اجباری شدن استفاده از دامنه دات‌ایران برای سایت‌های دولتی در کنار دات‌آی‌آر
محمد خوانساری، رئیس سازمان فناوری اطلاعات، در رویداد «نامهای دامنه فارسی، اینترنت برای همه»، درباره اجباری شدن استفاده از دات‌ایران برای سایت‌های دولتی در کنار دات‌آی‌آر گفت: چنین تصمیم‌گیری‌هایی نیازمند پیش‌نیازهایی است که باید به تامین این پیش‌نیازها توجه کرد. این موضوع، ابزار خوبی برای ترویج زبان فارسی در حوزه اینترنت است و در حال حاضر هم ظرفیت‌های پایه‌ای خوبی شکل گرفته است. خوانساری با بیان اینکه موضوع خط و زبان فارسی یکی از موضوعات هویتی هر قوم و ملتی است، گفت: با وجود اینکه علاقه‌مندی تاریخی به مخازن ادبی و زبان فارسی زیاد است، اما متاسفانه بخشی از این میراث در فضای مجازی منتقل نمی‌شود و ممکن است به تدریج یک استحاله فرهنگی در استفاده از ابزارهایی که ما را به پهنه هویت فرهنگی‌مان متصل می‌کرده است، رخ دهد.
معاون وزیر ارتباطات با اشاره به پیشینه تلاش‌هایی که پیرامون حفظ زبان فارسی در حوزه خط و زبان رایانه انجام شده است، درباره توجه زبان فارسی در نام دامنه‌ها در اسناد قانونی گفت: در سال ۱۳۹۱ و در مصوبه ۱۴۹ کمیسیون تنظیم مقررات مصوبه سامان‌دهی نامهای دامنه کشور مورد توجه قرار گرفته است. این مصوبه زبان فارسی را هم شامل می‌شود، ولی بیشتر به موضوعات فنی اختصاص دارد که مجری این مصوبه بر حسب اساس‌نامه سازمان فناوری اطلاعات ایران است. خوانساری ادامه داد: مصوبه‌ای در سال ۱۴۰۱ درباره ضوابط مدیریت و سامان‌دهی خادم‌های نام دامنه تصویب و در آن صراحتا ذکر شده که هر اپراتوری که خدمات ارتباطی به مردم ارائه می‌کند، باید قابلیت پشتیبانی از زبان فارسی به صورت ملی و بومی را داشته باشد.
وی افزود: در سند طرح کلان معماری شبکه ملی اطلاعات که مصوب شورای عالی فضای مجازی در شهریور ۱۳۹۹ است نیز جزو اقدامات کلانی که وزارت ارتباطات باید انجام دهد، موضوعات مرتبط با مدیریت خادم‌های نام دامنه ذکر شده است. معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات درباره تجربه سایر کشورها در این زمینه اظهار کرد: دولت‌های مختلف در خصوص این موضوع پشتیبانی‌های جالبی را دنبال می‌کنند. در چین، کلمه چین که به خط چینی نوشته می‌شود یا در مصر عبارت دات‌مصر پشتیبانی می‌شود. در فرانسه و اسپانیا نیز همین روندها برای ترویج فرهنگ و زبان به صورت آنلاین و تقویت هویت ملی وجود داشته است.
چنین برنامه‌هایی می‌تواند در ایران نیز مورد استفاده قرار بگیرد چون تعداد زیادی از افراد ممکن است تمایلی به استفاده از زبان انگلیسی نداشته باشند یا استفاده از زبان فارسی برایشان راحت‌تر باشد. معاون وزیر ارتباطات، حمایت از خط و زبان فارسی در فضای مجازی را از جمله الزامات فرهنگی شبکه ملی اطلاعات دانست که نیازمند مشارکت هم‌زمان حاکمیت و نهادهای غیردولتی است. وی در خاتمه استفاده از تجربیات کشورهایی مانند هند، کره‌جنوبی، چین، مصر، اسپانیا و فرانسه در استفاده از نامهای دامنه بومی(TLD) را مهم دانست و در خصوص راهکارهای موجود گفت: الزام استفاده از دامنه‌های اینترنتی فارسی برای وب‌سایت‌های دولتی، ایجاد انگیزه‌های مالی، افزایش آگاهی عمومی، ترویج و فرهنگ‌سازی مناسب می‌تواند نقش بسزایی در رواج استفاده از نامهای دامنه بومی ایفا کند. در این میان، چنانچه مرکز ملی فضای مجازی نیز به تعریف نقش و تکلیفی برای دستگاه‌های متولی در این زمینه اعم از فنی، محتوایی و فرهنگی بپردازد، می‌توانیم شاهد اتفاقات مثبتی در پاسخ‌های محیطی به استفاده از نامهای دامنه بومی در کشور باشیم.
