گزارش میدانی «دنیای‌اقتصاد» از بازار مواد اولیه دندان‌پزشکی

خدمات دندان‌پزشکی فقط برای قشر مرفه

دنیای‌اقتصاد- فرزین محمدی : بازار مواد مصرفی و تجهیزات دندان‌پزشکی به سبب افزایش نرخ ارز، رانتی شده است. آبان ماه پارسال مواد مصرفی دندان‌پزشکی از لیست دریافت‌کنندگان ارز دولتی خط زده شد که به معنای انتقال منبع تامین ارز به بازار نیمایی است؛ گرچه به گفته یکی از دندان‌پزشکان این حذف با نگاهی غلط صورت گرفته، نگاهی که معتقد است «خدمات دندان‌پزشکی خدمات لوکسی است و باید در لیست نیازهای ثانویه یا چندم مردم باشد.» این درحالی است که به گفته یکی از دندان‌پزشکان «در همان زمان برخی از مواد زیبایی ارز دولتی می‌گرفتند.» از قصه طولانی ارز ۴۲۰۰ تومانی که بگذریم، گزارش میدانی «دنیای‌اقتصاد» نشان می‌دهد که شرکت‌های تامین‌کننده مواد مصرفی به سبب صعود هفتگی نرخ ارز، از فروش جنس به کلینیک‌ها و مطب‌ها با هدف گران‌تر شدن در هفته‌های آینده امتناع می‌کنند آن هم درحالی‌که برخی از مطب‌ها به سبب نبود مواد اولیه وقت بیماران را لغو کردند و برخی بیماران به سبب افزایش هزینه‌ها از ادامه درمان بازماندند.

  سایه رانت بر بازار مواد مصرفی

مشکلات ارزی دامن واردات مواد مصرفی دندان‌پزشکی را هم گرفت. در حاشیه نشست اتاق اصناف ایران که با حضور روسای اتحادیه‌های این تشکل برگزار شد رئیس اتحادیه تهیه و تولید تجهیزات و مواد مصرفی دندان‌پزشکی اظهار کرد: به‌دلیل تحریم‌های ایالات‌متحده آمریکا تامین ارز موردنیاز برای تامین مواد اولیه و تجهیزات دندان‌پزشکی سخت شده و با توجه به اینکه برای تامین مواد موردنیاز باید از بازار نیمایی، ارز تهیه کرد قیمت‌ها شناور شده است. همین‌طور او نسبت به عدم ترخیص به موقع کالا از گمرک اعتراض کرده و خواستار همکاری بیشتر دولت با این اتحادیه شده است. آبان ماه پارسال مواد مصرفی دندان‌پزشکی از لیست دریافت‌کنندگان ارز دولتی خط خورد و از آن پس قیمت مواد مصرفی این بخش به‌شدت افزایش یافت. به گفته مدیریت یکی از کلینیک‌های دندان‌پزشکی مرکز شهر تهران، با این تصور که دندان‌پزشکی یکی از بخش‌های لوکس پزشکی است، از لیست ارز دولتی بیرون آمد آن هم درحالی‌که وضعیت بهداشت دهان و دندان جامعه شرایط خوبی ندارد. جهانگرد به «دنیای‌اقتصاد» می‌گوید درحالی دندان‌پزشکی را از لیست دریافت‌کنندگان ارز دولتی حذف کردند که «در همان زمان برخی از مواد پروتزی و زیبایی در لیست قرار داشتند.» او می‌گوید: الان هم که عمده تجهیزات و مواد پزشکی را باید از بازار نیمایی ارز بگیرند، اداره تجهیزات پزشکی بخش دندان‌پزشکی را در اولویت‌های آخر قرار داده و من فکر می‌کنم دلیل این اقدام نگاه اشتباه متولیان است، این نگاه که دندان‌پزشکی یک نوع خدمات لوکس است.او درخصوص میزان افزایش قیمت مواد اولیه گفت: وضعیت به گونه‌ای شده که قیمت‌ها هفته به هفته افزایش پیدا می‌کند اما مهم‌ترین دغدغه ما نبود جنس است درحالی‌که می‌دانیم اکثر وارد‌کننده‌ها و فروشندگان جنس در انبار دارند اما به امید گران‌تر شدن از دادن آن خودداری می‌کنند.اگر بخواهیم به‌صورت تقریبی حساب کنیم قیمت مواد اولیه نسبت به ابتدای سال ۲۰۰ درصد افزایش داشته است و هر هفته این عدد بیشتر می‌شود برخی مواد مانند مواد لازم برای عصب‌کشی نسبت به دو سال قبل ۱۰ برابر شده است. این دندان‌پزشک درباره شرایط و وضعیت بازار تامین مواد مصرفی می‌گوید: متاسفانه رانت بر بازار مواد مصرفی حاکم شده است. فرق دندان‌پزشکی با پزشکی این است که کار ما به میزان قابل‌توجهی به مواد مصرفی و تجهیزات بستگی دارد در صورتی‌که در پزشکی این میزان بسیار کمتر است. به گفته جهانگرد شرکت‌های تامین‌کننده مواد مصرفی دندان‌پزشکی «مواد مورد نیاز کلینیک‌ها را نمی‌فروشند بلکه قیمت آن بالا برود. مواد مصرفی ما وارداتی است و همراه با نرخ ارز بالا می‌رود. شرکت‌ها هم جنس نمی‌فروشند، چراکه هفته آینده می‌توانند گران‌تر بفروشند. این درحالی است که بسیاری از کلینیک‌ها به‌خاطر نبود و کمبود مواد اولیه بسیاری از وقت‌های خود را لغو کرده‌اند. ولی همین جنس‌ها در بازار آزاد به‌صورت قاچاق به وفور یافت می‌شود. البته به سبب اینکه مواد مصرفی همراه با نرخ ارز نیمایی بالا و پایین می‌شود اگر به مطب‌های دیگر سر بزنید متوجه می‌شوید که نرخ یکسانی برای خدمات دندان‌پزشکی وجود ندارد و هفته به هفته و شاید روز به روز قیمت‌ها تغییر کند.

