هوش مصنوعی باعث تشدید نابرابریها در جهان میشود؟
در رویداد «وب سامیت» که برای نخستین بار در خاورمیانه، در دوحه برگزار شد و پنجشنبه گذشته به پایان رسید، کارآفرینان، سرمایهگذاران و مدیران تجاری از سراسر جهان، درباره قابلیتهای هوش مصنوعی صحبت کردند. با این حال، در کنار این شور و اشتیاق، نگرانیهای فزایندهای در میان کارشناسان وجود دارد که این فناوریها ممکن است نابرابریهایی را تشدید کنند که جهان را دچار شکاف میکنند.
به گفته آیو تومتی، یکی از بانیان جنبش ضد نژادپرستی «زندگی سیاهپوستان اهمیت دارد» در آمریکا، فناوریها از جمله هوش مصنوعی، در معرض خطر تشدید سوگیریهایی هستند که از قبل وجود داشتهاند. وی در این نمایشگاه گفت: «ما به معنای واقعی کلمه شاهد آن هستیم که تعصب در فناوریهایی که در جوامع ما به کار میروند، برنامهریزی شدهاند. این سوگیریها باید مورد رسیدگی قرار گیرند.» تومتی اظهار کرد: «رهبر عدالت اجتماعی، نمونهای از ابزارهای پلیسی پیشبینیکننده را به اشتراک گذاشت که به ویژه برای رنگینپوستان به خصوص سیاهپوستان در آمریکا، زیانآور بوده است.»
بر اساس گزارش «امآیتی تکنولوژی ریویو»، بهطور کلی دو نوع از این ابزارها در حال حاضر در آمریکا استفاده میشوند. اول ابزارهایی که از الگوریتمهای مبتنی بر مکان، برای پیشبینی محل وقوع جرم استفاده میکنند. دوم ابزارهایی که بر اساس دادههای مربوط به افراد، مانند سن یا جنسیت، پیشبینی میکنند که چه کسی ممکن است در جرم مشارکت داشته باشد. بررسی غول تحقیقاتی Deloitte هم نشان میدهد فناوریهای هوشمند مانند هوش مصنوعی، میتوانند به شهرها کمک کند تا بین ۳۰ تا ۴۰ درصد، جرم و جنایت را کاهش دهند. اما به گفته تومتی، این فناوریها یک دلیل جدی واقعی برای هشدار هستند؛ زیرا ما هنوز به نژادپرستی و ضدتبعیض نژادی در داخل سیستم عدالت کیفری، رسیدگی نکردهایم. وقتی این فناوریها توزیع میشوند، این طور فرض میشود که خنثی هستند، اما اینطور نیست. مواردی دیده شده که مردم در حال حاضر به دلیل اسکن معیوب صورت، زندانی شدهاند. آنها فقط چهره ما را به یک شکل نمیبینند، آنها ویژگیهای ما را تشخیص نمیدهند. جانبداری و تبعیض زیادی درباره کلیشهها وجود دارد که از طریق این فناوریها عادیسازی شدهاند. علاوه بر تشدید تعصبات موجود، نگرانی دیگری که کارشناسان در مورد فناوریهای هوش مصنوعی مطرح میکنند، این است که ممکن است شکاف دیجیتالی جهانی را تشدید کنند.
علا عبدالعال، از سازمان همکاری دیجیتال مستقر در عربستان سعودی که در این رویداد صحبت میکرد، گفت: کشورها باید نه به عنوان مصرفکننده، بلکه در مقام تولیدکننده، پیشرفت خود در زمینه هوش مصنوعی را سرعت ببخشند. ایجاد فرصتهایی برای ارتقای مهارت، میتواند این شکاف را کاهش دهد و دولتها به تنهایی نمیتوانند این کار را انجام دهند. سازمانهای جامعه مدنی باید وارد عمل شوند. جهاد تایارا، مدیرعامل شرکت اماراتی اِوُتِک، دیدگاهی متضاد ارائه کرد و گفت: «در عین اینکه رقابت برای برتری هوش مصنوعی در صحنه جهانی، به فراهم بودن تامین مالی بستگی دارد، مصرف آن در سراسر جهان، شکاف دیجیتالی را کاهش میدهد.» تایارا در این رویداد گفت: «اکنون اکثر کشورها دسترسی بهتری به اینترنت دارند. رایانش ابری و خدمات ذخیرهسازی ارزانتر شدهاند و داده به صورت وسیعی قابل دسترس است. با این حال، در زمینه تولید هوش مصنوعی، برخی کشورها هنوز بسیار عقب هستند.» با این حال، فرانک لانگ، نایبرئیس غول بانکداری سرمایهگذاری گلدمن ساکس در آمریکا اظهار کرد: «کشورهای سراسر جهان امروز بسیار بیشتر از زمانی که فناوریهای تلفن همراه رونق پیدا کردند یا زمانی که خود اینترنت ایجاد شد، شیفته پتانسیل هوش مصنوعی هستند. این تا حدی به دلیل تاثیر اقتصادی عظیمی است که هوش مصنوعی میتواند داشته باشد و همچنین به دلیل کاربردهای ژئوپلیتیک مستقیم آن است.» بر اساس گزارش شبکه الجزیره، لانگ همچنین استدلال کرد رقابت برای توسعه فناوریهای هوش مصنوعی چند لایه خواهد بود و ابتکارات پویا در دست راهاندازی در سراسر جهان است.