قدرت‌گیری بازاریابی در شبکه‌های اجتماعی

دنیای اقتصاد: در یک کانال گروهی معتبر در شبکه تلگرام عضو هستید اما بی‌وقفه با پیام‌هایی از تبلیغات برای یک برند یا یک کانال تجاری دیگر روبه‌رو‌ می‌شوید. تبلیغات رنگارنگی که به انواع روش‌ها به دنبال به‌دست آوردن تایید و عضویت شما و در نهایت جلب توجه شما برای خرید کالای هدف‌گذاری است. صرف‌نظر از فریبکاری و غیر‌معتبر بودن برخی از این تبلیغات، بدون شک این شکل جدیدی از بازاریابی و تبلیغات در بازار ایران است که شبکه‌های اجتماعی را هدف قرار داده است؛ چراکه شبکه‌های اجتماعی امروزه با اقبال زیادی از مخاطبان در تمامی سنین مواجه است و یک بستر کاملا آماده برای حضور بازاریابان کسب و کارها در آن است تا توجهات را از جهان بیرون به این جهان مجازی متمرکز کند. این بزرگترین واقعیت است که اغلب برندها آن را درک کرده‌اند که امروز مرکز توجه مردم به مانیتورهای موبایل و تبلتشان است تا دیوارها و بیلبوردهای موجود در اتوبوس، تاکسی، مترو و حتی در میان عابران پیاده بدون اغراق افراد زیادی را شاهد هستیم که با موبایلشان سرگرم هستند و توجهی به محیط پیرامون خود نمی‌کنند.

مهم‌ترین‌ تحلیل این واقعیت کاهش اثرگذاری تبلیغات بیلبوردی، نمایشی و به اصطلاح سنتی در سطح شهر است. برای جامعه جوان ایران که با نرخ بیکاری قابل ملاحظه‌ای مواجه است این بخش از بازاریابی توانسته مخاطبان بسیاری را به خود جلب کند تا آنجا که یک کارشناس بازاریابی معتقد است بازاریابی اینترنتی توانسته درصد بالایی از حجم تبلیغات را به خود اختصاص دهد و از سوی دیگر سطح درآمد بالایی برای طیف وسیعی از جوانان جویای کار فراهم کند.امیرحسین کلهر مشاور بازاریابی اینترنتی در این‌باره به «دنیای اقتصاد» می‌گوید که در ۵ سال پیش سایت‌ها بخش بازرگانی اینترنتی را با مفهوم بهینه‌سازی سایت می‌شناختند اما حالا این مفهوم کاملا شناخته شده است.به گفته او افرادی که حالا در این حوزه کار می‌کنند دو دسته‌اند؛ کسانی که کار کامپیوتری انجام می‌دهند و دسته دیگری که کار برنامه‌نویسی و نرم‌افزاری می‌کنند: «به دلیل اینکه در سال‌های اخیر سود قابل ملاحظه‌ای در این کار به دست آمده است اما به دلیل اینکه در زبان فارسی منبع دقیقی برای مراجعه وجود نداشت افراد شروع به ترجمه منابع انگلیسی کردند و همین باعث شد در سال‌های اولیه چون تجربه زیادی از این کار در ایران وجود نداشت بسیاری از شرکت‌های بازاریابی شکست بخورند و نتوانند اهداف کارفرما را در این زمینه محقق کنند.» او ادامه می‌دهد: «اما در یکی دو سال اخیر خصوصا در شبکه‌های اجتماعی بازریابی بر اساس محتوا که شامل متن، عکس، ویدئو و فایل صوتی است با استقبال زیاد شرکت‌ها مواجه شد؛ بنابراین فعالیت شرکت‌های تجاری در شبکه‌های اجتماعی در چند سال اخیر نیز بر پایه موج ایجاد شده به این سمت کشیده شد؛ چراکه این شبکه‌ها همان تاثیرگذاری را که سال‌ها پیش با زحمت و هزینه فراوان برای تبلیغات انجام می‌شد، بدون هزینه مالی انجام می‌دهند.» به گفته او امروزه دیگر تعداد این کانال‌ها در شبکه‌های اجتماعی کم نیست و معدود کسب‌وکاری وجود دارد که بدون استراتژی حضور در شبکه‌های اجتماعی مشغول به تبلیغات باشد و همین موضوع نیز باعث افزایش رشد برند و افزایش بازاریابی محتوایی در شبکه‌هایی نظیر تلگرام، وایبر و فیس‌بوک شده است.

