اکانت‌های کاربران ایرانی در سرویس «گیت‌لب» مسدود شدند
برنامه‌نویسان ایرانی هدف تحریم‌های تکنولوژی
تحریم اخیر شرکت «گیت لب» علیه برنامه‌نویسان ایرانی مشابه تحریم سال گذشته «گیت‌هاب» بوده و عمدتا این گروه از فعالان فنی تحت را تحت‌تاثیر قرار داده است. مسدود شدن اکانت‌های برنامه‌نویسان توسط گیت‌لب، بدون هیچ‌گونه اطلاع و هشدار قبلی صورت گرفته و این امر سبب سردرگمی برنامه‌نویسان و معلق شدن پروژه‌های بسیاری شده زیرا فرصتی برای گرفتن پشتیبان و انتقال کدهای پروژه‌ها داده نشده و تمامی اطلاعات به یکباره از دسترس کاربران خارج شده است. گیت‌لب پلت‌فرمی است که به برنامه‌نویسان امکان ذخیره کدهای پروژه‌های مشارکتی و خصوصی را می‌دهد. این سرویس در بین برنامه‌نویسان دنیا از اهمیت و شهرت زیادی برخوردار است و به‌عنوان پلت‌فرمی وسیع برای ذخیره کدهای برنامه‌نویسان شناخته می‌شود.کاربران ایرانی گیت‌لب، در مراجعه به این پلت‌فرم با پیام «به علت حمله‌های متعدد اکانت شما مسدود شده است» مواجه می‌شوند. این شرکت، در پاسخ به ایمیل‌های اعتراضی کاربران ایرانی، «محدودیت‌های قانون کنترل تجارت آمریکا» را دلیل این اقدام عنوان کرده است ولی پس از اعلام این خبر در اکانت رسمی خود در توییتر، دیگر ایمیل‌های کاربران ایرانی را هم پاسخ نمی‌دهد.
از زمان شروع اعمال تحریم‌های تکنولوژی بر کاربران ایرانی، بخش عمده انرژی برنامه‌نویسان و مدیران آی‌تی، صرف دور زدن چنین تحریم‌هایی می‌شود. از تحریم‌های سرویس‌هایی مانند گوگل دولوپر تا گیت‌هاب و... که اکثرا سرویس‌های رایگانی هستند که در سراسر دنیا به آسانی در اختیار کاربران قرار دارند. صادق نخجوانی، مدیر وب‌سایت و فضای مجازی «دنیای‌اقتصاد» و برنامه‌نویس وب، در رابطه با اثر تحریم‌های تکنولوژی بر کسب‌وکارهای ایرانی در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» می‌گوید، تحریم‌های خارجی اعمال شده تنها مشکل برنامه‌نویسان در تکنولوژی نیستند و ما از سمت دیگر از خودتحریمی هم تحت فشاریم. در بسیاری موارد برای دور زدن تحریم‌های خارجی نیاز به فیلترشکن‌ها یا برنامه‌های این چنینی داریم که اولا خود این برنامه از طرف نهادهای مسوول فیلتر شده‌اند. اگر هم موفق به استفاده از این برنامه‌ها شویم، سرعت اینترنت به‌شدت افت می‌کند و با وضعیت فعلی اینترنت، این خود مشکل دیگری به حساب می‌آید و می‌توان تصور کرد که برآیند این شرایط، تا چه میزان باعث افت عملکرد نیروهای متخصص خواهد شد. نخجوانی با اشاره به تحریم شدن کاربران ایرانی شرکت‌هایی مانند گیت‌لب، گیت‌هاب و دیگر سرویس‌های لایه باز می‌گوید، با توجه به اینکه کدهای این سرویس‌ها در وب‌سایت‌های مختلفی به‌کار برده شده‌اند، مسدود شدن یکباره آنها، اختلالی گسترده در وب‌سایت‌های ایرانی ایجاد می‌کند.
جایگزینی مدل ایرانی کار آسانی نیست
میلاد نوری برنامه‌نویس نیز با اشاره به اینکه گیت‌لب علاوه‌بر مدیریت سورس کدها، ابزارهای دیگری چون اتوماسیون‌سازی هم به برنامه‌نویسان ارائه می‌دهد، توضیح می‌دهد: «جایگزین کردن مدل ایرانی این سرویس کار آسانی نیست، اما این سرویس، نسخه منبع‌باز خود را در اختیار عموم قرار داده که هر فردی می‌تواند آن را روی سرویس خود راه‌اندازی کند. با این حال برای شرکت‌ها و افرادی که دسترسی به سرویس‌های اختصاصی ندارند، مقرون‌به صرفه نیست.»
این برنامه‌نویس در ادامه به آی‌تی ایران افزود: «درحال‌حاضر ۱۳ سورس‌کد پروژه ما روی این سرویس قرار دارد که به آن دسترسی نداریم و با مسدود کردن ناگهانی اکانت‌ها توسط گیت‌لب، نسخه پشتیبانی هم از آنها تهیه نکردیم. از آنجا که قادر به وارد شدن به اکانت خود نیستیم حتی نمی‌دانیم کدام پروژه‌ها در این سرویس ذخیره شده‌اند. همچنین پیگیری‌های ما هیچ نتیجه‌ای نداشته است. برنامه‌نویسان و شرکت‌های بسیاری در ایران درحال‌حاضر دچار همین وضعیت شده‌اند.»
