نرخ بهره بین بانکی که متاثر از عملیات بازار باز است به تازگی با ثبت رقم ۲۳.۹۴درصد به سقف تاریخی خود رسید. عملیات بازار باز که از سال۱۳۹۸ توسط بانک مرکزی استفاده میشود در آغاز قرار بود ابزار اثرگذاری در حوزه سیاست پولی باشد و هدفگذاری مربوط به رشد نقدینگی و تورم را برای این نهاد سیاستگذار تسهیل کند. با این حال بررسیها نشان میدهد نرخ سود بازار بین بانکی به هدف اصلی خود برای تبدیل شدن به ابزار اصلی تنظیم جریان پولی کشور نرسیده است و به نظر میرسد که رویکردهای دستوری، در کارکرد این ابزار اثرگذار بوده است. در حال حاضر نیز شکاف مابین نرخ سود بین بانکی و نرخ سود تامین مالی در بازار آزاد بهشدت افزایش یافته و انتظار بر این است که سقف کریدور نرخ سود بازار بین بانکی افزایش یابد. ترکیه با استفاده از سیاستهای انقباضی و افزایش نرخ بهره توانسته است در مسیر مهار تورم گام بردارد و پس از کاهش نرخ تورم، سیاستهای انبساطی را پس از ۲۲ماه آغاز کرده است.
درروزهای پایانی هفته گذشته نرخ سکه طلا طرح جدید با عبور از مرز ۵۶ میلیون تومانی برای دومین بار در سه ماه گذشته در قله تاریخی قرار گرفت. بررسیهای محاسباتی حاکی از آن است که دومین حضور نرخ سکه در قله با ۵۰درصد حباب کوچکتر صورت گرفته است. درنتیجه میتوان گفت سیاستهای نهاد بازارساز در راستای کوچککردن حباب قطعات طلایی موفق بوده است.
بانکمرکزی: با تمهیدات بانکمرکزی و از ابتدای سالتا روز پنجشنبه، تامین ارز واردات کالاهای اساسی، دارو و تجهیزات پزشکی با نرخ ارز ترجیحی از مرز ۱۱میلیارد دلار گذشت.
این بانک از ابتدای امسال تا پایان هفته گذشته برای واردات دارو، مواد اولیه دارویی و تجهیزات پزشکی بیش از ۲میلیارد و ۳۰۰میلیون دلار ارز تامین کردهاست. کالاهای اساسی و کشاورزی شامل گندم، دانههای روغنی و نهادههای دامی نیز از ابتدای سالتا روز پنجشنبه، بیش از ۸میلیارد و ۷۰۰میلیون دلار ارز ترجیحی دریافت کردهاند.
ایسنا: براساس اعلام وزارت کار، روند پرداخت تسهیلات اندک مشاغل خانگی باید اصلاح و با سرعت بیشتری دنبال شود، درحالیکه صاحبان مشاغل خانگی میتوانند برای راهاندازی کسبوکار خود از تسهیلات مشاغل خانگی با سود کمبهرهمند شوند، اما بسیاری از متقاضیان دریافت این تسهیلات نسبت به عدمارائه تسهیلات در برخی شعب بانک و ناچیزبودن آن گلایه دارند.
بازار: نهمین جلسه شورای ملی تامین مالی به ریاست دکتر عبدالناصر همتی، وزیر امور اقتصادی و دارایی، رئیسکل بانک مرکزی و با حضور اعضای دیگر شورا برگزار شد. نخستین دستور این جلسه بررسی پیشنهاد «سقف مجاز انتشار اوراق بهادار ارزی» موضوع بند (ب) ماده (۲۹) قانون تامین مالی تولید و زیرساختها بود که با اکثریت آرا به تصویب این شورا رسید. دومین دستور نیز بررسی پیشنویس «دستورالعمل سازوکار انتشار اوراق ارزی» موضوع جز (۷) بند (ب) ماده (۲) و بند (ب) ماده (۲۹) قانون تامین مالی تولید و زیرساختها بود که مقرر شد بانک مرکزی ظرف مدت سه ماه تدوین و ابلاغ کند.
سومین دستور این جلسه بررسی پیشنویس «آییننامه اجرایی نحوه احراز و تمدید صلاحیت مدیران شرکتهای اعتبارسنجی» موضوع جز (۲-۵-۳) بند (ب) ماده (۲) قانون بوده است که مشروط به اصلاحاتی با اکثریت آرا به تایید این شورا رسید.
