هرکار می‌کردیم، ضرر می‌دادیم

سونیتا سراب پور

تعرفه خدمات پستی بین ۴۰ تا هزار درصد افزایش یافت. این خبری بود که اواخر هفته گذشته بر خروجی برخی از خبرگزاری‌های کشور دیده شد. براساس این خبر، تعرفه خدمات جدید پستی اعم از هزینه تمبر، توزیع نشریات و... با افزایشی چشمگیر مواجه شده و موجب ایجاد مشکلات عدیده‌ای برای استفاده‌کنندگان از این خدمات شده است. این خبر هیچ‌گاه تکذیب نشد، اما سرانجام مدیرعامل شرکت پست که همین هفته قبل مجلس تلاش برای تبدیل آن به سازمان پست را آغاز کرد، در مقابل خبرنگاران از دلایل این افزایش تعرفه‌ها گفت.

افزایش تعرفه به ضرر چه کسی است؟

نخستین صحبت‌ها در مورد افزایش تعرفه‌های پستی را معاون رگولاتوری گفت. لطف‌الله سبوحی با اشاره به پذیرش درخواست شرکت پست برای افزایش تعرفه‌ها با توجه به طرح هدفمندکردن یارانه‌ها می‌گوید که این افزایش تعرفه‌ها تاثیری بر کاربران انتهایی نخواهد داشت.

اما یکی از فعالان حوزه پستی در مورد این افزایش تعرفه می‌گوید: «اطلاع دقیقی وجود ندارد که مسوولان شرکت پستی برای بالا بردن این تعرفه چه کار کارشناسی انجام داده‌اند، آنچه که شواهد نشان می‌دهد این است که نرخ واقعی خدمات پستی زیر آن چیزی است که شرکت پست اعلام کرده است، یعنی نرخ مصوب شده بالاتر از نرخ واقعی خدمات است.»

به گفته وی، هر چند شرکت پست ادعا می‌کند که تا کنون نرخ این شرکت پایین تر از نرخ خدماتی بوده که بخش خصوصی ارائه می‌کرده، اما در واقعیت چنین نیست و با تغییر تعرفه‌ای که ایجاد شده نرخ تعرفه شرکت پست بسیار بالاتر از نرخ تعرفه شرکت‌های خصوصی است.

وی معتقد است مسوولان شرکت پست با این ادعا‌ها می‌خواهند افزایش تعرفه خود را توجیه کنند. این فعال حوزه پست می‌افزاید: «در گفت‌وگوهای اخیر مدیرعامل پست شنیده شده که شرکت پست تنها به خاطر بالا بردن کیفیت خدمات و جلوگیری از زیان‌ده بودن شرکت، اقدام به این تغییر تعرفه کرده است که این حرف کاملا غیرمنطقی است؛ چرا که در حال حاضر مردم هیچ تفاوتی در بهبود کیفیت و سرویس‌دهی خدمات پستی این شرکت نمی‌بینند.»

این کارشناس در ادامه به چند خدمت که هیچ سرویسی را به دنبال ندارد، اما تعرفه آن افزایش یافته اشاره کرده و می‌گوید: «در گذشته وقتی کاربری می‌خواست یک مرسوله عادی با یک پست عادی را به هر شهر از کشور بفرستد از او یک تعرفه یک پارچه گرفته می‌شد، ولی این در حالی است که شرکت پست در یک عملیات پیچیده مقرر کرده است که اگر همان بسته مرسوله معمولی به همان استان فرستنده ارسال شود یا یک استان همجوار یا یک استان غیر همجوار، فرستنده باید سه تعرفه متفاوت پرداخت کند. در واقع یک قیمت در طرح جدید به سه قیمت تغییر پیدا کرده و مشتری باید هزینه بیشتری پرداخت کند، بدون اینکه اطلاع داشته باشد.»

هدف جبران زیان‌دهی است

اما در مقابل این انتقادات مدیرعامل شرکت پست این افزایش قیمت را ناچیز می‌داند و معتقد است که مردم قطعا شکایتی نسبت به این افزایش تعرفه در مقابل افزایش کیفیت و سرویس‌دهی نخواهند داشت.

کرباسیان، مدیرعامل شرکت پست ایران در نخستین نشست خبری خود در جمع خبرنگاران در خصوص افزایش قیمت خدمات پستی گفت: این شرکت از سال ۸۳ تا کنون افزایش هزینه‌ای نداشته است.

