گزارش میدانی «دنیای اقتصاد» از خیابان فلسطین
سایه ارز بر بازار عینک آفتابی
چه عینکی بخریم؟
عینک آفتابی کالایی است که علاوه بر اینکه جنبه تزئینی دارد، برای محافظت از چشم‌ها در برابر اشعه‌های مضر خورشید ساخته شده است. برای خرید عینک باید به این موارد توجه کنید: محافظت در برابر اشعه یووی خورشید، اندازه فریم، جنس فریم، جنس عدسی عینک، رنگ عدسی و تکنولوژی عدسی عینک آفتابی. مهم‌ترین خاصیت یک عینک آفتابی مناسب، کاهش تابش اشعه‌های مضر خورشید به چشمان شماست، بنابراین از ضد یووی بودن عینک آفتابی حتما مطمئن شوید. درباره اندازه فریم هم از سه شاخصه عدسی عینک، پل عینک و اندازه دسته‌های عینک و تناسب‌‌شان با صورتتان مطمئن شوید. به‌طور کلی، عینک‌‌های کوچک برای صورت‌‌های کوچک مناسب است و عینک‌‌های بزرگ برای صورت‌‌های بزرگ. عینک‌‌های با خاصیت پوشش آینه‌‌ای یا فلش برای کسانی مناسب است که چشم‌های آنها به نور حساس است، به همین دلیل در مناطق مرتفع یا بسیاری از نقاط آفتابی جنوب کشور تقاضا برای این نوع عینک بیشتر است. برای انتخاب نوع تکنولوژی عینک هم حتما از فروشنده مشاوره بگیرید؛ لنزهای پولاریزه نورهای عمودی خورشید را به وسیله میکرو کریستال‌‌ها افقی می‌کنند که باعث می‌شود نور دیرتر چشم را خسته کند. عینک‌‌های فتوکرومیک هم که باتوجه به میزان نور، تغییر رنگ می‌دهد؛ تغییری که برای محافظت بیشتر از چشم‌ها در برابر نور خورشید است. عینک‌‌های لنز تدریجی هم برای رانندگی مناسب است، این عینک‌‌ها که عدسی آنها در قسمت بالا تیره و در قسمت پایین بی‌‌رنگ یا کمرنگ است در مسدود کردن تابش نور کارآیی بسزایی دارد.
جنس اصل در بازار پیدا می‌شود؟
فروشندگان عینک خیابان فلسطین می‌گویند جنس اصل «هر چه بخواهی در بازار پیدا می‌شود». هوا بارانی است و خیابان فلسطین شمالی مثل همیشه شلوغ. تصویر ماشین‌‌های منتظر روی ویترین و عینک‌‌های پشت آن افتاده؛ هیچ مشتری در مغازه‌ها نیست، فروشندگانی که تنها هستند صفحه گوشی را بالا و پایین می‌کنند و بقیه گرم صحبت با همدیگر هستند. پیمان هاشمی درباره شرایط بازار عینک آفتابی به «دنیای اقتصاد» می‌گوید: «فروش ما که بیشتر از 80 درصد کاهش داشته است. قبلا دانشجوها هم به مغازه سر می‌‌زدند، قیمت می‌‌گرفتند و شاید خرید می‌کردند. الان برای قیمت پرسیدن هم پیدایشان نمی‌شود.» به گفته پیمان نسبت به سال گذشته قیمت‌‌ها «دوبرابر شده است». او یکی از عینک‌‌های جا خوش‌‌کرده در ویترین استوانه‌‌ای وسط مغازه را نشان می‌دهد: «این ری‌‌بن پارسال 3 میلیون تومان قیمت داشت که الان به 5میلیون تومان رسیده است.» متوسط قیمت خرید عینک در مغازه این فروشنده بین 3 تا 5میلیون تومان است: «این متوسط قیمت قبلا 2 میلیون تومان بود.» از آنجا که برند عینک ایرانی در بازار وجود ندارد به گفته پیمان «جنس‌‌های چینی جای عینک‌‌های قیمت پایین را گرفته‌‌اند. کیفیتشان هم بد نیست ولی هرچقدر پول بدهی همان‌قدر آش می‌‌خوری.»