شورای ملی تامین مالی متشکل از وزیر اقتصاد، رئیسکل بانک مرکزی، رئیس سازمان برنامهوبودجه، وزیر صنعت، معدن و تجارت، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار، رئیسکل بیمه مرکزی و رئیس هیات عامل صندوق توسعه ملی است.
دنیای اقتصاد: پیشبینیها برای ۲۰۲۵ نشان میدهد که مدلهای بزرگ هوش مصنوعی ممکن است به دلیل کاهش بازدهی، با سرعت کمتری توسعه یابند. با این حال، در زمینههای دیگری پیشرفت خواهند داشت و همچنان نوآوریهای دیجیتال را هدایت خواهند کرد.
در یادداشتهای پیشین که با عناوین «پیشگیری از جرائم بانکی از طریق مدیریت ریسک تطبیق (با اعمال اصول حاکمیت شرکتی و مدیریت تعارض منافع)» و «ماهیت؛ انواع و دلایل بروز تعارض منافع چیست؟» ارائه شد؛ لزوم تقویت جایگاه حاکمیت شرکتی و مدیریت تعارض منافع تشریح و در اهمیت رویکرد مدیریت ریسک جرائم مالی (FCRM) در نظام بانکداری مطالبی مطرح شد؛ از این رو و با توجه به گستردگی زیاد مباحث حاکمیت شرکتی بانکی و تخصصی، تدوین و اصلاح سازوکارهای حقوقی آن در تمامی دستگاههای اجرایی کشور و ارزیابی آثار عملی آن، در این یادداشت به اختصار، اهم چالشها و راهکارهای اجرای اصول حاکمیت شرکتی ارائه شده است.
ایبنا: بانک مرکزی مصر نرخ بهره را بدون تغییر نگه داشته است. به گزارش آناتول، بانک مرکزی مصر تصمیم گرفت نرخ سپرده و وام یکشبه و نرخ عملیات اصلی بانک را به ترتیب در ۲۷.۲۵ درصد، ۲۸.۲۵درصد و ۲۷.۷۵درصد حفظ کند. این در بیانیهای از سوی بانک مرکزی مصر منتشر شد که در آن کمیته سیاست پولی این بانک نیز تصمیم گرفت نرخ اعتبار و تخفیف را بدون تغییر ۲۷.۷۵درصد نگه دارد. تصمیم بانک مرکزی مصر برای حفظ نرخ بهره برای ششمین جلسه متوالی اتخاذ شد. در این بیانیه آمده است: اگرچه نرخ سالانه تورم عمومی طی سه ماه گذشته شاهد ثبات بود، اما در نتیجه کاهش قیمت مواد غذایی، در نوامبر گذشته به ۲۵.۵درصد کاهش یافت. قیمت مواد غذایی اساسی و سبزیجات تازه در آبان ماه با ۲۴.۶درصد کمترین نرخ تورم سالانه در نزدیک به ۲سال اخیر را ثبت کرد.نرخ تورم عمومی در مصر اخیرا شروع به کاهش کرده است، از حدود ۳۶درصد در فوریه گذشته، و انتظار میرود در سهماه چهارم سال ۲۰۲۴ به ۲۶درصد برسد. نرخ بهره یکی از برجستهترین ابزارهای سیاست پولی است که کشورها برای کاهش تورم بالا از آن پیروی میکنند، زیرا نرخ بهره را برای کاهش قیمتها در بازارها افزایش میدهند.
مهر: بانک جهانی بر پیشبینی خود از رشد اقتصادی چین در سالهای ۲۰۲۴ و ۲۰۲۵ تاکید کرد و هشدار داد کاهش اعتماد خانوارها و کسب و کارها، همراه با تداوم رکود بخش املاک بر این چشمانداز تاثیر خواهد گذاشت.
ایبنا: ژاپن بودجه ۷۳۰ میلیارد دلاری را برای سال مالی آینده خود تصویب کرده است. به گزارش عمون، روز جمعه، کابینه ژاپن بودجه بیسابقهای به ارزش ۷۳۰ میلیارد دلار را برای سال مالی آینده که از آوریل آغاز میشود، تصویب کرد و با توجه به درآمدهای مالیاتی بیسابقه انتشار اوراق جدید را به پایینترین سطح در ۱۷ سال گذشته کاهش داد. ارزش بودجه برای سال مالی که از آوریل آغاز میشود، تقریبا ۱۱۵.۵تریلیون ین (۷۳۲.۳۶ میلیارد دلار) تخمین زده میشود که ۲.۶درصد از ارزش اولیه بودجه سالجاری که ۱۱۲.۶ تریلیون ین بود، افزایش یافته است. این افزایش بودجه به دلیل هزینههای خدمات بدهی و تامین اجتماعی صورت گرفت.