پزشک دیگری هم می‌گوید برای تهیه مواد اولیه باید «وصل باشیم.» سعیدی که در یکی از کلینیک‌های مرکز شهر کار می‌کند با لحنی شوخی می‌گوید: اگر مطب یا کلینیکی با یکی از شرکت‌های تهیه و توزیع روابط حسنه نداشته باشد نمی‌تواند جنس یا مواد خوب پیدا کند. به گفته او تنها افزایش نرخ ارز نیست که قیمت مواد مصرفی را بالا برده و «عدم فروش شرکت‌های تامین‌کننده هم روی قیمت مواد و تجهیزات تاثیر زیادی گذاشته است. بسیاری از شرکت‌ها دو چک از خریداران می‌گیرند، یک چک به قیمت مصوب و رسمی برای ارائه به سازمان‌های بالادستی و مابقی را چک حامل می‌گیرند. در چنین بازاری، آن هم وقتی بیشتر از ۵۰ درصد کاهش مراجعه‌کننده و درآمد داریم چگونه به فعالیت ادامه دهیم؟»

  ۵۰ درصد کاهش درآمد

دندان‌پزشک دیگری هم می‌گوید که نسبت به پارسال ۵۰ درصد کمتر بیمار داشته است آن هم درحالی‌که هزینه‌های مطب و مواد اولیه روزبه‌روز بالا می‌رود. به گفته بهمن امامی ۶۰ درصد از درآمد دندان‌پزشک برای مواد اولیه هزینه می‌شود و با توجه به کاهش مراجعه‌کننده‌ها «شرایط دخل خراب است.» تعرفه‌های آزاد دندان‌پزشکی نسبت به پارسال ۳۰ تا ۴۰درصد و تعرفه‌های دولتی ۱۵ تا ۲۰ درصد افزایش داشته است، اما به گفته امامی «چون بیشتر درآمد دندان‌پزشکان بابت تجهیزات و مواد مصرفی هزینه می‌شود در بخش مالیات مشکلات زیادی داریم. اداره مالیات متوجه نیست که بخش زیادی از درآمد ما صرف خرید تجهیزات و مواد مصرفی می‌شود.» به گفته این پزشک ترمیم و عصب‌کشی که درحال‌حاضر با ۸۰۰ تا ۹۰۰ هزار تومان انجام می‌شود در اسفندماه ۶۰۰ هزار تومان بود. همین‌طور جرم‌گیری که در اسفندماه نرخ ۲۳۰ هزار تومانی داشت «الان حداقل با ۳۵۰ هزار تومان انجام می‌شود».شرایط بازار مواد مصرفی و تجهیزات پزشکی، مثل بقیه بازارها خراب است. شرکت‌های تامین‌کننده این مواد به سبب بالا رفتن نرخ ارز برای سود بیشتر از فروش امتناع می‌کنند آن هم درحالی‌که در بازار آزاد مواد مصرفی قاچاقی که «کیفیت خوبی هم دارند به وفور یافت می‌شود». میزان مراجعه‌کننده‌ها به سه کلینیک گزارش میدانی «دنیای‌اقتصاد» ۵۰ درصد کاهش داشته و پزشک‌های این کلینیک‌ها فکر می‌کنند کرونا سهم ۵۰ تا ۶۰ درصدی در کاهش درآمد آنها دارد و «قیمت بالای مواد مصرفی و به‌دنبال آن بالا رفتن هزینه‌های دندان‌پزشکی از علت‌های اصلی کاهش مراجعه‌کنندگان یا بیماران است».