به گفته این برنامه‌نویس، تحریم ارائه خدمات به‌کاربران ایرانی برای بسیاری از شرکت‌های خارجی وجود دارد، اما درحال‌حاضر نحوه اجرای آن قابل بحث است. او توضیح می‌دهد که سرویس مشابه یعنی گیت‌هاب هم به دلیل تحریم‌ها مجبور به محدود کردن اکانت‌های ایرانی شد، با این تفاوت که زمانی را برای انتقال پروژه‌ها برای کاربران در نظر گرفت و همچنین به اکانت‌های ایرانی اجازه دسترسی به مخازن عمومی آن را به‌صورت محدود داد.
برنامه‌نویسان اعتقاد دارند ابزارهای مشابه این سرویس‌ها به آسانی یافت می‌شوند، اما اعتمادی برای ارائه خدمات مداومشان با توجه به تحریم‌های علیه ایران وجود ندارد و ممکن است هر لحظه اکانت‌ها مسدود شوند، به همین دلیل برخی معتقدند بهترین راه‌حل این مشکل ارائه این خدمات توسط شرکت‌های زیرساختی ایرانی است که خدمات را به‌صورت اشتراکی در اختیار کاربران قرار دهند. میلاد نوری ایجاد یک هشتگ اعتراضی در شبکه‌های اجتماعی را پیشنهاد کرده و می‌گوید: «درحال‌حاضر همه کاربران ایرانی به خصوص وزیر ارتباطات، آذری جهرمی، با توجه به تاثیری که دارند، باید به زبان انگلیسی و با یک هشتگ واحد در شبکه‌های اجتماعی اعتراض خود را اعلام کرده تا بلکه این شرکت به آنها یک فرصت حداقل ۷۲ ساعته را برای انتقال پروژه‌ها بدهد.»
رشته دراز تحریم‌های تکنولوژی
گیت‌لب اولین شرکتی نیست که پس از اعمال تحریم‌های تکنولوژی آمریکا علیه ایران از ارائه خدمات به‌کاربران ایرانی خودداری می‌کند. از چند سال پیش بسیاری از شرکت‌های بزرگ از جمله اپل، گوگل و مایکروسافت دسترسی کاربران ایرانی به برخی از سرویس‌هایشان را غیرممکن کرده‌اند. سرویس موزیک ساندکلاد (Soundcloud) هم جدیدترین شرکتی است که از چند روز پیش دسترسی کاربران ایرانی را قطع کرده است.
در چند سال اخیر، با وجود تعداد بسیار زیاد کاربران گوشی‌های آیفون و داشتن سهم حدود ۱۰ درصدی کاربران این شرکت از بازار گوشی‌های تلفن‌همراه در کشور، تحریم‌های وضع شده از سوی اپل یکی از فراگیرترین تحریم‌های تکنولوژی بوده است که با ایجاد موانعی در عرضه اپلیکیشن‌های تحت آی‌اواس، اوضاع راهم برای توسعه‌دهندگان و هم برای کاربران گوشی‌های این شرکت، سخت و پیچیده کرده است.
در سال ۱۳۹۷ موج گسترده‌ای از اپلیکیشن‌های مبتنی بر آی‌اواس که در این استورها حضور داشتند از کار افتادند و از آن زمان تاکنون به‌رغم پیاده‌سازی روش‌های دیگر دورزدن تحریم‌ها از جمله ایجاد اکانت‌های اینترپرایز یا استفاده از مدل اد-هاک و حتی استفاده از وب-اپ ثبات به بازاربرنامه‌های آی‌اواس بازنگشته و هر از گاهی شاهد از کار افتادن این فروشگاه‌ها یا حذف متعدد این برنامه‌ها از روی گوشی کاربران هستیم.
تحریم دامنه‌های بسیاری از وب‌سایت‌های مطرح ایرانی با پسوند.com از جمله دیگر موارد تحریم‌های تکنولوژیک علیه ایرانیان بوده‌اند که بدون هیچ اطلاع قبلی انجام شد و کسب‌وکارها را دچار اختلال و متحمل هزینه‌های زیادی کرد.
نخجوانی در تشریح اثرات تحریم‌های تکنولوژی، با اشاره به آسیب‌های ایجاد شده در حوزه امنیت اطلاعات می‌گوید، بخش عمده عملکرد دیواره‌های آتش مورد استفاده در شبکه‌ها نیازمند لایسنس هستند و خود این لایسنس‌ها با وجود پرداخت هزینه‌های دلاری برای خرید آنها، برای کاربران و سازمان‌های ایرانی تحریم شده‌اند و در صورت بروز مشکل، امکان دریافت پشتیبانی وجود ندارد. چنین مشکلی برای خرید آنتی ویروس و بسیاری از نرم افزارهای دیگر نیز وجود دارد و برای انجام هر کار کوچکی، باید مسیری چندین برابر روش معمول طی شود.تحریم‌های تکنولوژی درحالی فشار روی فعالان این عرصه را افزایش داده که از دیگر سو تورم و به تناسب آن کاهش ارزش ریال در برابر دلار باعث افزایش سرسام‌آور هزینه تجهیزات کامپیوتری و حتی گرفتن سرویس از خدمات‌دهندگان خارجی شده است.