بیستوپنجمین نمایشگاه تلکام با شعار «مخابرات پایدار در عصر هوش مصنوعی» از سوم تا ششم دیماه در محل دائمی نمایشگاههای بینالمللی تهران برگزار شد. نمایشگاهی که در همان مراسم افتتاحیه با منع ورود خبرنگاران تخصصی حوزه بهدلیل حضور معاون اول ریاستجمهوری در مراسم افتتاحیه باعث انتقادات بسیاری شد. فعالان این حوزه معتقدند نمایشگاه امسال بیشتر به فیبر نوری اختصاص داشت و در این زمینه میتوان گفت که صنعت ارتباطات کشور توسعه فیبر نوری، هوش مصنوعی و اینترنت اشیا را برای آینده هدفگذاری کرده است.
ایسنا: اپل در تلاش برای بهبود خدمات ماهوارهای برای کاربران آیفون بوده و به بهبود اتصال در مناطق فاقد پوشش شبکه سلولاری، متمرکز شده است. اپل در سال۲۰۲۲، همکاری با شرکت «گلوبال استار» برای عرضه خدمات ارتباط ماهوارهای برای کاربران آیفون را آغاز کرد و جدیدترین سرمایهگذاری این شرکت، با هدف تقویت موقعیتش در بازار رو به رشد ارتباطات ماهوارهای مستقیم به دستگاه، انجام میگیرد. این غول فناوری، ۱.۵میلیارددلار سرمایهگذاری را برای شرکت «گلوبال استار» متعهد شده که شامل ۱.۱میلیارد دلار سرمایهگذاری نقدی و اختصاص ۴۰۰میلیون دلار برای ۲۰درصد سهم در این شرکت است.
ایسنا: شرکت «دیپسیک» از مدل جدید هوش مصنوعی خود رونمایی کرده است که به نظر میرسد یکی از قویترین مدلهای هوش مصنوعی باز تا به امروز باشد. مدل جدید هوش مصنوعی «دیپسیک وی۳» (DeepSeek V۳) که توسط شرکت «دیپسیک» ابداع شده است، به توسعهدهندگان امکان میدهد تا آن را برای بیشتر اپلیکیشنها از جمله اپلیکیشنهای تجاری دانلود و اصلاح کنند.
ایسنا: تلگرام و ویچت، فرآیند دریافت مجوز مورد نیاز برای فعالیت در مالزی را آغاز کردند. کمیسیون ارتباطات و چند رسانهای مالزی، روز پنجشنبه در بیانیهای اعلام کرد پیشبینی میشود هر دو پلتفرم، حائز شرایط لازم برای ادامه فعالیت در مالزی باشند.
ایسنا: معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات از حل مشکل اختلال در واتساپ خبر داد .طی روزهای گذشته برخی کاربران اعلام کردند در زمان اتصال به واتساپ با اختلال روبهرو شدند. موضوعی که مسوولان درباره آن توضیح دادند این اختلال میتواند مربوط به خود اپلیکیشن، شبکه متا یا احتمالا مربوط به محدودیتهای آیپیهای ایرانی در کلادهای خارجی باشد و ارتباطی به شبکه ایران ندارد و پیگیریها برای حل مشکل از طریق شرکت متا ادامه دارد. در این راستا، به تازگی بهزاد اکبری، رئیس شرکت ارتباطات زیرساخت اعلام کرد: «خوشبختانه با پیگیریهایی که انجام شد، مشکل برطرف شد.»
مهر: رئیس مرکز ملی فضای مجازی گفت: با مصوبه اخیر شورای عالی فضای مجازی چارچوبهایی مشخص شده است و پلتفرمها میتوانند به محض قرار گرفتن در آن چارچوب در کشور بازگشایی شوند. «محمدامین آقامیری» دبیر شورای عالی فضای مجازی در گفتوگویی درباره مصوبه شورای عالی فضای مجازی مبنی بر رفع فیلتر واتساپ و گوگلپلی گفت: «اوایل مهرماه با نظر رئیسجمهور با اعضای شورای عالی فضای مجازی مکاتبه شد و از آنها درخواست کردیم که نگاهها و چارچوبهایی را که برای این مساله دارند برای مرکز ملی فضای مجازی ارسال کنند.»
