یکی از بحث‌های داغ یک سال اخیر، توسعه و ورود اینترنت ماهواره‌ای به کشور بوده است. با انتشار خبرهای مختلف در مورد ورود اینترنت ماهواره‌ای شرکت‌های خارجی مانند استارلینک به ایران، مسوولان اظهارنظرهای مختلفی در مورد توسعه و ارائه اینترنت ماهواره‌ای در کشور صورت دادند. اظهارنظرهایی که بیشتر هدف‌شان جلوگیری و مقابله با اینترنت ماهواره‌ای از نوع خارجی آن بوده است. با سپری شدن بیش از دو سال از این اظهارت اما تکلیف توسعه اینترنت ماهواره‎‌ای در کشور یا امکان ارائه اینترنت ماهواره‌ای شرکت‌های بین‌المللی در ایران هنوز مشخص نیست.

حسن سالاریه، معاون وزیر ارتباطات و رئیس سازمان فضایی ایران در گفت‌وگو با «راه پرداخت» تلویحا به این موضوع اشاره کرد که اولویت دولت سیزدهم توسعه اینترنت ماهواره‌ای در پوشش وسیع نیست. همچنین او گفته که ورود اینترنت ماهواره‌ای شرکت‌های خارجی منوط به تصمیم شورای عالی فضای مجازی است. سالاریه در توضیح این سوال که دولت سیزدهم چه دیدگاهی به فعالیت اینترنت ماهواره‌ای بین‌المللی دارد و آیا در این زمینه برنامه‌ای در نظر گرفته شده گفت: این موضوع دو جنبه مختلف دارد. یک جنبه بهره‌برداری از شرکت‌های خارجی است که امکان سرویس‌دهی در این زمینه را به کاربران می‌دهد؛ که این بخش در شورای عالی فضای مجازی در حال بررسی است. جنبه دوم این اتفاق ساخت منظومه‌های ماهواره‌ای بومی یا مشارکتی برای ارائه خدمات پهن باند اینترنت است.

سالاریه توضیح داد: بحث ساخت ماهواره و ریزماهواره‌ها به صورت جدی در برنامه ۱۰ ساله فضایی کشور و بازنگری این برنامه دیده‌ شده است. وی با ابراز امیدواری از تامین مالی مناسب برای پیشروی در این حوزه گفت: «در حال‌حاضر در فاز مطالعاتی و امکان‌سنجی در زمینه تامین و ارائه خدمات اینترنت ماهواره‌ای قرار داریم. مطالعات و امکان‌سنجی ما که تمام شود اطلاعات دقیق‌تری در اختیار خواهیم داشت که چه مداری مناسب خدمات اینترنت ماهواره‌ای در ایران است، چه تعداد ماهواره در این زمینه مناسب کشور است و چه تعداد کاربر را در فاز نخست ساخت این منظومه ماهواره می‌توانیم پوشش دهیم. به محض پایان بررسی‌های لازم در این زمینه بدون معطلی به سمت ساخت این ماهواره‌ها خواهیم رفت.»

سالاریه در تشریح اینکه آیا امکان فعالیت سرویس اینترنت ماهواره‌ای شرکت‌های خارجی در ایران فراهم خواهد شد، گفت: برای این مورد از شورای عالی فضای مجازی در حال پیگیری هستیم و هر جا لازم باشد این سازمان به شورای عالی فضای مجازی در خصوصی بهره‌برداری از سرویس‌های اینترنت ماهواره‌ای شرکت‌های خارجی مشورت لازم فنی را خواهد داد.

وی در پاسخ به این سوال که آیا ایران در نظر دارد در مورد ارائه خدمات اینترنت ماهواره‌ای با کشوری وارد مذاکره و همکاری شود، اعلام کرد: «در بحث ماهواره‌های منظومه‌ای حتما مشارکت ضروری است و برای هیچ کشوری به تنهایی ساخت این نوع ماهواره‌ها صرف اقتصادی ندارد. کشورهایی مانند چین و روسیه از جمله کشورهایی هستند که سال‌هاست سابقه پرتاب ماهواره و ماهواره‌سازی دارند. حتی این کشورها نیز به تنهایی وارد پروژه‌هایی نظیر منظومه ماهواره‌ای نمی‌شوند تا همه دنیا را تحت پوشش دربیاورند. این کشورها هم برای ساخت ماهواره‌ای برای ارائه خدمات پهن باند اینترنت ماهواره‌ای با کشورهای دیگر مشارکت می‌کنند و به تنهایی وارد کار نمی‌شوند، مگر اینکه بخواهند ماهواره را در مدار‌های خاص و ارتفاع‌های بالا قرار دهند و یک سرویس موضعی و پشتیبان برای منطقه خود‌ ارائه دهند.»

به گفته سالاریه سرویس اینترنت ماهواره‌ای مانند استارلینک در رقابت با سرویس‌های اینترنتی مانند فیبر است. سالاریه تاکید کرده که در بسیاری از کشورها وقتی ورود به حوزه اینترنت ماهواره‌ای بررسی می‌شود متوجه می‌شوند که ورود به این حوزه به تنهایی به صرفه نیست. او در این مورد گفت: «باید یک کشور مدل اقتصادی یا مقاصد خیلی خاصی داشته باشد تا اقدام به راه‌اندازی اینترنت ماهواره‌ای قابل قیاس با سرویس‌های زمینی کند. در مورد استارلینک مقاصد امنیتی آن بیشتر از اهداف اقتصادی آن است.»

رئیس سازمان فضایی ایران در تکمیل گفته‌های خود تصریح کرد: «پوشش تمام کاربران در ایران به کمک اینترنت ماهواره‌ای کاملا بومی با سرعت دسترسی قابل قیاس با فیبر که طبیعتا نیاز به منظومه‌‌ای با تعداد زیاد ماهواره در ارتفاع پایین است در کوتاه مدت ممکن نیست. حتما نیاز به مشارکت بین‌المللی دارد.» وی افزود: «چیزی که در گام نخست برنامه داریم ساخت منظومه ماهواره‌ای با قابلیت ارائه سرویس به تعداد کاربر محدود است که می‌تواند به عنوان سیستم پشتیبان سرویس اینترنت فیبرنوری و ارائه سرویس به‌طور مثال در مناطق صعب‌العبور نیز مورد استفاده تعداد محدودی کاربر قرار بگیرد یا برای ارائه سرویس امن به نهادهای خاص و حساس در دسترس باشد.» به باور او با تحقق این گام و جلب مشارکت‌های بین‌المللی می‌توان به هدف رسیدن به پوشش سراسری و بدون محدودیت و سرعت بالای اینترنت ماهواره‌ای دست یافت.