مسیر پر پیچ و خم محتوای ویدئویی آنلاین به ثبات میرسد؟
توازن بازار تلویزیون اینترنتی
رشد VOD خصوصی
داستان VOD یا ویدئو بر اساس درخواست طی ۱۵ سال گذشته مسیر پرپیچ و خمی را طی کرده است. به رغم تلاشهای متعدد نهادهای دولتی و شبه دولتی مانند صدا و سیما و وزارت ارشاد و مخابرات هیچگاه قادر به راهاندازی کامل سرویسهای VOD نبودهاند. هرکدام از دو نهاد پیش از تلاش برای کار مشترک تلاشهای مستقلی را برای حضور در این عرصه اجرا کرده بودند که به موفقیت چندانی نرسید. یکی از اولین تلاشها را مخابرات با راهاندازی تلویزیون اینترنتی در تهران، مشهد و تبریز روی خطوط ADSL انجام داد و بعدا هم صدا و سیما و هم مخابرات در تلاشهای مشترکی روی عرضه تلویزیونهای اینترنتی مبتنیبر آیپی سرویسهایی را عرضه کنند که در آن زمان محتوای ویدئویی را با سرعت ۲ مگابیت روی بستر مخابراتی در دسترس کاربران قرار میداد. با این حال اغلب این سرویسها به فراگیری نرسید.بهنظر میرسد چالش اصلی در مسیر توسعه هماهنگی بین سازمانی و تغییر مدیران، استراتژیها و اولویتها بود که باعث شد تلاشها در این زمینه به عرضه سرویس مشخص نرسد. تا اواسط دهه ۹۰ عدمتمایل بخش خصوصی و شاید ندادن اجازه به این بخش برای حضور در فضای تلویزیون اینترنتی فرصتی برای این بخش ایجاد نکرد اما با عرضه اینترنت ۳G و ۴G فرصت بزرگی برای بازیگران خصوصی در این بخش فراهم آمد. سرمایهگذاری در این عرصه چه در بخش فنی و چه در بخش محتوایی طی یکی، دو سال اخیر به بالاترین حد خود رسیده است؛ بهطوریکه برخی از برندهای اصلی تلویزیون اینترنتی ایران حالا از مهمترین تهیهکنندگان سریالهای تلویزیونی به شمار میروند. با چنین شرایطی به نظر میرسد بازار تلویزیون اینترنتی حالا فضای محتوای ویدئویی را به سمت یک توازن سوق میدهد که نتایج آن برای همه مثبت است.
توازن بازار ویدئوی آنلاین
صدا و سیما از ابتدای ظهور و به کار رفتن مفهوم تلویزیون اینترنتی تلاش کرده در این بخش متولی باشد. با استناد به آییننامه داخلی این نهاد اعتقاد دارد تمامی محتواهای ویدئویی در فضای مجازی باید توسط این سازمان مقرراتگذاری شوند. طی ماههای اخیر خبرهایی مبنی بر تلاش برای ایجاد مجوز برای تلویزیونهای اینترنتی منتشر شده است.در سال ۱۳۹۵ آذری جهرمی که در آن زمان معاون وزیر ارتباطات بود در یک سخنرانی اعلام کرد که تکلیف مقرراتگذاری در عرصه IPTV با صدا و سیما و وزارت ارشاد است. او گفت: البته اختلاف نظرهایی میان این دو نهاد در این حوزه وجود دارد که این موضوع باید در مرکز ملی فضای مجازی به شور گذاشته شود تا راه حلی برای ارائه این خدمات تدوین شود. وی با انتقاد از شرایط موجود در این حوزه که مانع سرمایهگذاری و ورود بخش خصوصی شده است، تاکید کرد: این موضوع باعث ایجاد وقفه در رشد شبکه ملی اطلاعات شده و امیدواریم با همدلی بین این مجموعهها این اختلافات حل شود و ما شاهد رشد محتوای داخلی در حوزه ویدئوی آنلاین باشیم.با گذشت حدود سه سال به نظر میرسد تقریبا آن سیاست عملی شده است. امروز هم صدا و سیما و هم شبکههای خصوصی در بازار تلویزیون اینترنتی فعال هستند. محتوای ویدئویی صدا و سیما از طریق برخی سایتها و سرویسها در اختیار کاربران اینترنتی قرار دارد و حتی برخی از این سرویسها عملا مکمل صدا و سیما شدهاند و برنامههای متنوعی – به خصوص در حوزه ورزش - را بهصورت آنلاین پخش میکنند.از سوی دیگر شاید یکی از دلایل قدرت گرفتن تلویزیونهای اینترنتی خصوصی رشد شبکه داخلی – شبکه ملی اطلاعات – بود. با توجه به قدرت گرفتن سرورهای داخلی شرکتهای فعال در این عرصه محتوای ویدئویی را با سرعت و کیفیت قابل قبول و مناسبی روی شبکه کابل و موبایل عرضه میکنند که همین باعث توجه جدیتر کاربران به این خدمات شده است.