مقابله کمیسیون تجارت فدرال با شرکت‌های تکنولوژی بزرگ به کجا می‌رسد؟
مبارزه با انحصارطلبی یا سنگاندازی
این کمیسیون به تازگی از متا به خاطر خرید یک بازی مبتنی بر واقعیت مجازی شکایت کرده است
به گزارش نیویورک‌تایمز، «لینا خان» رئیس کمیسیون تجارت فدرال ایالات متحده، از ماه ژوئن سال گذشته میلادی با هدف مهار قدرت شرکت‌های بزرگ فناوری ریاست این کمیسیون را بر عهده گرفت. او در اوایل تصدی خود به سمت رئیس کمیسیون تجارت فدرال، اعلام کرد که مقررات را برای «فناوری‌‌‌های نسل بعدی» متمرکزتر کرده و همچنین قدرت بزرگ‌ترین شرکت‌های فناوری را به شیوه‌‌‌ای بسیار جدید مهار خواهد کرد. در هفته جاری لینا خان اولین گام خود را برای توقف انحصارطلبی شرکت‌های فناوری برداشت. کمیسیون تجارت فدرال روز چهارشنبه در دادگاهی در کالیفرنیای شمالی، شکایتی علیه شرکت متا (شرکت مادر فیس‌‌‌بوک) و مدیرعامل آن، مارک زاکربرگ، تنظیم کرد تا جلوی رسیدن این غول رسانه‌‌‌ای اجتماعی را از رسیدن به هدف نهایی خود یعنی مالکیت کل متاورس بگیرد. بر اساس این پرونده تشکیل شده، فیس‌‌‌بوک از زمانی که به متا تغییر نام داده، در تلاش است تا جایگاه خود در زمینه واقعیت مجازی متاورس تقویت کند. کمیسیون تجارت فدرال معتقد است که این اقدام متا مانع از نوآوری در آینده خواهد بود و از ایجاد فضای رقابتی در میان شرکت‌های مختلف فعال در این حوزه جلوگیری می‌کند.
نگرانی مدیران صنعت تکنولوژی
شرکت متا در ماه اکتبر گذشته اعلام کرده بود که قصد دارد مالکیت کامل شرکت Within Unlimited را که توسعه‌‌‌دهنده اپلیکیشن محبوب تناسب اندام مبتنی بر واقعیت مجازی به نام سوپرنچرال است، در اختیار بگیرد و قرار بود این معامله تا ماه اوت نهایی شود. طبق اعلام کمیسیون تجارت، در حال حاضر مارک زاکربرگ یک امپراتوری واقعیت مجازی موفق را بنا کرده است و قصد دارد با خرید غیرقانونی یک برنامه تناسب‌اندام ارزشمند، سرویس VR خود را گسترش دهد. در سال ۲۰۲۰ نیز کمیسیون تجارت فدرال از متا به دلیل رفتار ضدرقابتی شکایت کرده بود؛ چراکه فیس‌‌‌بوک در سال ۲۰۱۴، واتس‌‌‌اپ را به قیمت ۱۹میلیارد دلار و در سال ۲۰۱۲، اینستاگرام را به قیمت یک‌میلیارد دلار خریداری کرده بود. این کمیسیون در آن زمان اعلام کرد که خرید اینستاگرام و واتس‌‌‌اپ توسط فیس‌‌‌بوک، باعث شده است تا شبکه‌‌‌های اجتماعی در انحصار این شرکت قرار بگیرند و این اقدام می‌تواند کار را برای رقبای دیگر در این حوزه دشوار کند.
طبق اعلام کمیسیون تجارت فدرال، این معامله اخیر می‌تواند رقابت را در بازار نوپای واقعیت مجازی از بین ببرد؛ در نتیجه این رگولاتور برای جلوگیری از انحصار آشکار متا بسیار مصمم است. «جان نیومن»، معاون اداره رقابت کمیسیون تجارت فدرال در این زمینه گفت: «متا در حال حاضر یک اپلیکیشن تناسب‌اندام پرفروش بر پایه واقعیت مجازی دارد و توانایی رقابتی به مراتب نزدیک‌‌‌تری با اپلیکیشن محبوب سوپرنچرال شرکت Within Unlimited را هم داشت. اما این شرکت انتخاب کرده است تا به جای کسب موقعیت در بازار به کمک شایستگی‌‌‌هایش، آن را بخرد. این یک خرید غیرقانونی تلقی می‌شود و ما اقدامات لازم را در این زمینه پیگیری خواهیم کرد.»