او درباره مقایسه کارکرد بازاریابی اینترنتی با روش‌های سنتی می‌گوید: «تفاوت و مقایسه بازاریابی اینترنتی در مقایسه با بازاریابی سنتی این است که رقبای آفلاین باید بسیار هزینه کنند تا بتوانند در مرکز توجه قرار گیرند؛ چراکه بازاریابی و تبلیغات از طریق بیلبورد و حضور در تلویزیون و رادیو بیش از چند صد میلیون تومان هزینه در بر دارد درحالی‌که در بازاریابی و تبلیغات آنلاین می‌توان روی کاهش هزینه هم حساب کرد. در بازاریابی اینترنتی حتی می‌توان اطلاعاتی از ردیابی رفتار مشتری به‌دست آورد اینکه افراد از چه طریقی وارد سایت شده‌اند درحالی‌که این ردیابی و آنالیز برای کسب و کارهای سنتی وجود ندارد. حتی در حوزه بازاریابی اینترنتی که سطح انتشار آن بین‌المللی است می‌توان مشتریانی از اقصی نقاط کشور داشت اما اگر به‌صورت سنتی این کار انجام شود باید در محدوده خاصی به تبلیغات پرداخت و از رسانه‌هایی مثل تلویزیون که هزینه‌های زیادی را در بر دارد، استفاده کرد.»کلهر می‌گوید که در سال ۹۴ اقبال مدیران در حوزه بازاریابی اینترنتی بهتر از سال ۹۳ بود و مدیران وب سایت‌های حرفه‌ای بازاریابی هزینه و بودجه بیشتری برای این حوزه اختصاص دادند و حتی بسیاری از برندهای خارجی اغلب در فضای اینترنت و شبکه‌های اجتماعی اقدام به فعالیت کردند اما با این حال نمی‌توان اثرگذاری تبلیغات سنتی را نادیده گرفت؛ «در این رهگذر بسیاری از برندها رشد کردند و ما شرکت‌هایی را سراغ داریم که مشاوران رسانه‌ای‌شان مقادیر بسیار اندکی سرمایه‌گذاری برای تبلیغات به خرج دادند و بخشی از تبلیغاتشان را به گوگل و شبکه‌های اجتماعی واگذار کردند.»این مشاور بازاریابی اینترنتی معتقد است که تا سال‌های آینده این بخش از تبلیغات قدرت بیشتری می‌گیرند؛ «‌به نظر می‌رسد اثر تبلیغات سنتی کم‌کم کاهش می‌یابد. اگر در گذشته تبلیغات در تلویزیون و بیلبوردها ۱۰۰درصد اثرگذاری داشت حالا این نسبت ۶۰به ۴۰ درصد است و حتی در آینده باید منتظر قدرت بیشتر تاثیر شبکه‌های اجتماعی با اشکال مختلف بود.» به گفته او اینک بازاریابان جوانی را می‌توان پیدا کرد که سطح حقوق‌شان بین ۷ تا ۱۰میلیون تومان در ماه است که اکثرا جوان هستند اما به دلیل اینکه بازاریابی در اینترنت و شبکه‌های اجتماعی علم نوینی است متاسفانه مقالات علمی و روش‌های استفاده آن در بازار ایران کمتر بومی‌سازی شده و به این ترتیب هر کس هر آنچه را مطلوب خود است از شبکه‌های اجتماعی می‌گیرد. همچنین اختلال در سرعت اینترنت در ایران که یک چالش همیشگی است و عدم تغییر‌پذیری باور مدیران به این بخش از تبلیغات از جمله مشکلاتی است که پیش روی بازاریابی اینترنتی در ایران قرار دارد.»