برلین؛ پایتخت فناوری اروپا

دنیای اقتصاد: در سال ۲۰۱۵ میلادی، شهر برلین بالاترین میزان رشد را در میان اکوسیستم‌های استارت‌آپی حال حاضر جهان به ثبت رساند و بیشترین جذب سرمایه روی استارت‌آپ‌های فعال در این شهر (در مقایسه با دیگر شهرهای اروپایی) رقم خورد. به گزارش Techcrunch، این روند در حالی نتایجی رویایی را برای اکوسیستم استارت‌آپی این شهر رقم زده که استارت‌آپ‌هایی مانند Delivery Hero و SoundCloud که مقر آنها در این شهر قرار گرفته است، به غول‌هایی در سطح جهانی تبدیل شده‌اند و استارت‌آپ‌های زیادی هم در سراسر جهان فعالیت‌های خود در قاره اروپا را از این مرکز مدیریت می‌کنند.

علاوه بر موارد یادشده، هزینه زندگی و فعالیت کارکنان استارت‌آپ‌ها در این شهر بسیار پایین‌تر از هزینه‌های مورد نیاز در سیلیکون‌ولی و لندن است. به‌عنوان مثال، هزینه‌های زندگی در برلین حدود ۴۳ درصد از لندن پایین‌تر است. همین امر، محیط مطلوبی را برای فعالیت استارت‌آپ‌های نوپا فراهم خواهد کرد و به آنها این امکان را خواهد داد تا هرچه سریع‌تر دفتر کاری ویژه‌ای را با قیمت مناسب برای خود راه‌اندازی کنند. با این حال، تا پیش از آنکه برلین بتواند خود را لایق بلامنازع عنوان «برترین مرکز فناوری در قاره اروپا» بداند، نیاز به اعمال تغییراتی مهم و ضروری در ساختار استارت‌آپ پسند خود خواهد داشت. در ادامه، نظرات Wouter Verhoog (وتر فرهوگ کارآفرین سرشناس و موسس استارت‌آپ BuddyGuard را درباره تغییراتی که می‌توانند به بهبود شرایط در محیط استارت‌آپی شهر برلین کمک چشمگیری کنند از نظر خواهیم گذراند.

ساده‌سازی فرآیندهای اداری ویژه ثبت استارت‌آپ‌ها

بر اساس آمار منتشر شده، در هر ۲۰ دقیقه یک استارت‌آپ جدید در برلین راه‌اندازی می‌شود. با این حال، فرآیند ثبت استارت‌آپ‌ها کاملا وقت‌گیر و البته بوروکراتیک است. از زمان تنظیم قرارداد برای ثبت استارت‌آپ‌ها تا دریافت کد مالیاتی، در برخی موارد حدود ۹ ماه زمان نیاز خواهد بود و در این بازه نیز مسوولان استارت‌آپ‌ها به حضور در قرارهای مختلف کاری و استفاده از کاغذبازی‌های فراوان نیاز خواهند داشت. فرهوگ معتقد است این تلاش‌های خسته‌کننده و طاقت‌فرسا می‌تواند صرف توسعه بیشتر محصولات این شرکت‌های نوپا شود. این در حالی است که برلین با پیروی از راهکار مورد استفاده در شهر لندن می‌تواند فرآیند ثبت آنلاین شرکت‌ها را در دستورکار قرار دهد و به‌عنوان راه‌حل مکمل، ساده‌سازی فرآیندهای شروع به کار استارت‌آپ‌ها و البته حذف بوروکراسی از این معادله نیز می‌تواند مدنظر قرارگیرد.