این کمیسیون قصد دارد با توقف انجام فرآیند این خرید، جلوگیری از محدود شدن بازار و همزمان ایجاد فضای رقابتی سالم، قدرت انتخاب مصرف‌کننده را افزایش داده و به ایجاد نوآوری بیشتر کمک کند با این حال اقدامات اخیر کمیسیون برای جلوگیری از انحصارطلبی شرکت‌های بزرگ تکنولوژی، اعتراضات زیادی را در میان آنها برانگیخته است؛ بعضی از مدیران شرکت‌های فناوری معتقدند که این کار ممکن است باعث سرکوب نوآوری شود و فعالان بخش تکنولوژی را از حرکت‌‌‌های جسورانه در زمینه‌‌‌های جدید بترساند. «آرون لوی»، مدیر اجرایی شرکت ذخیره‌‌‌سازی ابری باکس، در این باره می‌‌‌گوید: «اگر رگولاتورها جلوی شرکت‌هایی مانند متا را برای خرید استارت‌آپ‌‌‌ها بگیرند، سرمایه‌گذاران و کارآفرینان خطرپذیر هنگام ورود به بازارهای جدید ناچارند محتاطتر عمل می‌کنند.»
«آدام کوواچویچ»، رئیس گروه تجاری«Chamber of Progress» نیز در این باره گفت: «شکایت این کمیسیون بر صنعت تکنولوژی تاثیر وحشتناکی می‌‌‌گذارد.» بسیاری از افراد معتقدند که این اقدام کمیسیون، واکنشی شدید و بی‌‌‌اساس به یک معامله کوچک است. در حال‌‌‌حاضر این شکایت باعث نگرانی اغلب رهبران صنعت فناوری شده است. لینا خان اما گفته است که در گذشته قانون‌گذاران به‌‌‌دلیل ترس از آسیب رساندن به صنعت تکنولوژی، محتاطتر عمل می‌کردند و این موضوع باعث انحصارطلبی و تسلط شرکت‌های بزرگ فناوری بر بازار شده است. با این حال متا معتقد است که این کمیسیون قانون ضدانحصار را به اشتباه اعمال کرده است؛ چرا که تمرکز این شکایت بر این موضوع است که ادغام متا با شرکت Within رقابت را در بازار از بین می‌‌‌برد. این در حالی است که این رگولاتور تعداد زیادی از شرکت‌های تکنولوژی را که با شرکت‌های توسعه‌‌‌دهنده برنامه‌‌‌های سلامت و تناسب‌اندام ادغام شده‌‌‌اند، نادیده گرفته است.
ترس از مالکیت کل متاورس
در این میان نکته قابل‌توجه آن است که کمیسیون تجارت فدرال هیچ پاسخی به این سوال ساده نداده است که چگونه خرید یک اپلیکیشن تناسب اندام توسط متا آن هم در فضایی پویا با حضور بازیگران فعلی و آینده در این عرصه، می‌توانست به رقابت آسیب برساند؟ «نیکیل شانبهاگ»، معاون و مشاور عمومی شرکت متا، در یک پست وبلاگی نوشت که این شرکت هنوز تصمیمی برای اعتراض به شکایت کمیسیون تجارت فدرال ندارد.
