پادشاه مخالفان با تکنولوژی هنوز هم مرده است

نویسنده: کِنِث راگاف

از زمان طلوع عصر صنعتی شدن، نگرانی عود‌کننده این بوده است که تغییرات تکنولوژیک منجر به بیکاری توده‌ها می‌شود. اقتصاددانان نئوکلاسیک پیش‌بینی کردند که این اتفاق نخواهد افتاد؛ چرا که مردم - البته پس از یک دوره تعدیل طولانی دردناک - شغل‌های دیگری پیدا خواهند کردند. روی هم رفته، درستی پیش‌بینی نئوکلاسیک‌ها اثبات شده است. دویست سال هیجان نوآوری - از زمان برآمدن عصر صنعتی شدن- افزایش استانداردهای زندگی برای مردم عادی در بیشتر نقاط جهان را بدون ایجاد روند صعودی بیکاری به ارمغان آورده است. بله، مشکلات زیادی از جمله به طور قابل ملاحظه‌ای کشمکش‌های نابرابری و جنگ‌های مخوف فزاینده وجود داشته‌اند. هرچند به طور میانگین، در سراسر جهان مردم بیشتر زندگی می‌کنند، ساعت‌های کمتری کار می‌کنند و به طور کلی از زندگی سالم‌تری بهره‌مند می‌شوند.

اما شکی نیست که امروزه تغییرات تکنولوژیک افزایش یافته و به طور بالقوه‌ای به جابه جایی‌های عمیق‌تر و گسترده‌تر منجر می‌شود. وسلی لئونتی، اقتصاددان برجسته در مقاله‌ای که در سال ۱۹۸۳ بیشترین ارجاع به آن صورت گرفت، به این موضوع فکر می‌کرد که تغییرات ناشی از تکنولوژی‌های مدرن به قدری سریع است که بسیاری از کارگران نمی‌توانند با آن هماهنگ شوند و از همین رو در واقع همانند اسب‌ها پس از ورود خودرو به جامعه، غیرقابل استفاده می‌شوند. آیا میلیون‌ها کارگر از کار برکنار خواهند شد؟

از آنجا که دستمزد کارگران در آسیا در حال افزایش است، در حال حاضر، مدیران کارخانه‌ها حتی در چین از فرصت جایگزین کردن روبات‌ها به جای انسان‌ها استقبال می‌کنند. با توجه به اینکه ورود گوشی‌های تلفن همراه هوشمند، دسترسی به اینترنت را تقویت کرد، خریدهای آنلاین نیز شمار زیادی از مشاغل خرد را حذف خواهد کرد. برآوردها حاکی از آن است که تغییرات ناشی از تکنولوژی‌ها در سراسر جهان می‌تواند در واقع منجر به از دست رفتن ۵ تا ۱۰ میلیون شغل در هر سال شود. خوشبختانه تاکنون اقتصادهای بازار به طرز حیرت‌آوری در جذب اثرات این تغییرات منعطف ظاهر شده‌اند.

یک نمونه ویژه و در عین حال شاید آموزنده، از دنیای شطرنج حرفه‌ای ناشی می‌شود. در دهه‌های ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰، وقتی که کامیپوترها می‌توانستند شطرنج را بهتر از انسان بازی کنند، بسیاری ترسیدند که شطرنج بازان غیرقابل استفاده بشوند. سرانجام در سال ۱۹۹۷، «دیپ بلو» کامپیوتر آی.بی.ام در مسابقه‌ای کوتاه، گری کاسپاروف، قهرمان شطرنج جهان را شکست داد. بلافاصله اسپانسرهای بالقوه شطرنج از پرداخت میلیون‌ها دلار به میزبان مسابقات قهرمانی شطرنج انسان‌ها امتناع کردند و پرسیدند که مسابقات شطرنج جهانی کامپیوترها وجود ندارد؟

امروزه، معدود شطرنج بازهای برتر هنوز زندگی بسیار خوبی دارند. در حالی که در دوره‌های (تورم تعدیل شده) واقعی، شطرنج بازهای درجه دو نسبت به درآمدی که در دهه ۱۹۷۰ داشتند، پول بسیار کمتری از مسابقات به دست می‌آوردند.

