تقابل دولت‌ها و اینترنت در اجلاس eG8

عکس: AFP

بحث بزرگان تکنولوژی در اجلاس eG۸
دولت‌ها و اینترنت
شهرام شریف
سال ۲۰۰۵ تونس اجلاس سران جامعه اطلاعاتی
سران کشورها یکی یکی پشت تریبون قرار می‌گیرند. هر کدام به نحوی سیاست‌های منطقه‌ای و جهانی خود را این بار با موضوع اینترنت و دیجیتال به هم می‌آمیزند. بسیاری از نقش ویژه اینترنت در جامعه‌ای صحبت می‌کنند که قرار است تحولات بسیاری را در آ‌ینده ایجاد کند. بی‌خبر از آینده‌ای که در انتظار خودشان است.
بن علی رییس‌جمهور کشور میزبان یکی از نخستین سخنران‌ها است و به دنبال او حسنی مبارک رییس‌جمهور مصر و بقیه … در سخنان هر دو موضوع دخالت دولت در ابزارهای جامعه اطلاعاتی وجود دارد.
تنها چند سال بعد تبعات جامعه اطلاعاتی و توسعه اینترنت و شبکه‌های اجتماعی چنان وضعیتی را ایجاد می‌کند که هر دو مجبور به فرار یا کناره‌گیری از قدرت شوند.
سال 2011- فرانسه اجلاس eG8
نیکلا سارکوزی در مقابل جمع بزرگی از صاحبان صنایع و فعالان عرصه اینترنت پشت تریبون می‌ایستد. اجلاسی که برای نخستین بار و پیش از اجلاس سران G۸ برگزار می‌شود. سارکوزی از دستاوردهای دیجیتالی سال‌های اخیر تقدیر می‌کند، اما سرانجام حرف نهایی‌اش را می‌زند. از نظر او اینترنت نیاز به ضوابط دولتی دارد؛ چراکه حتی در بازار آزاد هیچ مبادله‌ای واقعا آزاد نیست. او حتی پا را از این فراتر می‌گذارد و می‌گوید که باید به خلاقیت در اینترنت میدان داد، اما دولت‌ها باید قواعدی نیز تنظیم کنند و آن را به کرسی بنشانند.
همین اندک اشاره به حضور دولت‌ها سروصدای زیادی را به پا می‌کند. تنها ساعتی بعد از صحبت‌های سارکوزی اریک اشمیت مدیرعامل سابق گوگل در سخنرانی خود در این اجلاس به عقب‌ماندگی دولت‌ها در عرصه قانونگذاری در اینترنت اشاره کرد. اشمیت معتقد است که دولت‌ها در زمینه تکنولوژی از شرکت‌ها بسیار عقب هستند و همین باعث می‌شود که احاطه کاملی بر موضوعات قانونی مورد بحث نداشته باشند. واکنش‌ به صحبت‌های سارکوزی به خارج از اجلاس هم کشیده می‌شود و طی دو روز حجم قابل توجهی از اعتراض‌ها به سخنان رییس‌جمهور فرانسه روی اینترنت قرار می‌گیرد. سارکوزی اما فقط از طرف شرکت‌های تکنولوژی مورد انتقاد قرار نمی‌گیرد، بلکه کلکسیونی از سازمان‌های فرانسوی نیز صحبت‌های او را نقض بی‌طرفی اینترنت ‌عنوان می‌کنند. آنها با یادآوری مثال‌هایی از مقررات‌گذاری‌های دولت ساکوزی، او را یکی از مخالفان توسعه اینترنت می‌نامند.
علاقه و نفرت دولت‌ها به جهان دیجیتال
نگاهی به اخبار نشان می‌دهد که علاقه دولت‌ها به حوزه اینترنت و تکنولوژی اطلاعات بسیار بیش از گذشته است. هراس و بیم آنان نیز. رییس‌جمهور آمریکا دو سال قبل برای نخستین بار یک مدیر ارشد تکنولوژی برای دولتش در نظر گرفت. چند ماه قبل نیز تعدادی از مدیران شرکت‌های بزرگ سیلیکون ولی (‌از جمله استیو جابز، اریک اشمیت و مارک زوکربرگ) را در ضیافت شامی دور خود نشاند. چند هفته قبل هم بین گروهی از کارکنان شرکت فیس بوک به سخنرانی پرداخت.