خبر آنلاین: ابوالحسن فیروزآبادی، دبیرسابق شورای عالی فضای مجازی با بیان اینکه همه فیلترینگها را نمیتوان برداشت، مطالبی خلاف دین و عفت عمومی وجود دارد، مطرح کرد: «واتساپ و گوگلپلی شرطی نپذیرفتند و فعلا بدون قید وشرط باز شدند. این دو به دلایل خاص امنیتی کشور فیلتر شدند. الان شرایط عادی است و مسائل امنیتی برطرف شده است.» او رفع فیلتر واتساپ و گوگلپلی را اقدامی خوب برای شروع موضوع فیلترینگ و آن را موفقیتی برای دولت پزشکیان دانست. فیروزآبادی درخصوص ادامه مسیر رفع فیلترینگ گفت: «موانعی که مطرح شده مربوط به یوتیوب است. همه فیلترینگ، نمیتواند برداشته شود؛ چون ممکن است مطالبی خلاف دین یا خلاف عفت عمومی باشد. اما ما باید بنا را بر خوشبینی بگذاریم.» فیروزآبادی همچنین بیان کرد: «اینطور که از مصوبه مشخص است به نظر میرسد تلگرام و یوتیوب هم در نوبت بازگشایی هستند. درخصوص تلگرام هم مخالفتها بیشتر جنبه سیاسی دارد تا جنبههای دیگر. فعلا درباره اینستاگرام سکوت وجود دارد، باید ببینیم به چه نتیجهای میرسند.»
سیتنا: از بعدازظهر پنجشنبه ششمدی، بسیاری از کاربران امکان استفاده از برنامه هوش مصنوعی «چت جیپیتی» را از دست دادهاند. شرکت «اوپن ایآی»، صاحب این نرمافزار اعلام کرد که این برنامه با برخی اشکالات مواجه شده است. این شرکت هوش مصنوعی در وبسایت خود اعلام کرد: «برنامههای چت جیپیتی، ایپیآی و سورا در حال حاضر نرخ خطای بالایی را تجربه میکنند. این مشکل توسط یک ارائهدهنده بالادستی ایجاد شده است و ما در حال بررسی وضعیت هستیم.»
دنیای اقتصاد: مسدودسازی درگاههای پرداخت پلتفرمهای رمزارز در ششم دیماه از سوی بانک مرکزی با واکنش شدید فعالان این حوزه مواجه شده؛ به نحوی که انجمنهای تخصصی حوزه ارزهای دیجیتال، با انتشار بیانیهای اعلام کردهاند که حذف یا محدودسازی پلتفرمهای داخلی این صنعت، ایران را از یک فرصت اسراتژیک برای رشد اقتصادی محروم کرده و از رییسجمهور در این حوزه تقاضای ورود و توقف اجرای چنین تصمیم مخربی را دارند.
رفع فیلترینگ گوگلپلی و واتساپ با رای مثبت شورای عالی فضای مجازی در روز سهشنبه هفته جاری کلید خورد و کاربران از دیروز میتوانند بدون استفاده از فیلترشکن به آنها دسترسی پیدا کنند. در پی این اتفاق موجی از موافقت در مقابل انتقادات مردم، فعالان و کنشگران اینترنت نسبت به عملکرد دولت در تحقق وعده رفع فیلترینگ شکل گرفت. موافقان معتقدند که هر چند این اتفاق کافی نیست، اما رفع فیلتر واتساپ و گوگلپلی از این جهت که برای نخستین بار به رفع فیلتر رای داده شد، مثبت است. به اعتقاد منتقدان اما تا زمانی که فیلترشکنها فعالند، عملا گام موثری برای رفع محدودیتها برداشته نشده است. آنها همچنین از انتشار طرحی منسوب به رفع گامبهگام فیلترینگ ابراز نگرانی میکنند و تبعات اجرای آن را بیشتر از تداوم فیلترینگ کامل و طرح صیانت میدانند. این در حالی است که دولت و شورای عالی فضای مجازی نه تنها تاکنون جزئیاتی از مصوبه این شورا برای برنامههای آتی رفع فیلترینگ منتشر نکردهاند؛ بلکه ارتباط طرح گامبهگام را هم با برنامه رفع فیلترینگ تایید یا تکذیب نکردهاند.
