رئیس کمیسیون صادرات نرم‌افزار:
ارزش فروش محصولات نرم‌افزاری در ایران واقعی نیست
حسین زارعان با بیان اینکه صادرات فناوری اطلاعات (فاوا) یکی از اساسی‌ترین فرآورده‌های غیرنفتی است، گفت: ما درحالی به منابع طبیعی پایان‌پذیر مانند نفت اتکا داریم که برای منابعی مانند فناوری اطلاعات که پایان‌پذیر نیستند و ارزش افزوده بالایی دارند، برنامه درستی نداریم و پتانسیل‌های این حوزه را از دست می‌دهیم.
وی با اشاره به مشکلات شرکت‌های نرم‌افزاری در کشور افزود: چالش اصلی شرکت‌های نرم‌افزاری، فاصله ارزش واقعی با قیمت فروش محصول نرم‌افزاری است. همچنین مهاجرت نیروی انسانی، جابه‌جایی زیاد نیروی انسانی به‌عنوان منبع اولیه شرکت‌های نرم‌افزاری، موضوعاتی مانند مالیات و بیمه و نیز مطالبات شرکت‌ها از مشتریان دولتی از دیگر معضلات جدی این حوزه است.
زارعان با تاکید بر اینکه ارزش فروش محصولات نرم‌افزاری در ایران، ارزش واقعی آن نیست، گفت: محصول فناوری یک قیمت تمام‌شده دارد و یک حاشیه سود؛ مصداق واقعی چالش زمانی است که شرکت‌های نرم‌افزاری نمی‌توانند هزینه‌های اساسی خود را پوشش دهند. این هزینه‌های اساسی شامل هزینه نیروی انسانی، تحقیق و توسعه و به‌روز کردن تکنولوژی می‌شود.
وی با بیان اینکه تکنولوژی‌های نرم‌افزاری هر روز جدیدتر می‌شود اما شرکت‌هایی هستند که تکنولوژی‌شان در طول ۱۰ سال گذشته تغییری نکرده و این با عرف بین‌المللی و دوره عمر محصول فاصله زیادی دارد، گفت: اینکه محصول نرم‌افزاری به لحاظ رعایت تمام المان‌های استاندارد در وضعیت مطلوبی قرار بگیرد، هزینه دارد. یکسری هزینه هم به شرکت‌های نرم‌افزاری سربار می‌شود که بخشی از آن مربوط به هزینه‌های بالای بیمه و مالیات است.
رئیس کمیسیون صادرات نرم‌افزار سازمان نظام صنفی رایانه‌ای ادامه داد: در صورت پرداخت ارزش واقعی برای محصولات نرم‌افزاری، بخشی از این هزینه‌ها پوشش داده می‌شد و کیفیت و نظام تولید نرم‌افزار مطلوب‌تر خواهد بود. به‌واسطه افزایش کیفیت، دسترسی ما به بازارهای بزرگ و فروش محصول در بازارهای بین‌المللی نیز مطلوب‌تر می‌شود.
وی با اشاره به موانع داخلی و بیرونی در مقابل صادرات نرم‌افزار ایرانی گفت: موانع داخلی شامل نقاط ضعفی در سطح شرکت‌ها و بخش‌خصوصی و نقاط ضعف دولتی می‌شود. به این معنی که زمانی که می‌خواهید به یک بازار دیگر با مختصات متفاوت وارد شوید، باید برنامه مشخص داشته باشید، تامین مالی کنید، نقشه راه مشخصی طراحی کنید که اینها به مساله مدیریت صادرات مربوط می‌شود. در این زمینه بزرگ‌ترین مساله بخش‌خصوصی این است که برنامه مشخصی برای صادراتی شدن و حضور در بازارهای بین‌المللی ندارد.
زارعان با بیان اینکه شرکت های نرم‌افزاری در مساله اجرای قانون‌های حمایتی مشکلات جدی دارند، گفت: متولی مشخصی در حوزه صادرات فاوا وجود ندارد. یکسری دستگاه اجرایی با یکسری صلاحیت‌ها و ماموریت‌هایی هستند که تداخل دارند و تصمیم‌گیر نهایی در آنها وجود ندارد، یا بودجه‌ای که در این دستگاه‌ها توزیع شده، هدفمند نیست و نمی‌تواند تبدیل به حمایت‌های دولتی شود.
وی با اشاره به موانع بیرونی صادرات نرم‌افزار و نقاط تهدید آن، افزود: ما یکسری تحریم اولیه داریم که توسط آمریکا وضع شده و ارتباط با تاجران آمریکایی را تحت تاثیر قرار می‌دهد، اما به واسطه آمریکا و نظام پولی و بانکی بین‌المللی، این تحریم‌ها بعدا تاثیر خود را در همه کسب‌وکارها در تمام دنیا می‌گذارد و همین تحریم‌های اولیه به تحریم‌های ثانویه تبدیل می‌شود، در چنین شرایطی شرکت‌های اروپایی هم از اینکه با تاجر ایرانی کار یا از فرآورده‌های ایرانی خریداری کنند، پرهیز می‌کنند.
عضو سازمان نظام صنفی رایانه‌ای با بیان اینکه به دلیل تحریم‌ها ناچاریم برندمان را تغییر داده و یک برند غیرایرانی ایجاد کنیم، یا به کشور واسطه‌ای برویم و شرکتی تاسیس کنیم، ادامه داد: تاسیس شرکت هم به‌دلیل تحریم‌ها در کشورهای اروپایی دشوار است و مشکلاتی از جمله افتتاح حساب بانکی و برقراری تعاملات تجاری وجود دارد. حتی با گذار از این مشکلات هم، نقل و انتقال پول به ایران دردسرهای خودش را دارد.
زارعان گفت: دولت مکانیزم مشخصی برای تعاملات غیرنفتی و حل این معضل برای تاجر ایرانی و کسب‌وکارهایی که صادرات می‌کنند، ندارد. در این راستا سازمان نظام صنفی رایانه ای به‌عنوان یک تشکل صنفی می‌تواند بستری برای همگرایی، توانمندسازی و آماده‌سازی صادراتی ایجاد و تعامل خود را برای مطالبه‌گری از حاکمیت در جهت صادرات فاوا افزایش دهد. کمااینکه تاکنون نیز با وزارت صمت، وزارت امورخارجه، وزارت ارتباطات و معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری در این خصوص، نشست‌های متعددی انجام شده و با سازمان‌های متناظر نظام صنفی رایانه‌ای در اروپا و اتاق بازرگانی در کشورهایی مانند اوکراین، رومانی، اسلواکی، اتریش، آلمان، بلژیک و فرانسه تعاملاتی برقرار کرده‌ایم.