ریسک‌پذیری بیشتر سرمایه‌گذاران

در سال ۲۰۱۵ میلادی، سرمایه‌گذاران حدود ۲/ ۱ میلیون یورو (۲/ ۳ میلیون دلار) سرمایه‌گذاری روی استارت‌آپ‌های برلینی انجام دادند که در مقایسه با ۱/ ۷ میلیون یورو سرمایه‌گذاری روی استارت‌آپ‌های لندنی، این رقم نه‌تنها قابل توجه به‌نظر می‌رسد بلکه برلین را از این حیث در صدر بازارهای اروپایی استارت‌آپ‌ها قرار می‌دهد. با این حال، بسیاری از کارشناسان معتقدند فضای سرمایه‌گذاری به‌ویژه برای استارت‌آپ‌های ارائه‌دهنده خدمات و محصولات سخت‌افزاری که در مراحل اولیه رشد قرار دارند همچنان تیره و تار به‌نظر می‌رسد. به بیان دیگر، استارت‌آپ‌های فعال در حوزه SaaS (سرویس‌های نرم‌افزاری) با پشت سر گذاشتن دوره‌های ثبت سرمایه ۵ میلیون دلاری، اوضاع و احوال خوشی را سپری می‌کنند و معمولا با مشکلی شیک! به نام انتخاب گزینه دلخواه از میان خیل سرمایه‌گذاران سروکار دارند، اما در طرف مقابل، شرکت‌های جوان حوزه سخت‌افزار به سختی می‌توانند سرمایه جمع‌آوری‌شده خود را به ۲۰۰ هزار دلار برسانند. به‌طور طبیعی، ارائه محصولات و خدمات فیزیکی، ریسک بیشتری در مقایسه با توسعه نرم‌افزاری دارد، اما سود بیشتری را نیز به ثبت خواهد رساند و البته بازار این محصولات شاهد اشباع کمتری در مقایسه با محصولات و خدمات نرم‌افزاری است. با این حال، اکثر سرمایه‌گذاران ترجیح می‌دهند گزینه‌ای را انتخاب کنند که خطرپذیری کمتری را به همراه داشته باشد. همین امر می‌تواند توجیه‌کننده علاقه وصف ناشدنی سرمایه‌گذاران به سرمایه‌گذاری روی استارت‌آپ‌هایی مانند راکت اینترنت باشد. نکته مثبت این شرایط آن است که استارت‌آپ‌ها از همان روز اول، صرفه‌جویی و احتیاط بیشتر را فرا می‌گیرند. این در حالی است که استارت‌آپ‌های سیلیکون‌ولی تازه به اهمیت کاهش هزینه‌ها پی برده‌اند اما برلینی‌ها از همان ابتدای کار، ایجاد ساختاری ویژه برای کسب و کارهایی را که سوددهی داشته باشد در دستورکار قرار می‌دهند.

افزایش حضور استعدادها

در حالی که برلین در حال تثبیت جایگاه خود به‌عنوان مرکز اول فناوری اروپا است، یافتن برنامه‌نویسان و مهندسان با کیفیت همچنان چالش جدی پیش روی مدیران استارت‌آپ‌ها به حساب می‌آید، البته این مشکل فقط به برلین محدود نیست و این امیدواری وجود دارد تا با اضافه شدن خصوصیاتی مانند تکنولوژی سطح بالا و محیط مناسب برای فعالیت استارت‌آپ‌ها به هویت برلین، متخصصان بیشتری چه از میان برلینی‌ها و چه از میان مهاجران، به حضور در این شهر و ادامه فعالیت کاری در تک‌هاب برلین تمایل پیدا کنند. به عقیده فرهوگ، در صورتی که برلینی‌ها فرهنگ سختکوشی را هم بیش از پیش در استارت‌آپ‌های خود نهادینه کنند مطمئنا شاهد رشد سریع‌تر و هرچه بیشتر اکوسیستم استارت‌آپی این شهر خواهیم بود. برخلاف سیلیکون‌ولی، کارکردن به مدت طولانی به هیچ عنوان مظهری از غرور در برلین نیست و محیط کاری این شهر تا حد زیادی از اصطلاح «der Feierabend» (تعطیلی و استراحت پس از کار روزانه) تاثیر پذیرفته است؛ اصطلاحی که سبک زندگی کارکنان استارت‌آپ‌ها را در بعدازظهر و همزمان با خروج آنها از محل کار نشان می‌دهد؛ اگرچه به‌هیچ وجه نمی‌توان منکر تاثیرات مثبت ایجاد تعادل میان کار و زندگی بود، اما رسیدن به منزلگاه مقصود با سطح فعلی فعالیت کارکنان استارت‌آپ‌های برلینی، کمی سخت به‌نظر می‌رسد.