آیا نظریه مزیت نسبی، کسری تجاری ۲۰۰ میلیارد دلاری را در محصولات فناوری رقم زد؟
یک نگاه معتقد است که ورود چین به سازمان تجارت جهانی برخلاف پیشبینی اقتصاددانان آمریکایی منجر به ایجاد کسری تجاری، از بین رفتن مشاغل تولیدی و بروز مشکلات اجتماعی مانند مرگهای ناشی از ناامیدی در آمریکا شده است. به گزارش نیویورکتایمز، جهانیسازی نه تنها به کارگران آمریکایی کمکی نکرده، بلکه به کاهش فرصتهای شغلی و بهرهوری در بخش تولید نیز منجر شده است. اقتصاددانان در حالی به نظریه مزیت نسبی متکی هستند که این نظریه در عمل منجر شده که کسری تجاری آمریکا در محصولات فناوری پیشرفته به بیش از ۲۰۰میلیارد دلار در سال۲۰۲۳ برسد. اقتصاددانان همچنان برای مخالفت با سیاستهای تعرفهای ترامپ از همان مدلها و فرضیاتی استفاده میکنند که منجر به بروز مشکلات اقتصادی کنونی در آمریکا شده است. جامعه علمی اقتصاد هنوز به دیدگاههای قدیمی خود پایبند است و بدون بررسی دقیقتر، سیاستهای جدید مانند تعرفهها را رد میکنند. درحالیکه این رویکردها در گذشته نتایج خوبی نداشته و منجر به شکستهای بزرگ شدهاند. هرچند این یک دیدگاه متعارف در بین اقتصاددانان نیست.
با نزدیک شدن به روزهای پایانی هفته نخست دی ماه، روند نرخ شاخصهای ارزی در معاملات غیررسمی همچنان مثبت است. بررسیها نشان میدهد که به غیر از دو روز ابتدایی هفته که روند شاخصها کاهشی بود، در بازار روزهای دوشنبه تا چهارشنبه، فعالان ارزی شاهد رشد سطح تقاضا بودند. دلار در ۳ روز معاملاتی اخیر سقف تاریخی خود را تغییر داد.
چین در تلاش است تا با سیاستهای مالی و پولی فعال، اقتصاد خود را در سال ۲۰۲۵ تقویت کند. افزایش کسری بودجه، صدور اوراق قرضه و سرمایهگذاری در صنایع پیشرفته از جمله این اقدامات مهم هستند. اما چالشهایی نظیر مشکلات بخش املاک، تعرفههای تجاری آمریکا و نیاز به اصلاحات ساختاری همچنان بر اقتصاد این کشور سایه افکنده است.
دنیایاقتصاد: مدیریت بهینه نقدینگی، اهمیت سرمایهگذاری اقتصادی برای صنعت بیمه، واقعیتر شدن نرخ بیمه شخص ثالث، تاثیرات دستورالعمل پرداخت خسارت ناشی از افت قیمت خودرو بر صنعت، ضرورت نهادینهسازی تفکر سیستمی و مواردی ازاین دست، اهم موضوعاتی بود که دبیرکل سندیکای بیمهگران ایران، طی یک نشست خبری با اصحاب رسانه به آن اشاره کرد.
بانک مرکزی: با تمهیدات بانک مرکزی، پرداخت تسهیلات قرضالحسنه ازدواج و فرزندآوری از ابتدای سال تا پنج دیماه به بیش از ۲۰۶هزار میلیارد تومان رسید. این تسهیلات را ۹۵۱هزار و ۱۲۷نفر از متقاضیان از شبکه بانکی دریافت کردند.
صندوق نوآوری و شکوفایی: معاون توسعه صندوق نوآوری و شکوفایی از افزایش تسهیلات بلاعوض این صندوق به شرکتهای دانش بنیان به ۲۰۰میلیارد تومان در سال جاری خبر داد و گفت: این مبلغ سال گذشته ۱۰۰میلیارد تومان بود. نشست معرفی خدمات صندوق نوآوری و شکوفایی به شرکتهای دانشبنیان استان سمنان صبح روز سهشنبه با حضور مسوولان صندوق نوآوری در محل پارک علم و فناوری استان برگزار شد.
بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در تلاش است تا بازار ارز و تقاضای دلار کاغذی را کنترل کند، اما در مواجهه با رشد بازار رمزارزها، به ویژه خرید و فروش تتر (USDT)، با چالشهای جدی روبهرو است. تتر به عنوان یک استیبلکوین که معادل دلار آمریکا است، به دلیل سهولت در معامله، عدم نیاز به حمل فیزیکی و استفاده گسترده در معاملات رمزارز، به یکی از ابزارهای اصلی برای حفظ ارزش داراییها تبدیل شده است. این موضوع باعث شده تا بانک مرکزی خرید و فروش تتر را به عنوان یکی از عوامل افزایش قیمت دلار شناسایی(یا فرض) کند. اما آیا محدودیت یا ممنوعیت در این بازار، راهحل مناسبی است؟ برای بررسی دقیقتر موضوع باید چند نکته اساسی را تحلیل کرد: