاد زیرساخت دیجیتال هستند، بسیار ضروری هستند.
چین و ایالات متحده آمریکا در سال‌های اخیر درگیر نبرد رقابتی جدی برای تصاحب حاکمیت تکنولوژی در جهان با هم بوده‌اند. در سال گذشته میلادی واشنگتن واردات قطعات حیاتی سیستم‌های هوش مصنوعی را به برخی از کشورها، از جمله برخی از کشورهای فاش نشده در خاورمیانه که از محصولات هر دو قطب بزرگ فناوری جهان استفاده می‌کنند، محدود کرده است. این قطعا شامل ریزتراشه‌های ساخته شده توسط شرکت انویدیا مستقر در کالیفرنیا و شرکت بزرگ ای‌ام‌دی هستند که برای آموزش الگوهای هوش مصنوعی مورد استفاده قرار می‌گیرند. علاوه بر این‌ها، در سال ۲۰۲۳ دولت ایالات متحده آمریکا محدودیت‌هایی را برای سرمایه‌گذاری‌های آمریکایی در چین اعمال کرد.
اگرچه در سال‌های اخیر روابط چین با ایالات متحده و اروپا سرد شده است، اما پکن در حال توسعه روابطش با رهبران کشورهای حوزه خلیج فارس در زمینه هوش مصنوعی از جمله عربستان سعودی و امارات متحده عربی است. اواخر هفته گذشته بود که فایننشال تایمز در گزارشی اعلام کرد که یک صندوق سرمایه‌گذاری سعودی روی شرکت هوش مصنوعی Zhipu سرمایه‌گذاری کرده است؛ شرکتی چینی که رقیب چت‌بات محبوب چت جی‌پی‌تی شرکت اوپن ای‌آی را ساخته است. این روزنامه به نقل از دو منبع آگاه گزارش داده است که Prosperity۷، بخشی از بازوی سرمایه‌گذاری خطرپذیر شرکت نفت دولتی آرامکو، در یک معامله سرمایه‌گذاری ۴۰۰ میلیون دلاری در این شرکت چینی مشارکت کرده است. به گفته این منابع، این سرمایه‌گذاری ارزش شرکت هوش مصنوعی Zhipu را به حدود ۳ میلیارد دلار می‌رساند و البته Prosperity۷ یک سرمایه‌گذار کوچک در این دور جذب سرمایه بوده است.