باوجود این، موضوع نادری اتفاق افتاده است: امروزه بیش از همیشه، افراد بسیاری به مثابه بازیکنان حرفه‌ای زندگی می‌کنند. به دلیل دسترسی به برنامه‌های کامپیوتری و مسابقات آنلاین، رونقی نصفه و نیمه در علاقه جوانان به شطرنج در بسیاری از کشورها به وجود آمده است.

بسیاری از والدین به شطرنج به عنوان یک بازی جذاب جایگزین بازی‌های به دور ازتفکر ویدئویی نگاه می‌کنند. کشورهای اندکی مانند ارمنستان و مولداوی تدریس شطرنج در مدارس را به صورت قانون درآورده‌اند. در نتیجه، امروزه هزاران شطرنج باز به طرز شگفت‌انگیزی درآمدهای خوبی از تدریس شطرنج به کودکان به دست می‌آوردند، در حقیقت در روزهای پیش از آمدن «دیپ بلو» تنها چند صد شطرنج باز می‌توانستند واقعا زندگی ای حرفه‌ای برای خود درست کنند.

به طور مثال در بسیاری از شهرهای ایالات متحده آمریکا، مدرسان با تجربه شطرنج بیش از ۱۰۰ تا ۱۵۰ دلار در ساعت درآمد دارند. شطرنج بازهای غیرحرفه‌ای گذشته، در صورتی که به اندازه کافی کار کنند، می‌توانند به درآمدی تا شش برابر درآمد گذشته خود دست یابند. شطرنج بازان درجه دو که اغلب مدرسان خوبی به شمار می‌روند، اغلب به اندازه یا بیشتر از درآمد شطرنج‌بازان مسابقات برتر عایدی دارند.

البته عواملی که بر این بازار از نظر درآمدهای شطرنج حاکمیت دارد، پیچیده هستند و بنابراین، من این شرایط را بیش از اندازه ساده کرده‌ام. اما نکته اساسی این است که این بازار روشی در انتقال فرصت‌های شغلی و مشاغل دارد که هیچ کس نمی‌تواند آن را پیش‌بینی کند.

همه تغییرات تکنولوژیک مثبت نیستند و گذارها می‌تواند دردناک باشد. یک کارگر خودروساز بیکار در دیترویت شاید به طور کامل مستعد گذراندن دوره آموزشی مربوط به تکنسین بیمارستان باشد. با این وجود، این کارگر پس از سال‌ها کسب افتخار در کارش، می‌تواند نسبت به پذیرش این تغییر بسیار بی‌میل باشد.

یک استاد بزرگ شطرنج را می‌شناسم که ۲۰ سال پیش به موفقیت خود در کسب پول در مسابقات افتخار می‌کرد. او عهد کرد که هیچ وقت به تدریس «چگونگی انجام حرکت‌های اسب شطرنج» به کودکان تن نخواهد داد. در حال حاضر، او دقیقا چنین کاری می‌کند، یعنی او از تدریس «حرکت‌های اسبی» به کودکان درآمد‌های بیشتری دارد تا از زمانی که به عنوان شطرنج باز در رقابت‌ها کسب درآمد می‌کرد.

البته، این بار تغییرات تکنولوژیک می‌توانست متفاوت باشد و هرکسی باید در قیاس کردن تجربه‌های دو قرن گذشته با دو قرن آینده مواظب باشد. بشر همگام با سرعت گرفتن تکنولوژی با مسائل اخلاقی و اقتصادی پیچیده‌تری مواجه خواهد شد. با وجود اینکه حتی تغییرات تکنولوژیک شتاب می‌گیرد، هیچ چیز تغییر گسترده مثبتی را در بیکاری در چند دهه آینده پیش‌بینی نمی‌کند. البته، برخی افزایش‌ها در بیکاری در نتیجه تغییر سریع تکنولوژی به ویژه در جاهایی مانند اروپا محتمل است. با این وجود، بهتر است در حال حاضر بیکاری زیاد سال‌های گذشته به بحران مالی نسبت داده شود. [چرا که ] افراد بشر، اسب نیستند. [و هیچ وقت غیرقابل استفاده نمی‌شوند].