کاهش ارزش پول ملی، بازارهای صادراتی را جذاب کرده است
دلیل صادرات بی‌رویه برخی محصولات کشاورزی چیست؟
وقتی قیمت دلار به ۳۰ هزار تومان می‌رسد واسطه‌ها و کشاورزانی که به مرزها نزدیک‌تر هستند یا دسترسی دارند صادرات میوه را به عرضه در بازارهای داخلی ترجیح می‌دهند چراکه برای آنها به‌صرفه‌تر است. علت افزایش قیمت اخیر برخی محصولات کشاورزی هم به این دلیل است. برای مثال وقتی کشاورز می‌تواند گوجه را کیلویی حتی نیم دلار در عراق بفروشد سود بیشتری می‌کند. نیم دلار می‌شود ۱۵ هزار تومان، در صورتی که قیمت گوجه در بازارهای داخلی ۵ هزار تومان بود، یعنی یک‌سوم. دلیل اصلی این موضوع کاهش ارزش پول ماست. در حوزه‌های دیگر مثل دامداری هم این اتفاق افتاد و هنوز هم در حال رخ دادن است.
چه راهی برای تامین هر دو بازار، چه داخلی و چه خارجی، بدون گرانی و کمبود وجود دارد؟
باید مکانیزمی برای تامین هر دو بازار وجود داشته است. این وظیفه دولت است که با ارائه الگویی محصول تولیدکننده را به بازارهای داخلی و بین‌المللی هدایت کند اما متاسفانه چنین سیاستی وجود ندارد. وزارت جهادکشاورزی موظف است با اخذ اطلاعات به‌روز همه محصولات کشاورزی کشور میزان تامین بازار داخلی را جدا و مازاد آن را به بازارهای بین‌المللی عرضه کند. ما حتی در بخش بررسی محصولات از نظر سلامت و نوع کود و سم مصرفی تولیدکننده هم سیستم مشخصی در کشاورزی نداریم. برای مثال بسیاری از محصولات کشاورزی از کشورهای مقصد به سبب عدم‌رعایت پروتکل‌های سلامت بازگردانده می‌شود و بدون هیچ نظارتی در بازار داخلی به فروش می‌رسد. این موضوع با سلامت مردم سروکار دارد و شوخی نیست اما متاسفانه متولیان دولتی هیچ راهکاری در این باره ارائه نکرده‌اند. آن هم در زمانی که قیمت کود و سم به شدت بالا رفته و برخی از کشاورزان به اجبار از مواد درجه چندم استفاده می‌کنند.
از یارانه‌ای که دولت برای کشاورزان در نظر گرفته بود چه خبر؟
دولت طرحی مبنی بر حمایت از کشاورزان در تامین کود و سم ارائه کرد که بی‌سرانجام ماند. بر اساس این طرح قرار بود دولت مواد اولیه کشاورزان را با قیمت دولتی به آنها ارائه کند. اما تا به حال این اتفاق نیفتاده و تنها کود شیمیایی اوره که در داخل تولید می‌شود با قیمت پایین به فروش می‌رسد و همچنان قیمت موادی مثل کود، سم و مکمل‌های تقویتی برای کشاورزان گران است. موضوع اصلی در این بازار اختلاف قیمت نرخ دولتی و آزاد است که باعث شده کار دلالان و واسطه‌ها رونق پیدا کند، برای مثال کودی که ۵۰ هزار تومان بود در بازار آزاد به ۲۵۰ هزار تومان رسیده است. با این هزینه‌ها مشخص است که کشاورزان بازار صادراتی را به داخلی ترجیح می‌دهند.
به نظرتان روند صادرات بی‌رویه میوه ادامه پیدا می‌کند؟
تا زمانی‌که دولت الگوی کشت و مکانیزم مشخصی برای تعیین میزان محصول و نیاز بازار نداشته باشد و ارزش پول ملی هم روند نزولی طی کند شرایط همین است. با توجه به بالا رفتن هزینه‌های تولید و کاهش ارزش پول ما همیشه بازارهای صادراتی برای تولیدکنندگان جذاب‌تر خواهد بود.
