اقتصاد زیرزمینی در ایران
عنوان پایان‌نامه: تعیین حجم اقتصاد زیرزمینی در ایران دانشجو: راحیل رستمی - کارشناسی ارشد 1391 استاد راهنما: مهدی صفدری استاد مشاور: جواد شهرکی دانشگاه: دانشکده اقتصاد دانشگاه سیستان و بلوچستان
اقتصاد زیرزمینی شامل آن دسته از فعالیت‌هایی است که به طور قانونی یا غیرقانونی انجام شده و در جایی ثبت نمی‌شوند. فعالیت‌های خارج از حیطه اقتصاد رسمی در چهار بخش: خانوار، غیررسمی، نامنظم و غیرقانونی قابل تفکیک است. طبیعت پنهانی اقتصاد زیرزمینی، اندازه‌گیری و مطالعه مستقیم آن را با مشکل روبه‌رو می‌سازد و به همین دلیل بیشتر روش‌های اندازه‌گیری رایج، روش‌های تخمین غیرمستقیم این فعالیت‌ها است و با فروض محدودکننده بسیاری نیز همراه است. در دو دهه‌ اخیر اندازه‌گیری حجم اقتصاد زیرزمینی و بررسی علل و آثار آن بیش از گذشته مورد توجه اقتصاددانان واقع شده و بخش بزرگ‌تری از ادبیات اقتصادی به نتایج و مطالعات صورت گرفته در این‌باره اختصاص یافته است. اگرچه شواهد و قرائن حاکی از احتمال گستردگی حجم این پدیده در اقتصاد ایران است، اما مطالعات انجام شده پیرامون ماهیت حجم علل و آثار آن بر عرصه‌های اقتصادی و اجتماعی کشور محدود بوده است. با این وجود، در این تحقیق با در نظر گرفتن تمام این محدودیت‌ها (داشتن امکانات اندک و غیرقطعی از این بخش از اقتصاد) یکی از بهترین روش‌های حاضر دنیا که به متدلوژی DYMIMIC موسوم است، سنجش حجم اقتصاد سیاه طی سال‌های ۱۳۸۷-۱۳۵۰ در ایران به کار گرفته شده است. نتایج این بررسی نشان می‌دهد که این بخش از عملکرد عمومی اقتصاد کشور پس از طی فراز و نشیب‌های فراوان در سه دهه‌ اخیر رشد چشمگیری داشته است که فعالیت بیشتر پژوهشگران و سیاست‌گذاران را می‌طلبد.