تحولات جمعیتی جهان و آثار اقتصادی آن
یاسر میرزایی از زمانی که مالتوس کتاب پرهیاهویش را به نام «اصل تکثیر نفوس و تاثیر آن در ارتقای جامعه» منتشر کرد، بیش از دویست سال میگذرد. احتمالا مالتوس اولین کسی نبوده است که به تاثیر تحولات جمعیتی بر جامعه پی برده بود، اما مشهور است که از زمان او، اقتصاددانان توجه ویژهای به آثار اقتصادی تغییرات جمعیتی کردند. رابرت مالتوس را تنها به عنوان اقتصاددانی علاقهمند به جمعیت نمیشناسند، بلکه نام او با هشداری همیشگی همراه است: منابع و رشد اقتصادی را یارای پاسخگویی به رشد جمعیت نیست. ترس از افزایش جمعیت، در نیمه دوم قرن بیست، استعاره «بمب جمعیت» را معنادار کرد.
یاسر میرزایی از زمانی که مالتوس کتاب پرهیاهویش را به نام «اصل تکثیر نفوس و تاثیر آن در ارتقای جامعه» منتشر کرد، بیش از دویست سال میگذرد. احتمالا مالتوس اولین کسی نبوده است که به تاثیر تحولات جمعیتی بر جامعه پی برده بود، اما مشهور است که از زمان او، اقتصاددانان توجه ویژهای به آثار اقتصادی تغییرات جمعیتی کردند. رابرت مالتوس را تنها به عنوان اقتصاددانی علاقهمند به جمعیت نمیشناسند، بلکه نام او با هشداری همیشگی همراه است: منابع و رشد اقتصادی را یارای پاسخگویی به رشد جمعیت نیست. ترس از افزایش جمعیت، در نیمه دوم قرن بیست، استعاره «بمب جمعیت» را معنادار کرد. اما هنوز در آغاز دهه دوم قرن بیست و یک هستیم که برخی از محققان، روندی معکوس را هشدار میدهند: چروکیدگی جمعیت. این خبر، سوال آماری جذاب را مطرح میکند: روند آتی جمعیت جهان به سمت افزایش است یا کاهش؟ هر دو پیشبینی طرفدارانی دارد، اما فارغ از کاهش یا افزایش، کدام روند با رفاه آتی مردمان زمین همنواتر است؟ پاسخها به این سوال نیز متفاوت است و طرفداران هر پاسخ، استدلالهای خودشان را دارند. مساله نرخ رشد جمعیت، هر چند وقت یکبار عرصه سیاستگذاری کشور ما را نیز به خود مشغول میکند؛ در ایران نیز هم درباره روند رشد و هم در این باره که آیا افزایش بهتر است یا کاهش، نظرات متفاوت است. پرونده پیش رو که مقالات آن به همت دکتر جعفر خیرخواهان و رضا عظیمی مروی ترجمه شده است، به این قصد منتشر شده که اندیشمندان وطنی را با گوناگونی نظرات جهانی آشنا کند تا مسیر تحقیق و سیاستگذاری را با طمانینه بیشتری طی کنند.
ارسال نظر