آی‌تی ایران: سال‌هاست که محققان روی تلفیق سخت‌افزارهای کامپیوتری و لنزهای چشمی کار می‌کنند. اولین دستاورد در این زمینه نیز مربوط به تیم دانشگاه واشنگتن در شهر سیاتل است که موفق شده‌اند نمونه اولیه یک مدار الکتریکی، یک دریافت کننده امواج رادیویی و یک LED را درون یک لنز چشمی تعبیه کنند که قادر است انرژی مورد نیاز برای چراغ LED را از طریق فرکانس‌های رادیویی، از یک باتری خارجی دریافت کند.

دو نفر از محققان همین تیم برای ساخت لنزهای چشمی هوشمند تشخیص‌دهنده گلوکز، با Google X lab همکاری دارند (این پروژه به‌طور رسمی توسط شرکت گوگل در سال ۲۰۱۴ معرفی شد). با این تفاسیر، تعبیه دستگاهی مانند دوربین داخل این لنزها نیز چندان دور از انتظار نیست. محققان همین حالا (حداقل در مرحله ساخت پتنت) نیز روی این ایده کار می‌کنند. محققان شرکت گوگل، چندین پتنت در سال ۲۰۱۲ در این زمینه ثبت کردند که توسط U.S. Patent and Trademark Office در اوایل سال ۲۰۱۴ منتشر شد. یکی از همین پتنت‌ها تحت عنوان «دستگاه ثبت تصاویر ترکیب شده با لنزهای چشمی» معرفی شد. یکی از مخترعان این پتنت، « بابک پرویز» است که در هر دو پروژه دیگر گوگل (ازجمله Google Glass) نیز همکاری داشته است. پس به نوعی می‌توان نتیجه گرفت که تکنولوژی لنزهای چشمی دوربین‌دار، نسل بعدی تکنولوژی استفاده شده در ابزارهایی مانند Google Glass است که تلفیقی از تکنولوژی گوشی‌های هوشمند و تکنولوژی ثبت تصویر روی شیشه است. از آنجاکه تکنولوژی تولید این لنزها فعلا در مرحله ثبت پتنت قرار دارد، هنوز نمی‌توان قاطعانه اعلام کرد که چنین محصولی به مرحله تولید انبوه می‌رسد یا خیر، اما اگر برسد مسلما محصولی خارق‌العاده خواهد بود. در ادامه به جزئیات این طرح اشاره می‌کنیم.

سخت‌افزارها

یک لنز چشمی همراه با دوربین، به قطعات مختلفی از جمله سیم، آنتن و دیگر سخت‌افزارهای بسیار کوچک و مینیاتوری نیاز دارد که یا داخل یا بالای لنز، جاسازی شده است. براساس پتنت ارائه شده از سوی گوگل، این لنزها حداقل به یک مدار الکتریکی کنترل، یک سنسور و یک دوربین احتیاج دارند (البته احتمال جاسازی دیگر سخت‌افزارها نیز در این محصول وجود خواهد داشت). قطعات داخلی لنز یا از طریق سیم‌های داخلی یا به‌صورت بدون سیم یا حتی به صورت تلفیقی از این دو حالت، با یکدیگر مرتبط خواهند بود. قطعه‌ای که از طریق آن فیلمبرداری انجام می‌شود، مجهز به سنسوری است که نور را دریافت و تبدیل به اطلاعات دیجیتالی می‌کند.

کارآیی

کارآیی دوربین لنزهای چشمی مشخص است: ثبت تصاویری که در حوزه دید کاربر قرار دارند، اما لنزهای مجهز به قطعات کامپیوتری می‌تواند کارآیی‌های دیگری نیز داشته باشد. اگر لنزها مجهز به صفحه نمایش باشند، کاربر قادر خواهد بود که اشیای به‌خصوصی را با جزئیات بیشتر مشاهده کند، روی تصاویر زوم کند یا حتی اطلاعات یا نوشته به تصویر اضافه کند. به این تکنولوژی واقعیت مجازی نیز گفته می‌شود. امروزه به لطف اینترنت، ارتباط بین وسایل بسیار راحت‌تر از گذشته شده است. در این پتنت نیز، وسایل زیادی قابلیت اتصال به این لنزها را دارند از جمله: تلویزیون، سیستم‌های گیمینگ و حتی سیستم‌های صوتی خودروها و سیستم‌های مسیریابی. این تکنولوژی در موارد زیادی در زندگی روزمره کاربرد دارد که یکی از مهم‌ترین آنها شاید تشخیص چهره یا Face Recognition باشد. البته استفاده از این قابلیت در برخی شرایط ممکن است برخلاف قوانین حریم شخصی در دنیای امروزی باشد که کاربر در این وضعیت، مستلزم رعایت قوانین فردی و اصول اخلاقی خواهد بود.

گوگل در مورد Google Glass، حد و مرزهایی را برای کاربر تعیین کرد، مثلا ویژگی کسب اجازه از افراد قبل از تصویربرداری یا فیلمبرداری از آنها، نمونه‌ای از قوانین تعیین شده برای استفاده از این محصول است. این وسیله، روی یکی از حساس‌ترین اعضای بدن قرار می‌گیرد و به همین دلیل علاوه‌بر کارآیی باید عملکردی امن و راحت داشته باشد تا جلوی دید کاربر را نگیرد. قطعات کامپیوتری این لنزها باید به صورت کاملا شفاف باشند و هم در جایی غیر از عنبیه چشم قرار گیرند(مثلا در بالای لنزها)که در بینایی شخص، اختلالی ایجاد نکنند. تا اوایل سال ۲۰۱۴، خبری از تولید لنزهای هوشمند در بازار نبود. حالا شرکت گوگل در حال مذاکره با انجمن غذا و دارو FDA است تا بتواند مجوز تولید انبوه لنزهای تشخیص‌دهنده گلوکز خود را بگیرد و قدمی به اجرایی کردن پتنت خود نزدیک شود. اگر لنزهای ثبت کننده تصویر گوگل به مرحله تولید برسد، مسلما برنامه‌های مرتبط فراوانی نیز ایجاد می‌شوند.

همین حالا نیز Google Glass در حوزه پزشکی کاربردهای فراوانی دارد. علاوه‌بر این هر وسیله‌ای که از سنسورهای تعقیب کننده چشمی، تفسیر تصویر یا واقعیت مجازی بهره برده باشد، مسلما زمینه تولید طیف وسیعی از بازی‌های هیجان انگیز و جذاب را ایجاد می‌کند. ورود چنین محصولی به بازار در آینده نزدیک، قطعا پیشرفت بزرگی در زمینه تکنولوژی و فناوری خواهد بود و سرعت انتقال و ارسال اطلاعات در دنیای مجازی را بیش از پیش افزایش می‌دهد، اما باید هوشیارتر از قبل باشیم، زیرا هر کسی و در هر کجا ممکن است در حال فیلمبرداری از ما باشد بدون اینکه ما چیزی بفهمیم. پس زمانی که سر و کله این لنزها در بازار پیدا شد، هرگز در مکان‌های عمومی کاری انجام ندهید که نمی‌خواهید در یوتیوب به نمایش گذاشته شود!