این رگولاتور شرکت متا را متهم کرده بود که در سال ۲۰۱۴ با خرید شرکت Oculus - سازنده هدست واقعیت مجازی Quest- یک «امپراتوری» واقعیت مجازی را ایجاد کرده. از آن زمان، متا حدود ۱۰ اپلیکیشن واقعیت مجازی مانند بازی مبارزه‌‌‌ای وایکینگ، بازی Asgard’s Wrath و چند بازی تیراندازی اول شخص و ورزشی دیگر را خریده است. نماینده کمیسیون تجارت فدرال درباره خرید Within و برنامه تناسب‌اندام واقعیت مجازی آن توسط متا اعلام کرد: «مارک زاکربرگ برنامه‌‌‌ای برای رقابت ندارد. او تنها با این کار رقبای خود را از تلاش برای ایجاد برنامه‌‌‌های مشابه و جایگزین می‌‌‌ترساند. طبق دادخواست اخیر این کمیسیون، چنین خریدی برای حذف رقابت احتمالی است و باعث می‌شود که متا یک قدم به هدف نهایی خود - یعنی مالکیت کل متاورس- نزدیک شود.
«ربکاها و آلنزورث»، استاد قوانین ضدانحصار در دانشگاه واندربیلت، گفت: «مباحث مورد نظر کمیسیون تجارت با بررسی‌‌‌های دقیق و جدی مواجه خواهند شد؛ چرا که متا و شرکت Within رقابتی با هم ندارند و در واقع واقعیت مجازی بازاری نوپاست.» با این اوصاف کمیسیون تجارت فدرال مسیر سختی پیش‌‌‌رو دارد؛ چرا که باید قاضی را متقاعد کند که پیش‌بینی‌‌‌هایش درست است و معاملات متا به رقابت در بازار آسیب می‌‌‌رسانند. به نظر می‌رسد که این کمیسیون تنها به متا بسنده نکرده و در حال بررسی قراردادهای سایر شرکت‌های فناوری‌‌‌ها از جمله خرید ۷۰میلیارد دلاری شرکت بازی‌‌‌ساز اکتیویژن توسط مایکروسافت و ادغام ۹/ ۳میلیارد دلاری آمازون با مجموعه کلینیک‌‌‌های ارائه‌‌‌دهنده کمک‌‌‌های اولیه One Medical است.
گویا لیناخان برای نبردهای حقوقی طولانی با غول‌‌‌های فناوری آماده است؛ حتی اگر پرونده‌‌‌ها به مسیر کمیسیون تجارت فدرال ختم نشود؛ چرا که او قبل از نشستن بر صندلی ریاست این کمیسیون فعالیت‌های بسیار زیادی نیز علیه انحصارطلبی شرکت‌های بزرگ فناوری داشته است. یکی از مهم‌ترین دلایل شهرت لیناخان، انتشار مقاله‌‌‌ای در سال ۲۰۱۷ با عنوان «پارادوکس ضدانحصارطلبی آمازون» در نشریه تخصصی حقوق دانشگاه ییل بود که تاثیر چشمگیری بر فعالان تجاری و حقوقی آمریکا گذاشت؛ تا جایی که نیویورک‌تایمز از آن به عنوان «اصلاح قانون چند ده‌ساله انحصارطلبی» یاد کرد.
خان در این مقاله به این موضوع اشاره کرد که چارچوب فعلی قوانین ضدانحصارطلبی آمریکا که روی کاهش قیمت مصرفی متمرکز است، نمی‌تواند جلوی تلاش‌‌‌های ضدرقابتی کسب و کارهای مبتنی بر پلت‌فرم مانند آمازون را بگیرد. او همچنین در این مقاله به ارائه راهکارهای جایگزین از جمله بازبینی اصول سیاستگذاری رقابتی و ضدانحصارطلبی قدیمی یا اعمال سیاست‌های اجباری برای پیروی از قوانین در این حوزه پرداخت. با این اوصاف هیچ جای تعجبی نداشت که بعد از انتصاب او به ریاست کمیسیون تجارت فدرال، شرکت آمازون به صورت رسمی از این کمیسیون درخواست کند که لیناخان از پرونده تحقیقات درباره انحصارطلبی این شرکت کنار گذاشته شود. لیناخان ماه گذشته نیز در مصاحبه‌‌‌ای گفت: «ما سعی می‌‌‌کنیم آینده‌‌‌نگر باشیم؛ مشکلات را پیش‌بینی کنیم و اقدامات سریعی در این زمینه انجام دهیم.»
