هزینه کرد 460میلیارد تومانی برای بازی

لیدا ایاز: صنعت گیم در ایران در چند سال اخیر رشد قابل‌توجهی داشته است و به گفته برخی فعالان حاضر در این بازار تنها در چند سال گذشته بازی‌های رایانه‌ای به شکل فزاینده‌ای با مخاطبان بیشتر و رده‌بندی سنی گسترده‌تری روبه‌رو شده است که این امر درآمدهای بالایی را برای واردکنندگان و فروشندگان این تجهیزات به‌همراه آورده است. یک آمار رسمی نشان می‌دهد که این صنعت حالا در ایران سالانه بیش از ۴ هزار میلیارد ریال گردش مالی دارد و استقبال چشمگیر همه سنین برای استفاده از این تجهیزات شرکت‌های مادر سازنده این تجهیزات را ترغیب می‌کند که با ارزیابی این بازار حضور دائمی در آن را از دست ندهند.

هرچند که گفته می‌شود سود افراد منتفع از این بازار فصلی است و به اذعان برخی فروشندگان این دست از تجهیزات در فصولی مانند تابستان و تعطیلات نوروز بالاترین میزان خرید و فروش انجام می‌شود. بازار فصلی بازی‌ها از آنجا شکل می‌گیرد که آمارها نشان می‌دهد حجم بالای مخاطبان آن در میان دانش‌آموزان و دانشجویان است و موافقت خانواده‌ها با تهیه کنسول‌های بازی یا دستگاه‌های بازی در فصول فارغ از درس دیده شده است. اما آخرین آمار فروش بازی‌های رایانه‌ای در کشور نشان می‌دهد که این رقم به بزرگی ۴ هزار و ۶۰۰ میلیارد ریال است. هرچند که اخیرا یک وب‌سایت خارجی به‌نام ونچربیت به بررسی صنعت گیم در ایران پرداخته که حاصل آن گزارشی است که نشان می‌دهد، ارزش صنعت بازی‌های کنسول و پی‌سی در ایران در سال گذشته میلادی ۱۴۰ میلیون دلار است و در سال ۲۰۱۶ به ۱۶۷ میلیون دلار خواهد رسید.

بازارگرم تعمیرات کنسول‌ها و دستگاه‌های بازی‌

در سایه بالا رفتن تعداد علاقه‌مندان به بازی‌های رایانه‌ای و کنسول، بازار موازی که به تعمیرات و سرویس‌دهی به دستگاه‌هایی می‌پردازد که بدون گارانتی هستند در همین سال‌ها رونق خوبی گرفته است؛ بازاری که حالا با علاقه‌مندی افراد مسن برای پیوستن به جمع گیمرها گستردگی بیشتری هم پیدا کرده است. محمدحسین مویدپور، یک فروشنده و تعمیرات این تجهیزات است که به «دنیای اقتصاد» می‌گوید: «در سال‌های اخیر استقبال از بازی‌های کنسولی و دستگاه‌های مرتبط با آن زیاد شده است. همه اقشار جامعه بازی‌کننده این دستگاه‌ها هستند و دیگر سن و سال نمی‌شناسد. از بچه‌های ۴، ۵ ساله تا به‌عنوان مثال پدر من که ۶۰ سال سن دارد عاشق این بازی‌ها هستند، بنابراین باید بگوییم که استقبال از بازی‌های کامپیوتری دیگر سن و سال نمی‌شناسد و همین مساله هم باعث شده تا عرضه و تقاضا در این صنعت بالا باشد.»

او می‌گوید که بازار داغ این دست از بازی‌ها در فصول تابستان و تعطیلات نوروز است هرچند که دوستداران این بازی‌ها مدام در حال پیگیری جدیدترین بازی‌ها و تجهیزات هستند. او اضافه می‌کند: «به دلیل اینکه این بازی‌ها مدام در حال تغییر تکنولوژی و تغییر ورژن هستند، اکثر بازی‌کننده‌ها دنبال آخرین بازی هستند، درست مثل کسانی که یک فیلم یا سریال را دنبال می‌کنند و به دنبال تهیه آخرین سریال و ورژن جدید هستند، بازی‌کننده‌ها هم از این اعتیاد رنج می‌برند.» او توضیح می‌دهد که سهم عمده این بازار در دست واردکنندگان است و فروشگاه‌ها با خرید از واردکنندگان به فروش این محصولات مشغولند؛ هرچند که فروشگاه‌های کوچک بیشتر سودشان را از تعمیر و سرویس‌دهی به محصولات معیوب‌شده بازی‌های رایانه تامین می‌کنند. او می‌گوید: «بیشتر مصرف‌کننده کنسول‌ها به دلیل علاقه زیادی که به بازی‌ها دارند کمتر به فکر تعمیر و سرویس دستگاه‌هایشان هستند اما بعد از سال‌ها بازی مداوم این تجهیزات هم مستهلک می‌شوند و نیاز به تعمیر پیدا می‌کنند.»