فروشنده دیگری در همان خیابان میزان افزایش قیمت عینک‌‌های آفتابی نسبت به پارسال را 20 درصد می‌‌داند. به گفته پویا کلانتری از ابتدای سال قیمت‌‌ها «تغییر خاصی نداشته و تازگی‌‌ها که دلار گران شده نرخ‌‌ها به نوسان افتاده است». پویا درباره تقاضای عینک‌‌های چینی می‌گوید: «عینک چینی باکیفیت دارم 2میلیون تومان، عینک چینی 400هزار تومانی هم دارم.» به گفته این فروشنده «بدون شک» عینک‌‌هایی که «دستفروش‌ها این ور و آن ور می‌‌فروشند چینی هستند». این فروشنده یک نمونه عینک پرادا را 5 میلیون تومان می‌‌فروشد، عینکی که نرخ آن در سال گذشته «3میلیون تومان بود». پایین‌‌تر از میدان فلسطین خیابان شلوغ‌‌تر است و ماشین‌‌ها تقریبا ایستاده‌‌اند و دود اگزوز مثل بخار از بین ماشین‌‌ها بلند می‌شود. هوا سرد است. فروشنده‌‌ای که دم در ایستاده درباره ذائقه خریداران با لحنی شوخ به ما می‌گوید: «الان مشتری ذائقه خودش را با جیبش وفق می‌دهد.» افشین سعادت درباره تقاضا در بازار عینک آفتابی می‌گوید: «برندهای ایتالیایی و برند فرانسوی مثل دیور همچنان تقاضای بالایی دارند اما قیمت‌‌هایشان بالا رفته. متوسط خرید عینک برند دیور به 5میلیون تومان رسیده است. عینک‌‌های چینی به سبب قیمت متعارفی که دارند مصرف‌‌کننده بیشتری به خود جلب کرده‌‌اند.»
به گفته افشین عینک‌‌های چینی در محدوده «یک میلیون تا دو میلیون تومان بیشترین مشتری را دارند». این فروشنده در پاسخ به این سوال که آیا این عینک‌‌ها کیفیت لازم را دارند یا نه می‌گوید: «ابتدایی‌‌ترین خاصیت یک عینک، چینی یا هرجایی، این است که از اشعه یووی جلوگیری کند که بیشتر عینک‌‌ها این کار را می‌کنند. کیفیت عینک در جذب بیشتر اشعه‌های خورشید و کیفیت بدنه و شیشه تغییر می‌کند.» کف قیمتی برندی مثل پولیش از 2میلیون تومان شروع می‌شود. اگر قصد خرید برند شوپارد را دارید به‌طور متوسط 8میلیون تومان بودجه درنظر بگیرید. برندهای پرطرفداری مثل دیور هم با متوسط قیمت 6میلیون تومان در بازار پیدا می‌شود. اگر هم برند برایتان مهم نیست و صرفا قصد خرید عینک آفتابی ایمن دارید با یک تا دو میلیون تومان می‌توانید خریدتان را انجام دهید.
عینک‌‌های دست‌‌ساز
گفت‌وگوی ما با فروشندگان خیابان فلسطین حاکی از فروش عینک‌‌های دست‌‌ساز است. یکی از فروشندگان به خبرنگار «دنیای اقتصاد» می‌گوید: «هستند کسانی که به صورت دست‌‌ساز عینک آفتابی می‌سازند که قیمت‌‌شان هم بالا است.» به گفته این فروشنده آنها محل خاصی برای فروش ندارند و «بین کسبه یا آشناهایشان شناخته شده هستند و از آنها سفارش قبول می‌کنند». به گفته این فروشنده متوسط قیمت عینک‌‌های دست‌‌ساز «حدود 4میلیون تومان است اما معمولا کسانی عینک دست‌‌ساز سفارش می‌دهند که قیمت آن برایشان مهم نیست».
جای خالی شرکت‌‌های ایرانی
هیچ شرکت یا برند ایرانی در بازار عینک آفتابی نیست. گفت‌وگوی «دنیای اقتصاد» با کسبه خیابان فلسطین نشان می‌دهد هیچ برند ایرانی در بازار عینک آفتابی در بازار فعالیت نمی‌کند؛ البته این موضوع جدیدی نیست و پیش از این هم «عینک ایرانی شناخته‌‌شده‌‌ای در بازار وجود نداشت». اگر قصد خرید عینک آفتابی دارید می‌توانید دو مکان را مدنظر داشته‌‌باشید: بازار تهران و خیابان فلسطین. جست‌وجویی که خبرنگار ما در این خیابان داشته نشان می‌دهد فروشندگان عینک تقلبی عرضه نمی‌کنند چراکه «خریدار برای عینک سالم به این خیابان می‌‌آید». برای خرید از خیابان فلسطین حدود 2 تا 3 میلیون تومان بودجه درنظر بگیرید و اگر قصد خرید از بازار دارید 15 تا 20 درصد از این رقم کم کنید. از آنجا که عینک‌‌های آفتابی تقلبی در درازمدت آسیب‌‌های جدی به چشم وارد می‌کند، هنگام خرید حتما نکاتی را که در ابتدا ذکر شده در نظر داشته باشید.
