مریم عسگری

بازار کامپیوتر و تجهیزات دیجیتال این روزها حال و روز خوشی ندارد.اگرسری به بازار خرید و فروش کامپیوتر و تجهیزات دیجیتال بزنید شاهد تغییر و تحولات کاملا محسوسی در این بازار نسبت به هفته گذشته خواهید بود. رشد شدید قیمت‌ها، جمع‌آوری مجدد لیست‌های قیمت یا ارائه لیست‌های بدون قیمت، خودداری فروشندگان از عرضه کالا به بازار از اتفاقاتی است که نه‌تنها باعث آشفتگی اوضاع و احوال بازار شده است، بلکه دو گروه خریدار و فروشنده را نیز سردرگم کرده است. سردرگمی که ریشه در وضعیت غیرقابل پیش‌بینی نرخ دلار آزاد دارد.

در این گزارش ما به بررسی اوضاع بازار کامپیوتر و به ویژه لپ‌تاپ که با تغییرات قیمت بیشتری مواجه شده است می‌پردازیم. پس اگر شما هم می‌خواهید از اوضاع و احوال بازار این کالا مطلع شوید این گزارش را بخوانید:

جهش ناگهانی قیمت‌هادر بازار

رشد ناگهانی قیمت‌ها در بازار کامپیوتر و تجهیزات دیجیتال، برای ما که طی ماه‌های گذشته چنین افت و خیزهای قیمتی را در بازار شاهد بوده‌ایم و به عبارتی تجربه این اتفاقات را داشته‌ایم چندان عجیب نیست. اما این بار قیمت‌ها خیز بلندی طی یک هفته داشته و همپای رشد نرخ دلار، قیمت‌ها نیز در بازار کامپیوتر حدود ۶۰ تا ۱۵۰ هزار تومان و در پاره‌ای موارد ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار تومان افزایش یافته است. این در حالی است که تمام این کالاها در ماه‌های گذشته با دلارهای یک هزار و ۶۰۰ تا ۷۰۰ تومانی وارد بازار شده‌اند.

به هر حال چنین رشد قیمتی در بازار منجر به عدم تمایل اکثر فروشندگان به عرضه کالاهایشان به بازار شده است و در چنین شرایطی آنها کاهش موجودی را علت اصلی عنوان می‌کنند. در حالی‌که آنها از ترس رشد بیشتر قیمت‌ها در آینده نزدیک است که کالاهایشان را ولو با قیمت بالا به فروش نمی‌رسانند.

صالحی یکی از کسبه بازار می‌گوید، از زمان رشد نرخ دلار به رقم بالای دو هزار تومان لیست‌های قیمت از بازار جمع شده و گروهی نیز مدل‌های پرمخاطب را از پشت ویترین جمع کردند. این فعال بازار می‌گوید، گروهی هم که راضی به فروش کالاهایشان می‌شوند قیمت‌ها را تا آنجا که وجدانشان اجازه می‌دهد افزایش می‌دهند تا بعدا در صورت رشد بیشتر نرخ دلار ضرر کمتری عایدشان شود.

عبدی، یکی از فعالان بازار کامپیوتر پایتخت هم می‌گوید: اکثر فروشندگان تمایل چندانی برای به فروش رساندن کالاهایشان ندارند. چرا که وضعیت بازار مشخص نیست و ممکن است طی روزهای آینده قیمت دلار افزایش بیشتری یابد. پس خریداران حق دارند برای خرید آن هم در چنین شرایطی اقدام کنند. وی همچنین از کاهش موجودی در بازار ظرف همین یک هفته خبر می‌دهد که البته این موضوع کمی عجیب و غیر منطقی است.

بهنامی یکی از کسبه بازار هم از کمیاب شدن برخی از محصولات برند اپل و رشد بیشتر قیمت‌ها در بازار خبر داده و می‌گوید، طی چند روز اخیر قیمت برخی از محصولات کمیاب در حد چشمگیری افزایش یافته است. به‌عنوان مثال قیمت iphone ۴s با ظرفیت حافظه ۱۶ گیگابایت از یک میلیون و ۲۸۰ هزار تومان به یک میلیون و ۴۲۰ تا یک هزار و ۴۵۰ هزار تومان رسیده است.قیمت این گوشی در ظرفیت ۳۲ گیگابایتی هم از حدود یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان به یک میلیون و ۶۵۰ تا یک میلیون و ۶۷۰ هزار تومان افزایش یافته است. این فعال بازار می‌گوید، رشد قیمت‌ها در حالی رخ داده است که میزان تقاضا برای این محصولات نسبت به هفته قبل افزایش یافته است و علت هم این است که این احتمال وجود دارد که قیمت‌ها افزایش بیشتری یابد.

