نکات مهم در راستی آزمایی استارت‌آپ‌ها

نویسنده: محمد رامین کمیلیان

افراد وقتی شروع به سرمایه‌گذاری می‌کنند پیشنهادهای مختلفی را برای دریافت حمایت مالی دریافت می‌کنند. مشخص است که سرمایه‌گذار نمی‌تواند به همه آنها پاسخ مثبت دهد. خیلی از اوقات گروه‌های کار آفرینی حتی ارزش جلسه گذاشتن هم ندارند، چه برسد به سرمایه‌گذاری. برای همین نیاز به راهکاری برای انتخاب فرصت‌های برتر است.

به این فرآیند، راستی آزمایی یا Due diligence می‌گویند. به عبارتی راستی‌آزمایی صحت ادعاهای کارآفرینان را محک می‌زند. افراد مختلف شیوه‌های متفاوتی برای راستی آزمایی دارند، ولی چند نکته آن در همه مشترک است.

یک سرمایه‌گذار باید بتواند از چند زاویه راستی آزمایی کند:

1. کارآفرینان

از همه نکات مهم‌تر این است که آیا کارآفرینان تسلط و شناخت بر این بازار دارند یا خیر. بسیار مهم است که در مصاحبه‌ها و جلسات با کارآفرینان، سرمایه‌گذار بتواند تسلط کار آفرینان را محک بزند. باید بتواند از تعهد آنها به پیشبرد این ایده مطمئن شود. سرمایه‌گذار باید بداند که کارآفرین توانایی رشد ایده و مقاومت در برابر سختی‌هایی که در پیش رو هست را دارد. سرمایه‌گذار باید مطمئن باشد که کار آفرین به اصطلاح مشق شب خود را انجام داده است و از اندازه بازار، رقبا، شرایط ورود و ... اطلاعات کافی دارد. این از همه نکات مهمتر است.

2. مشتریان

سرمایه‌گذار باید این سوال را بپرسد که آیا این ایده، بازار مطلوب دارد؟ بعضی ایده‌ها ممکن است که بسیار جالب باشند، ولی تعداد مشتریان بالقوه کمی داشته باشد. این باعث می‌شود که اگرچه ‌ایده بسیار خوب است، ولی فرصت رشد و ترقی نداشته باشد یا فرصت رشد محدودی داشته باشد و برگشت سرمایه به راحتی انجام نشود. بسیار مهم است که سرمایه‌گذار در ایده‌ای سرمایه‌گذاری کند که توانایی رشد و بازار قابل توجهی داشته باشد. سرمایه‌گذار می‌تواند اطلاعات تکمیلی از مشاوران خود یا شبکه ارتباطی ‌اش به‌دست آورد و همراه با اطلاعات کسب شده از کارآفرین اقدام به تصمیم‌گیری کند.

3. سرمایه‌گذار

بسیار مهم است که سرمایه‌گذار درک واقعی از این سرمایه‌گذاری خود داشته باشد. او باید بتواند متوجه شود که این ایده چقدر از او وقت می‌گیرد، آیا آمادگی تعهد زمانی کمک به کارآفرینان را دارد. ضمنا باید بتواند درک کند که این ایده چقدر برگشت سرمایه دارد و در چه بازه زمانی. این سوال که این سرمایه‌گذاری چه جایگاهی در تنوع (diversification) پرتفوی او دارد نیز مهم است. با تمام این مسائل سرمایه‌گذار باید تشخیص دهد که چقدر این ایده سرمایه‌گذاری با دقت و به واقعیت نزدیک است. سرمایه‌گذار باید بتواند ریسک این سرمایه‌گذاری را درک کرده و آن را پذیرا باشد.

در نتیجه باید گفت که فرآیند راستی آزمایی بسیار پیچیده است. هر سرمایه‌گذاری برای خود فرآیند ویژه دارد و حتی ممکن است بعضی از شرکت‌ها و گروه‌ها از این فرآیند بسیار مراقبت کنند و باکسی خارج از گروه در میان نگذارند. سرمایه‌گذاران با سرمایه‌گذاری‌های متعدد می‌توانند این فرآیندرا تکمیل و بهبود ببخشند و در نهایت فرآیند ویژه خود را اجرا کنند. این ۳ نکته، نکات اولیه راستی آزمایی برای یک سرمایه‌گذار توانگر است.