«قدرت و بازار» اثری باارزش است؛ زیرا «نخستین تحلیل اقتصادی از دولت است که استدلال می‌کند تهیه هیچ کالا یا خدمتی به وجود دولت نیازی ندارد.» با آنکه ۳۵سال از نخستین انتشار کتاب «قدرت و بازار» به زبان انگلیسی می‌‌‌گذرد، این کتاب همچنان یکی از قاعده‌‌‌مند‌‌‌ترین تحلیل‌‌‌های اقتصادی درباره مداخله دولت است. روتبارد در سراسر این اثر توضیح می‌دهد که دولت آنچنان که حامیان آن فرض می‌کنند نیروی بی‌‌‌خطری نیست. دولت نهادی قهری است که در روابط داوطلبانه موجود در بازار مداخله می‌کند. هر کس نمی‌‌‌تواند به‌درستی درک کند که روتبارد تا کجا منطق خود را پیش می‌‌‌برد.

این کتاب به‌شدت با اقتصاد سیاسی فعلی مرتبط است. برای نمونه بخش آخر کتاب نقدی کوبنده از اخلاق ضدبازار است که امروزه شهرت خود را حفظ کرده یا بازیافته است. این دیدگاه بسیاری از اقتصاددانان رفتاری مدرن است که استدلال می‌کنند جامعه نباید مبتنی بر بازار آزاد باشد؛ زیرا مردم هیچ‌وقت نمی‌‌‌دانند چه چیز بهترین انتخاب برای آنهاست.

«قدرت و بازار» به‌زیبایی این اصل را موشکافی می‌کند که بازار لایه‌‌‌های اجتماعی فراوانی دارد که نیاز دارد به معنای واقعی کلمه «آزاد» باشد. «اگر جامعه آزاد به مفهوم دنیایی است که در آن هیچ‌کس به شخص یا مال دیگران تجاوز نمی‌‌‌کند»، بازار آزاد واقعی کاملا با حضور دولت مشکل دارد و با آن سر ناسازگاری خواهد داشت.

نویسنده کتاب معتقد است، دولت نهادی است که پیش‌فرض آن دفاع از شخص و مال است، حال آنکه موجودیت خودش وابسته به برخورد قهری یک‌جانبه علیه اموال خصوصی است و به‌عنوان مالیات‌‌‌ستانی شناخته می‌شود. در بازار آزاد، دفاع علیه خشونت، خدمتی علیه هر خدمت دیگری به حساب می‌‌‌آید و این نوع خدمت از راه سازمان‌های خصوصی دارای رقابت آزاد در دسترس است. در کتاب «قدرت و بازار» انواع مختلف مداخله دولت مورد بررسی قرار گرفته ‌‌و تقریبا هیچ جنبه‌‌‌ای از مداخله‌‌ دولت مورد غفلت واقع نشده است.

استدلال‌‌‌های روتبارد باید اشخاصی را متوقف کند که می‌‌‌خواهند با ابزار سیاسی، مسائل را حل کنند. برای روتبارد، دولت نهادی کامل، خوشایند یا ضروری نیست؛ بلکه نهادی کاملا وارونه است! دولت در همه شکل‌های آن برای جامعه بشری مضر است و اگر به‌درستی بخواهیم شاهد پیشرفت جهان باشیم باید فراتر از دولت بنگریم. در واقع نویسنده معتقد است که سرچشمه‌‌‌های حقیقی رفع مشکلات نه در قدرت، بلکه در بازار است.

«قدرت و بازار» برای کسانی که به نقد امور دولت و بازار و چند و چون مداخله دولت علاقه‌‌‌مند هستند مفید است. مداخله در واقع همان سیاستگذاری و انواع تصمیم‌گیری دولت است که تعیین‌کننده سرنوشت بازار است. این مداخله‌‌‌ها به کنترل قیمت، کنترل تولید از نوع ممنوعیت و کنترل تولید از نوع واگذاری امتیاز انحصاری شناخته می‌‌‌شوند؛ مداخله‌‌‌هایی که بر سرنوشت مردم، دولت و بازار تاثیر مستقیم می‌‌‌گذارند.

 

قدرت و بازار: دولت و اقتصاد

نویسنده: مورای ان.روتبارد

مترجمان: متین پدرام و وحیده رحمانی

انتشارات دنیای‌اقتصاد

 

اخبار مرتبط