مدیرعامل شرکت پست از افزایش تدریجی تعرفه‌های پستی طبق برنامه پنجم توسعه تا پایان سال ۹۵ خبر داد و تاکید کرد: افزایش ۴۰ درصدی تعرفه خدمات پستی به دلیل جایگاه کمرنگ پست در سبد خانوار تاثیر چندانی ندارد.

وی با اشاره به افزایش ۴۰ درصدی تعرفه خدمات پستی اظهار داشت: این تعرفه مطابق مصوبه سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی اعمال شده است، به این معنی که ۴۰ درصد قیمت تمام شده خدمات پستی را از مشتری دریافت خواهیم کرد.

کرباسیان با بیان اینکه ۷۰ درصد مشتریان شرکت پست را سازمان‌ها و نهادهای دولتی تشکیل می‌دهند اضافه کرد: سرانه پستی هر ایرانی در سال ۸۹ مبلغ ۳۶۰۰ تومان برآورد شده که سهم سازمان‌ها و نهادهای دولتی از این سرانه ۲۳۰۰ تومان است و به این ترتیب سرانه هر فرد ایرانی از پست ۱۳۰۰ تومان در سال و حدود ۱۰۹ تومان در ماه خواهد شد که با این احتساب افزایش ۴۰ درصدی تعرفه پستی آنچنان تاثیری در سبد خانوار نخواهد داشت و بیشتر این افزایش قیمت متوجه دولت است.

همچنین وی با اشاره به نحوه محاسبه تعرفه جدید پستی، گفته بود که برای مثال قیمت تمام‎شده یک نامه عادی ۴۵۰ تا ۴۶۰ تومان است که تاکنون مبلغ ۶۵ تومان برای یک نامه عادی اخذ می‌شد.

مابه‌التفاوت ۴۵۰ تومان و ۶۵ تومان را محاسبه می‌کنیم که ۳۸۵ تومان می‌شود؛ ۴۰ درصد ۳۸۵ تومان (۱۵۴ تومان)‌ را با ۶۵ تومان (تعرفه قبلی) جمع می‌کنیم و تعرفه جدید (‌۲۱۹ تومان) برای هر نامه عادی به دست می‌آید. به این ترتیب تعرفه فعلی معادل ۴۰ درصد قیمت تمام‏شده یک نامه عادی حدود ۲۲۰ تومان خواهد بود.

مدیرعامل شرکت پست با یادآوری اینکه این رقم برای مطبوعات به صورت نصف محاسبه می‌شود، گفت: این تعرفه برای مطبوعات ۱۱۰ تومان خواهد بود.

کرباسیان عنوان کرد: برای برخی از سرویس‌ها مانند پست پیشتاز که تعرفه آنها نسبتا جدید بود و فاصله قیمت قبلی و نرخ جدید در آنها زیاد نبود، تفاوت قیمت محسوس نیست؛ اما برای سرویس‌های قدیمی مانند نامه عادی که تعرفه‌ قدیمی دارند و در گذشته با هزینه بسیار پایینی جابه‌جا می‌شدند، این تفاوت قیمت محسوس‌تر است.

مدیرعامل شرکت پست در خصوص حجم گردش مالی شرکت پست در سال ۸۹ اظهار داشت: تا کنون که نرخ خدمات پستی به مدت ۷ سال ثابت بود، نمی‌توان گردش مالی شرکت پست را مورد تحلیل قرار داد.

وی ادامه داد: در این ۷ سال که نرخ خدمات پستی بی تغییر مانده بود، به جایی رسیده بودیم که می‌دیدیم هرچه بیشتر کار می‌کنیم بیشتر ضرر می‌دهیم.

کرباسیان افزود: تصور می‌کنم امسال بتوانیم با تغییر تعرفه‌ها جهش مناسبی در سوددهی شرکت داشته باشیم؛ البته می‌دانیم که هر افزایش نرخی یک کاهش تقاضا نیز دارد و ما از کاهش تقاضا بیشتر می‌ترسیم.

مدیرعامل شرکت پست افزود: در سال گذشته در زمینه خرید الکترونیکی ۲۲ میلیارد تومان گردش مالی داشتیم که افزایش گردش مالی حاصل از خرید و فروش الکترونیکی به میزان ۱۰ برابر یکی از برنامه‌های ما است و این برنامه را دور از دسترس نمی‌بینیم.