فعالان بازار که می‌گویند نمی‌توانند پیش بینی از وضعیت بازار داشته باشند معتقدند در چنین شرایطی عدم فروش کالاها بهترین و کم‌خطرترین کاری است که می‌توان کرد.

پرسه خریداران سردرگم در بازار

دست روی هر کالایی بگذاری یا موجود نیست یا اگر پس از کلی جست‌وجو آن را بیابی باید با قیمتی به مراتب بالاتر از قیمت واقعی آن را خریداری کنی. پس مجبوری یا بخری یا کلا عطای خرید کالا را به لقایش ببخشی. علت را هم که جویا شوی یک جواب می‌شنوی ... افزایش ناگهانی نرخ دلار!!!

اینها بخشی از اعتراضات و گلایه‌های خریدارانی است که معتقدند رشد ناگهانی قیمت‌ها در بازار برای کالاهایی که با دلار ارزان‌تر از زمان حال وارد بازار شده‌اند غیر منطقی و در حقیقت اجحاف مسلم در حق خریداران است.

ضیایی که برای خرید یک لپ‌تاپ ارزان قیمت به پاساژ پایتخت مراجعه کرده است می‌گوید، اولا که لپ‌تاپ ارزان قیمت اصلا در بازار موجود نیست.

اگر هم بیابم باید مبلغی بالای یک میلیون تومان برای یک لپ‌تاپ که ۷۰۰ هزار تومان می‌ارزد هزینه کنم.این درحالی است که باید کلی منت فروشنده را هم بکشم تا راضی شود لپ‌تاپش را بفروشد.

یکی دیگر از خریداران هم می‌گوید، وقتی اعتراض می‌کنیم که چرا انقدر قیمت‌ها ظرف یک هفته افزایش یافته است با این پاسخ مواجه می‌شویم که ما مجبورتان نکرده‌ایم که خرید کنید. بگذارید دو تا سه هفته بعد ۲۰ درصد گران‌تر از حالا بخرید.

خریداران می‌گویند، این فضای روانی نامطلوبی که فروشندگان به وجود آورده‌اند باعث شده است خریداران ناچار شوند یا کالاها را با قیمت بالاتر از عرف بخرند یا اینکه به طور کلی قید خرید را بزنند.

یکی دیگر از افرادی که برای خرید به بازار آمده است می‌گوید، برای من عجیب است. مگر می‌شود ظرف یک هفته تمام کالاهای بازار به فروش برسند و حالا حتی نمونه‌های پشت ویترینی هم فروش رفته باشند. به گفته وی، فروشندگان نباید به امید گران‌تر شدن کالاها آنها را انبار کنند و همه این اتفاقات از سهل‌انگاری ارگان‌های نظارتی بر بازار است.

با تمام این اوصاف اگر به بازار کامپیوتر مراجعه کردید و با انبوه افرادی که ناامیدانه در بازار پرسه می‌زنند مواجه شدید، تعجب نکنید. اینها نتیجه رشد ناگهانی نرخ دلار یا تصوراتی است که برخی از فروشندگان به خریداران تزریق کرده‌اند.

افزایش تقاضا برای کالاهای پشت ویترینی و مرجوعی

یکی از بلاهایی که رشد قیمت‌ها بر سر بازار و از همه مهم‌تر خریداران آورده است این است که خریداران دیگر توجهی به گارانتی کالا، مرجوعی بودن یا نبودن یا .... ندارند.در حال حاضر اکثر خریداران تنها به دنبال کالای ارزان هستند و ترجیح می‌دهند یک کالای ارزان ولو پشت ویترینی، مرجوعی، بدون گارانتی و... داشته باشند تا یک کالای گران. به عبارتی دوباره قیمت فاکتور ارجح هنگام خرید کالا شده است و هستند افرادی‌که تنها به قیمت می‌اندیشند و دیگر هیچ!

در این بین گروهی هم دست به دامن بازار دست دوم فروشان شده‌اند و از میان نمونه‌های تعمیری و کارکرده لپ‌تاپ خود را انتخاب می‌کنند. علاوه بر لپ‌تاپ بسیاری از خریداران از هارد و رم‌های کارکرده استقبال بالایی می‌کنند. علت هم تنها افزایش شدید قیمت‌ها است.

رشد تقاضا برای کالاهای پشت ویترینی هم از اتفاقات دیگری است که در بازار شاهد آن هستیم، البته اگر کالایی را به ویژه اگر در سری پرمخاطب‌ها باشد، پشت ویترین بیابید!