گزارش میدانی «دنیای اقتصاد» از اختلاف طبقاتی مشتریان بازار مبلمان
بازار داغ مبلمان لوکس همزمان با رکود اقتصادی
کاهش فروش ۸۰درصدی
بعد از ظهر پنج‌شنبه اول آبان، بازار مبل ایران، خیابان یافت‌آباد شرقی. جایی که پاساژ‌ها و مغازه‌های زیرزمینی فروش مبل دو طرف خیابان صف کشیده‌اند. اینجا کمی شلوغ است، مردم از زیرزمین‌ها و مغازه‌ها بیرون می‌آیند و پس از مکثی در مقابل فروشگاهی دیگر به داخل آن می‌روند. یکی از فروشندگان این خیابان می‌گوید نسبت به پارسال ۸۰ درصد کاهش فروش داشته است آن هم در حالی که قیمت اجناس بیشتر از ۱۰۰ درصد از ابتدای سال بالا رفته است: «خریدوفروش آنچنانی نیست. امروز پنج‌شنبه است و باید اینجا غلغله می‌بود، اما معمولی است. مردم هم صرفا قیمت می‌پرسند و از ۱۰ مشتری شاید یکی خرید کند.» سبحانی می‌گوید شاهد تعطیلی کارگاه همکارانش بوده است: «مشتری‌های ما قشر متوسط و ضعیف هستند. دقیقا قشری که بیشترین فشار روی آنان است.
مبل ۲۰ میلیون تومانی در عرض سه ماه به ۵۰ میلیون تومان رسید. آن هم در حالی که جیب مردم در خالی‌ترین حالت ممکن به سر می‌برد. الان در بازار مبل زیر ۱۰ میلیون تومان نداریم. اما پاساژ خلیج‌فارس خلوت‌تر است. به سختی می‌توان کسی را پیدا کرد که برای خرید آمده باشد. راهروها خلوت است و در بعضی از مغازه‌ها تک‌وتوک مشتری به چشم می‌خورد که «آنها هم فقط قیمت می‌کنند». جوادی یکی از فروشندگان این پاساژ به «دنیای اقتصاد» می‌گوید نسبت به سال گذشته بالای ۷۰ درصد کاهش درآمد داشته است: «شرایط برای مردم سخت شده. مبل هم وسیله‌ای است که از وسایل مصرفی مردم است و قیمتش هم روزبه‌روز بالا می‌رود. مشتری داشتم ماه گذشته برای خرید مبل آمد و چون قیمت‌ها بالا بود نخرید. هفته گذشته دوباره برگشت برای خرید و از اینکه قیمت‌ها بالاتر رفته بود تعجب کرد. مبلی که آن بنده خدا ۲۵ میلیون تومان قیمت کرده بود در عرض یک ماه رسید به ۴۰ میلیون تومان. هیچ کس نمی‌تواند این مقدار افزایش قیمت را بپذیرد. با ضرر خرید کرد و رفت.»
جوادی که بالای ۱۵سال در این حرفه فعالیت می‌کند درباره افزایش قیمت مبل می‌گوید: «قیمت‌ها واقعا منطقی نیست. مشتری‌های من یا قشر متوسط رو به بالا هستند یا قشر مرفه و پولدار. متاسفانه مشتری‌های متوسط را از دست داده‌ام، مشتری‌هایی که حداقل ۶۰ درصد از دخل من را تشکیل می‌دادند.» این در حالی است که اجناس این فروشنده در داخل کشور تولید می‌شوند و وارداتی نیستند: «اما تمام مواد اولیه وارداتی است. از پارچه مبل که از ترکیه می‌آید بگیر تا چوب که مثلا از گرجستان وارد می‌شود. البته قیمت‌ها بالاتر از تاثیر دلار ۳۰ هزار تومانی در بازار است. غیرمنطقی است. الان شرایط به گونه‌ای شده که حتی مواد اولیه‌ای مثل اسفنج هم به سختی پیدا می‌شود.» فروشنده دیگری در همین پاساژ حرف‌های جوادی را تایید می‌کند: «ما خودمان تولیدکننده‌ایم و مواد اولیه نیست، مخصوصا اسفنج. اگر هم پیدا بشود بسیار گران است. همین الان قیمت تمام شده مبل آنقدر بالا رفته که بازار نمی‌تواند پاسخگو باشد چراکه مردم پول ندارند، دیگر جا ندارد که گران‌تر شود.» او نسبت به سال گذشته ۷۰ درصد کاهش فروش داشته است: «قیمت اجناس هم نسبت به پارسال ۷۰ درصد و نسبت به ابتدای سال ۴۰ درصد گران‌تر شده است.»