سال گذشته مدودف رییس‌جمهور روسیه نیز سفری به سیلیکون ولی داشت و از تعدادی شرکت‌های بزرگ از جمله اپل بازدید کرد. او در بازگشت به روسیه نیز از آرزویش برای ساخت دره سیلیکون روسیه سخن گفت.
اینترنت و جهان دیجیتال در عین حال برای بسیاری از حاکمان برکنار شده ماه‌های اخیر نیز بسیار نفرت‌آور است. روسای جمهور قبلی مصر و تونس تاکنون بزرگترین بازنده توسعه دیجیتالی بوده‌اند. یکی از بزرگترین مخالفان حسنی مبارک در گفت و گو با مجله اینترنتی Slate گفته است که مسدود کردن اینترنت در مصر باعث سرعت گرفتن سرنگونی رژیم او شده است.
مجوزی برای محدود کردن
اجلاس eG8 قرار است درباره وضعیت فعلی و آینده اینترنت و بحث‌های مربوط به آن محلی برای تبادل نظر باشد. صحبت کردن درباره اینترنت با جمع بزرگی از صاحب‌نظران و متخصصان و دیدگاه‌های مختلف خودبه‌خود نوید از پراکندگی موضوعات می‌دهد. مثلا رابرت مرداک در سخنرانی خود فقط از لزوم توسعه دیجیتالی در بخش‌های آموزشی می‌گوید، شرلی سندبرگ یکی از مدیران فیس بوک از تغییرات اجتماعی ایجاد شده توسط شبکه‌های اجتماعی حرف می‌زند. بنیانگذار ویکی پدیا
توسعه زبان‌ها را روی اینترنت مورد توجه قرار می‌دهد و رییس هیات‌مدیره مجمع جهانی اقتصاد از این می‌گوید که اینترنت دیگر فقط ابزار نیست و به بخشی از DNA همه ما تبدیل شده است. بعید به نظر می‌رسد بتوان از مجموع افراد پراکنده و حرف‌های پراکنده به توافق خاصی رسید، اما برخی فعالان اینترنتی نگران این هستند که برگزاری این اجلاس به نوعی مجوزی برای دولت‌ها برای وضع قوانین جدید شود.
حاکمیت اینترنتی و اجلاس eG8
اجلاسی که تحت عنوان eG۸ طی دو روز در پاریس برگزار شد به نوعی یادآور بحث‌هایی است که چند سال قبل تحت عنوانinternet governance یا حاکمیت اینترنتی در حاشیه اجلاس جامعه اطلاعاتی به وجود آمد. حاکمیت اینترنتی به نوعی اشاره به نوع مدیریت اینترنت است. طی بحث‌های داغی که موضوع مدیریت اینترنت در جهان به وجود آورد عملا کشورها به دو گروه تقسیم شدند. کشورهایی که معتقد بودند حاکمان فعلی (‌آمریکا و کشورهای غربی ) باید به انحصار خود در این زمینه خاتمه دهند و کشورهای غربی که معتقد به ادامه وضعیت فعلی بودند.
پس از چند دوره بحث و برگزاری کنفرانس‌های مختلف، سرانجام در سال ۲۰۰۵ این موضوع بدون نتیجه‌گیری خاصی به پایان رسید.

نیکلا سارکوزی رییس جمهور فرانسه: دولت‌ها باید چیزهای زیادی از اینترنت بیاموزند. ما به تخصص شما نیاز داریم تا به گسترش دموکراسی کمک کنیم به همبستگی و گفت‌وگوهای اجتماعی.

اریک اشمیت مدیرعامل سابق گوگل:‌ تکنولوژی از دولت‌ها سریع‌تر حرکت می‌کند، ‌قانونگذاران تا زمانی که پیامدهای چیزی را درک نکرده‌اند نباید در این زمینه قانون وضع کنند.

کلاوس شواب بنیانگذار و رییس هیات‌مدیره مجمع اقتصاد:‌ اینترنت دیگر یک وسیله نیست، ‌اینترنت الان به بخشی از DNA ما تبدیل شده است.

شرلی سندبرگ مدیر عملیاتی فیس‌بوک: ‌وقتی شما در وب جست‌و‌جو می‌کنید آنچه می‌یابید همانند جست‌و‌جوی دیگران است، اما در شبکه‌های اجتماعی دوستان شما آنچه دوست دارند به شما بگویند را به شما می‌گویند.