«دنیای‌اقتصاد» از وضعیت فروش لوازم الکتریکی گزارش می‌دهد
دخل کم‌نور الکتریکی‌ها
سوق مصرف‌کنندگان به کالای ایرانی
یکی از فروشندگان می‌گوید نسبت به سال گذشته ۴۰درصد کاهش درآمد داشته است. به گفته سلیمانی که در خیابان فاطمی لوازم الکتریکی دارد «بازار کاملا کساد است. قبلا نزدیک عید یا هر مناسبتی می‌شد چهار نفر از همین هم‌چراغ‌ها یا بقیه کسبه لامپ‌های تزئینی ال‌ای‌دی را تعویض یا نصب می‌کردند که ۴۰ درصد از درآمد من را تشکیل می‌داد. در عرض سه‌سال، سه برقکار رد کردم. هرساله حداقل هفته‌ای ۵سفارش داشتم که الان رسیده به ماهی یک‌بار، آن هم اگر شانس بیاورم.» سلیمانی می‌گوید قیمت‌ها آنقدر بالا رفته که «قیمت لوازم برای یک ال‌ای‌دی‌کشی عادی معمولا کمتر از دستمزد می‌شد اما الان تقریبا برابر می‌شود.» او جعبه‌ای لامپ از قفسه برمی‌دارد: «این لامپ اول سال ۲۰ هزار تومان قیمت داشت الان شده ۴۰ هزار تومان. بدون تعارف، اگر این خرید از قبل نمی‌ماند الان توان تامین این بخش از جنس مغازه را نداشتم. از قیمت کلید و پریز که دیگر نگویم.» به گفته سلیمانی قیمت پریزی که ۲ هزار تومان بوده به ۱۲هزار تومان رسیده است: «همه هم ایرانی هستند که نگوییم نرخ دلار قیمت را بالا کشیده، ولی ارز روی همه‌چیز تاثیر می‌گذارد.»
فروشنده دیگری در خیابان کارگر‌شمالی می‌گوید نسبت به سال گذشته 50 درصد کاهش فروش داشته است: «اول سال که کل کشور قرنطینه بود شرایط بسیار سختی را پشت‌سر گذاشتیم اما کم‌کم ساخت‌وسازها شروع شد و خرید‌ها بالا گرفت با این‌حال الان که بیشتر از 9 ماه از سال می‌گذرد درآمد من به نصف پارسال نرسیده است.» حاجی‌میری می‌گوید سود اصلی‌اش را از فروش لوازم الکتریکی به پیمانکاران برق ساختمان به‌دست می‌آورد «وگرنه خرده‌فروشی سودی ندارد. الان یک کیلو تخم‌مرغ می‌خریم 20 هزار تومان، در این شرایط نمی‌توان با خرده‌فروشی دوام آورد، حتی هزینه‌های اولیه مغازه را هم پاسخگو نیست.» این فروشنده می‌گوید با افزایش قیمت‌ها سلیقه پیمانکاران به سمت کالاهای ایرانی سوق پیدا کرده است: «کلید و پریز وارداتی که 15هزار تومان بود الان رسیده به بالای 60 هزار تومان. در عوض جنس ایرانی که زیر 5 هزار تومان بود به بالای 10هزار تومان رسیده است. پیمانکاران هم بسته به کاری که کارفرما از آنها می‌خواهد خرید می‌کنند و خریدارها می‌گویند همه دنبال جنس خوب ایرانی می‌گردند.» صنعت برق کشور ظرفیت و پتانسیل بالایی دارد. به سبب اینکه ایران یکی از کشورهای تامین‌کننده مس دنیا است در صنعت کابل و برق در بازار جهانی حرف برای گفتن دارد اما متاسفانه عدم‌مدیریت صحیح باعث شده کشورهای دیگر در رقابت برنده شوند. به گفته حاجی‌میری تقاضای پیمانکاران پیش از اعمال تحریم‌ها هم کابل برق ایرانی بود.
ظرفیت دیده‌نشده
تقریبا 50 درصد از نیاز بازار لوازم الکتریکی کشور از طریق واردات تامین می‌شود که انواع لامپ در صدر این لیست قرار دارد. نیاز کلیدوپریز بازار از طریق کارخانه‌های داخلی تامین می‌شود و کابل ایرانی علاوه بر اینکه در صدر تقاضای بازار داخلی است از تقاضای خوبی در بازارهای جهانی هم برخوردار است، این در حالی است که تا 95درصد مواد اولیه تولید کابل از داخل کشور تامین می‌شود. علیرضا کلاهی عضو کمیسیون صنایع اتاق بازرگانی تهران به «دنیای‌اقتصاد» می‌گوید شرکت‌های خصولتی بازار این صنعت را رانتی کرده‌اند: «وقتی شرکت‌های رانتی سهمیه‌های دولتی می‌گیرند و کالای خود را با کمترین قیمت تمام‌شده به بازار روانه می‌کنند متاسفانه دیگر رغبت و توان فعالیت و رقابت در چنین بازاری نمی‌ماند.» ایران با وجود داشتن منابع سرشار مس سالانه 100میلیون دلار کابل صادر می‌کند، در حالی‌که این رقم برای ترکیه سالانه 2میلیارد دلار است. کلاهی درباره مشکلات صادراتی می‌گوید: «از تحریم‌ها که بگذریم، توان تولید ما در حد ظرفیت‌مان نیست. اول باید بنیه صنعت برق کشور قوی شود و بعد مانور در بازارهای جهانی را شروع کرد که این کار هم جز با عدم‌دخالت دولت و وجود بازاری رقابتی و سالم امکان‌پذیر نیست.» بیشتر از 95 درصد از مواد اولیه صنعت برق از کارخانه‌های داخلی تامین می‌شود. این درحالی است که پتروشیمی‌ها به‌عنوان حلقه ابتدایی این صنعت نرخ‌گذاری مواداولیه را در اختیار دارند و با کوچک‌ترین تغییرات ارزی قیمت مواداولیه افزایش می‌یابد. سالانه حدود 350 هزار تن سیم و کابل در کشور تولید می‌شود.