به پاساژ شماره ۳ بازار مبل ایران می‌رویم. می‌توان از پشت شیشه‌هایی که فروشگاه‌ها را دیوار کرده‌اند داخل آنها را دید؛ خبری از مشتری نیست. انواع مبل و میز با سلیقه‌های عالی کنار هم چیده شده‌اند اما خریداری از بین آنها رد نمی‌شود، تنها فروشندگان، هرکدام گوشه‌ای روی یکی از مبل‌ها نشسته‌اند و صفحه گوشی را بالا و پایین می‌کنند. اما این تنها ظاهر ماجراست. مشاهدات میدانی «دنیای اقتصاد» نشان می‌دهد فروش فروشگاه‌هایی که جنس برند یا گران می‌فروشند تغییر نکرده است. بهرامی یکی از فروشندگان این پاساژ می‌گوید کرونا تاثیر چندانی روی فروش او نگذاشته است، تنها نوسانات ارز کمی فروش او را دستخوش تغییر کرده است: «قیمت برای مشتری‌های من مهم نیست.» این فروشنده در حالی تغییر چندانی در دخل نداشته که قیمت اجناسش تنها از ابتدای سال ۱۰۰ درصد گران‌تر شده است: «کار ما تولید داخل است منتها از بهترین مواد اولیه وارداتی استفاده می‌کنیم.» او انگشت اشاره‌اش را به سمت یک کاناپه می‌گیرد: «قیمت این کاناپه فروردین‌ماه ۲۰ میلیون تومان بود و الان رسیده به ۴۵ میلیون. ولی برای مشتری من مهم نیست چراکه درآمد او هم افزایش یافته است.»
فروشنده دیگری در این ساختمان حرف‌های او را تایید می‌کند. محسنی که مردی میانسال با ریش و مویی تنک و مشکی و تنی لاغر است به نکته جالبی اشاره می‌کند: «چرا قیمت جنس من بالا می‌رود؟ چون ارز گران است و مواد اولیه هم گران. قبلا هم که ارز پایین‌تر بود قشر متوسط تنها ۱۰ درصد از مشتری‌های من را تشکیل می‌داد چراکه درهرصورت این قشر توان خرید جنس من را ندارد. حالا دلار ۱۰ هزار تومان باشد یا ۳۰ هزار تومان. مشتری من با دلار ۳۰ هزار تومانی پولدارتر می‌شود، نه فقیرتر چراکه همان واردکننده یا تاجر مشتری من است.» محسنی به مبل شکلاتی‌رنگی اشاره می‌کند: «قیمت این مبل فروردین ۱۶۸ میلیون تومان بود الان رسیده به ۲۱۸ میلیون تومان. یکی از مشتری‌های ثابتم برای خرید تخت آمده بود و وقتی دید جنس جدید آوردم تصمیم گرفت مبل خانه‌اش را هم عوض کند. همراه با تخت مبل ۲۰۰ میلیونی هم خرید.» این فروشنده درباره خلوتی پاساژ می‌گوید: «مشتری اینجا نه زیاد می‌گردد و نه زیاد می‌ماند! ما حتی کسانی را داریم که مبل سفارش می‌دهند، اینکه از چه پارچه‌ای استفاده شود و چه طرحی داشته باشد. این مبل‌ها بالای ۱۵۰ میلیون تومان تمام می‌شود.» مشاهدات میدانی دنیای‌اقتصاد نشان می‌دهد که پولدارها پولدارتر شدند و بیشتر خرید می‌کنند، در حالی که قشر متوسط و ضعیف تقریبا از بازار مبلمان حذف شدند.
