پول در روند بازار

نویسنده: یورگ گوئید و هولسمن

مترجم: سیدامیرحسین میرابوطالبی*

۱. تولید پول و قیمت‌ها

یک حقیقت اقتصادی موجوددر زندگی همه انسان‌ها، شرط کمیابی است. آنچه ما در اختیار داریم برای برآورده کردن تمام خواسته‌هایمان کافی نیست. مشخصا زمان ما محدود بوده و در نتیجه باید ذهنمان را برای استفاده از این زمان محدود شکل دهیم و مشخص کنیم که برای مثال آن را برای کار، فعالیت خانوادگی یا دسته جمعی یا برای فراغت شخصی خود استفاده خواهیم کرد. در عین حال دیگر ابزار در دسترس ما هم محدود است: مقدار پول نقدمان، دارایی‌های مالی، اندازه و مرغوبیت خانه‌ها یا ماشین‌هایمان همه و همه با محدودیت‌هایی روبه‌رو هستند. به این ترتیب برای انجام هر کاری باید انتخاب کنیم که چگونه از این منابع استفاده کنیم که این تصمیم در عین حال به این معنی خواهد بود که چگونه از آنها استفاده نکنیم.

استفاده از همه این امکانات مشروط به قانون ارزش نهایی نزولی است. بر طبق این قانون، اهمیت نسبی هر واحد از کالای اقتصادی یا به بیان اقتصادی ارزش نهایی هر واحد کالا، برای دارنده آن با افزایش موجودی کاهش می‌یابد و بالعکس. دلیل این موضوع این است که هر واحد اضافی باعث می‌شود بتوانیم اهداف جدیدی را محقق سازیم که در غیر‌آن صورت آن اهداف را برای برآورده کردن انتخاب نمی‌کردیم؛ بنابراین این اهداف اهمیت کمتری نسبت به اهدافی دارند که فرد می‌توانست با هزینه کردن امکانات محدودتر به آنها دست یابد. برای مثال ارزش نهایی یک جرعه اضافی آب برای کسی که در کویر پیاده سفر می‌کند با فردی که در دریاچه شنا می‌کند متفاوت است. همچنین ارزش نهایی افزوده شدن ۲۰۰ مترمربع به مساحت خانه ما بسته به اینکه مساحت فعلی آن ۵۰۰ متر یا ۵۰۰۰ متر باشد بسیار متفاوت خواهد بود و همین طور ارزش نهایی یک دلار اضافی به مقدار دلاری که یک فرد در حال حاضر دارد بستگی خواهد داشت.

چنین بر می‌آید که «تولید» هر واحد اضافی پول هم، ارزش آن را برای دارنده‌اش از آن چیزی که قبلا بوده کمتر خواهد کرد. می‌توان گفت که به این ترتیب ارزش پول برای او نسبت به همه کالاهای دیگر کاهش خواهد یافت و در این شرایط این فرد، به عنوان خریدار، حاضر خواهد بود که پول بیشتری را برای کالا و خدمات بپردازد و به عنوان فروشنده هم مبلغ بالاتری را برای کالا‌ها و خدمات خود طلب خواهد کرد.

به طور خلاصه تولید پول، باعث به وجود آمدن گرایش به سمت افزایش قیمت‌های پولی خواهد شد. این گرایش در وهله اول خود را در قیمت‌هایی که توسط خود تولید‌کننده پول پرداخت می‌شود، نشان خواهد داد، اما بعد از مدتی این افزایش در همه جای اقتصاد فراگیر خواهد شد، چرا که افرادی که کالاها و خدماتشان را به تولید‌کنندگان پول فروخته بودند، حالا خود صاحب نقدینگی بیشتری شده‌اند. در این شرایط ارزش نسبی پول برای این افراد هم کاهش یافته و حاضر خواهند بود قیمت‌های بیشتری را برای کالا‌ها و خدمات مورد نیاز خود بپردازند. به همین ترتیب این دور ادامه خواهد یافت و با افزایش نقدینگی، قیمت‌ها به طور متوالی افزایش خواهند یافت. این روند آنقدر ادامه می‌یابد تا تمام قیمت‌های پولی با موجودی بیشتر پولی که به وجود آمده تطبیق یابند. این درست است که به دلایلی خاص که دور از بحث فعلی ماست ممکن است بعضی قیمت‌ها در این روند کاهش یابند، اما کشش کلی به سمت افزایش قیمت‌ها خواهد بود. پس کشش عمومی تولید پول به سمت افزایش قیمت‌ها بیشتر از حدی خواهد بود که در شرایط عدم‌تولید پول متصور بود و این یعنی کاهش قدرت خرید هر واحد پول. اجازه بدهید بار دیگر بر این نکته تاکید کنیم که روندی که در آن تولید پول به افزایش سطح قیمت‌ها می‌انجامد، در گذر زمان اتفاق خواهد افتاد. به این ترتیب این روند، قیمت‌های مختلف را در زمان‌های متفاوت تحت تاثیر قرار خواهد داد- یعنی هیچ افزایش همزمانی برای تمام قیمت‌ها اتفاق نخواهد افتاد. علاوه بر این هیچ دلیلی وجود ندارد که تغییر قیمت‌ها به طور یکسان یا با تناسب مشخص نسبت به تغییر موجودی پول اتفاق بیفتند، بنابراین تولید پول متضمن کشش قیمت‌ها به سوی افزایش خواهد بود، اما چنین افزایشی قدم به قدم در یک روند زمان بر حادث خواهد شد و قیمت‌های مختلف را به میزان متفاوتی تحت تاثیر قرار خواهد داد.

* Amirhosein.ec@gmail.com