او تاکید می‌کند: «به‌طور اصولی بر اساس آنچه که شرکت‌های تولیدکننده کنسول‌های بازی اعلام می‌کنند، مصرف بهینه استفاده از هر کنسول برابر با ۱۰۰۰ ساعت است که پس از آن این دستگاه‌ها نیاز به سرویس دارند اما در ایران این اتفاق نمی‌افتد و تا جایی که دستگاه زنده است و کار می‌کند از آن استفاده می‌کنند در حالی که این دستگاه‌ها به دلیل الکترونیکی بودنشان و مواجهه با نوسان برق از عمرشان کم می‌شود.»او تخمین می‌زند که با مراجعه بی‌شمار استفاده‌کنندگان کنسول برای تعمیرات مشخص است که آمار فروش این تجهیزات هم بالاست. مویدپور اضافه می‌کند: «حدودا یک سال است استقبال از ایکس‌باکس ۳۶۰ فوق‌العاده بالا رفته و جزو پرطرفدارترین دستگاه‌هاست و پس از آن پی‌اس ۴ (پلی‌استیشن ۴) مخاطبان گسترده‌ای دارد.» او اما تاکید می‌کند که «خریداران کنسول بازی‌ها فصلی هستند و چون اکثر مخاطبان آن افراد حدود ۱۰ تا ۱۷ ساله و دانش‌آموز هستند و اکثر خانواده‌ها برایشان مهم است که در فصل مدرسه فرزندانشان مشغول درس باشند، بنابراین اکثرا در تابستان و تعطیلات نوروز خرید و ارائه خدمات به این بازی‌ها افزایش می‌یابد و به اصطلاح پیک استفاده اوایل تابستان و خرداد و شب‌عید است.»

وجود 23 میلیون گیمر در ایران

بالارفتن میزان خرید و فروش بازی‌ها در ایران موضوع تازه‌ای نیست و مرجعی با عنوان بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای هم آن را تایید می‌کند، به گفته حسن کریمی‌قدوسی، مدیرعامل بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای به «دنیای اقتصاد» آخرین پژوهش‌ها در این زمینه نشان می‌دهد که ایرانی‌ها ۴۶۰میلیارد تومان در سال برای بازی‌ها هزینه می‌کنند. به گفته او هم‌اکنون در کشور ۲۳ میلیون نفر گیمر وجود دارد که میانگین سنی‌شان، ۲۱ سال است. به گفته کریمی‌قدوسی بیشترین آمار فروش بازی‌ها در ایران متعلق به بازی‌های موبایلی است که ۶۵ درصد از این بازار را تشکیل می‌دهد و پس از آن دستگاه‌های مرتبط با بازی‌های کامپیوتری با ۲۰ درصد و کنسول بازی‌ها با ۱۵ درصد دیگر آمار خرید و فروش بازی را در صنعت گیم ایران تشکیل می‌دهند. اما این داده‌ها در حالی ارائه می‌شود که وب‌سایت ونچربیت بازار بازی‌ها در ایران را در ژانویه گذشته مورد بررسی قرار داد و بررسی‌های آن نیز تاییدکننده گفته‌های فروشنده‌ای است که به «دنیای اقتصاد» اطلاعات ارائه کرد و نشان داد دستگاه‌های ایکس‌باکس‌۳۶۰، پلی استیشن۴ و ایکس‌باکس وان از محبوب‌ترین دستگاه‌های بازی در ایران است.

نظرسنجی این وب‌سایت نشان داد که گیمرها در ایران به ارزان بودن قیمت کنسول‌ها و بازی‌ها اهمیت زیادی می‌دهند به همین دلیل به سراغ نسخه‌های کپی می‌روند چون نسخه‌های اصلی بازی‌ها برای هر کنسول قیمتی ۱۵ تا ۲۰ برابر گران‌تر دارند و گیمر‌ها ترجیح می‌دهند نسخه ارزان‌تر را بخرند. این گزارش همچنین پیش‌بینی کرد به دلیل اینکه کنسول‌های نسل هشتم قابل کرک و ساخت کپی نیستند کاربران مجبور می‌شود هزینه‌های کامل را برای استفاده از آن بپردازند که فروش بالای پلی‌استیشن۴ در ایران نشان داده است گیمرهای ایرانی حاضرند برای دریافت بازی‌های خوب هزینه‌های بالایی پرداخت کنند. بر اساس این گزارش۶۲ درصد از گیمرها کنسول‌ها و گیم‌های خود را در ایران از مغازه‌ها می‌خرند. البته بسیاری از مغازه‌های موجود در بازار فناوری ایران، وجود خود را مرهون نبود کمپانی‌های رسمی در این کشور هستند. البته ۲۷ درصد از گیمر‌ها نیز بازی‌ها و کنسول‌های خود را از طریق فضای مجازی و سایت‌های معتبری که در این زمینه وجود دارد خریداری می‌کنند.