فواید فردی و اجتماعی سرمایه‌گذاری در آموزش عالی

سرمایه‌گذاری، تغییراتی است که در هر دوره در حجم سرمایه به وجود می‌آید. سرمایه‌گذاری از آن جهت اهمیت دارد که از طریق ایجاد ظرفیت‌های جدید بر قدرت تولید و درآمدهای آینده می‌افزاید. سرمایه‌گذاری در آموزش عالی به معنای تامین منابع، امکانات و تجهیزات آموزشی در دانشگاه‌ها برای جذب دانشجویان بیشتر است.

سرمایه‌گذاری، تغییراتی است که در هر دوره در حجم سرمایه به وجود می‌آید. سرمایه‌گذاری از آن جهت اهمیت دارد که از طریق ایجاد ظرفیت‌های جدید بر قدرت تولید و درآمدهای آینده می‌افزاید. سرمایه‌گذاری در آموزش عالی به معنای تامین منابع، امکانات و تجهیزات آموزشی در دانشگاه‌ها برای جذب دانشجویان بیشتر است. سرمایه‌گذاری در آموزش از یکسو قدرت تولید نیروی کار و از سوی دیگر بهره‌وری ماشین‌آلات را افزایش می‌دهد.

سرمایه‎گذاری در آموزش عالی تنها با این هدف انجام نمی‎شود که دانشجویان به مشاغل بهتر و درآمدهای بالاتری دست یابند، بلکه توسعه آموزش عالی این هدف را دنبال می‎کند که دانشگاه‌ها‌ قدرت تفکر را در جوانان بارور کنند و پرورش دهند. این امر نقش آنها را در زندگی اجتماعی حساس‎تر می‎کند و قدرت تولید و مشارکت فارغ‌التحصیلان دانشگاهی را در تولید ملی افزایش می‎دهد. فایده سرمایه‎گذاری در آموزش عالی را از دو جنبه می‎توان بررسی کرد: فایده‎های فردی و فایده‎های اجتماعی.

فواید فردی سرمایه‎گذاری در آموزش عالی، از دیدگاه «مصرفی و تولیدی» قابل مطالعه‎اند. برای بسیاری از جوانان حضور در بین دانشجویان و استفاده از محیط و فضای حاکم بر دانشگاه‌ها‌ اقناع‎کننده است. در این محیط، امکان شناخت افراد فرهیخته، لذت بحث و مصاحبه با استادان و بزرگان علم و دانش، زندگی اجتماعی بین دانشجویان و هم سن و سالان، استفاده از امکانات ورزشی و فعالیت‌ها‌ی فوق برنامه، گردش علمی و کسب تجارت تازه به وفور فراهم و تامین می‎شود.

از سوی دیگر، والدین از فرستادن فرزندان خود به دانشگاه احساس رضایت می‎کنند. آنها بر این باورند که سپردن سرنوشت فرزندان به دانشگاه‌ها‌، دیر یا زود، با موفقیت همراه خواهد بود. در واقع، همه عوامل فوق، فایده‎های مصرفی ناشی از سرمایه‎گذاری در آموزش عالی به شمار می‎آیند.

فایده‎های تولیدی سرمایه‎گذاری در آموزش عالی، شامل ارتقای سطح توانایی‌ها‌ی دانشجویان از طریق کسب تخصص‌ها‌ و مهارت‌ها‌یی است که در سال‌های تحصیل به دست می‎آورند. توانایی‌ها‌ و قابلیت‌ها‌ی کسب شده، قدرت تولید و بهره‎وری آنها را بالا می‎برد و منجر به افزایش حقوق و دستمزد ایشان می‎شود. علاوه بر این، تحصیلات، دانشجویان را از فرصت‌ها‌ی متنوع شغلی آگاه می‎سازد، قابلیت تغییر و تطبیق را در جوانان بالا می‎برد و حق انتخاب و آزادی آنها را گسترش می‎دهد. آموزش عالی به افراد امکان می‎دهد تا در فعالیت‌ها‌ی اقتصادی از منابع موجود بهتر استفاده کنند و در تخصیص بهینه این منابع کوشا باشند.

فایده‎های اجتماعی سرمایه‎گذاری در آموزش عالی شامل آثار جانبی است که افراد تحصیل‎کرده در محیط خود به وجود می‎آورند. بسیاری از فایده‎های اجتماعی آموزش عالی قابل سنجش و اندازه‎گیری با پول نیست. اما نباید پنداشت که چون نمی‎توان این منافع را در قالب درآمد برای فرد و جامعه با پول محاسبه کرد، اهمیت کمتری دارند.

مهم‎ترین فایده اجتماعی سرمایه‎گذاری در آموزش عالی این است که تحصیلات، زمینه اختراع، اکتشاف و نوآوری را افزایش می‎دهد. تحصیلات دانشگاهی، امکان تولید و انتقال فناوری را سهولت می‎بخشد و هزینه‎های اجتماعی از قبیل هزینه دستگاه قضایی، انتظامات و پلیس را کاهش داده و منافع اجتماعی مانند ارتقای سطح بهداشت و محیط زیست و کنترل رشد جمعیت را افزایش می‎دهد.

تحصیلات دانشگاهی، کیفیت مدیریت را در جامعه ارتقا می‎بخشد، و زمینه تخصیص بهینه منابع را فراهم می‎کند و موجب صرفه‎های اقتصادی بیشتری می‎شود. بنابراین با وجود هزینه‌ها‌ی بسیار زیاد آموزش عالی، سرمایه‌گذاری در این بخش به جهت آثار مثبت آن برای جامعه قابل توجیه است.

منافع عمومی (Public benefits) آموزش عالی شامل مشارکت دانش‌آموختگان در توسعه اقتصادی، تقویت مردم‌سالاری و ثبات سیاسی، روشن‌بینی اجتماعی و ارتقای کیفیت عمومی زندگی است. افرادی که معتقد به تفوق منافع آموزش عالی بر منافع شخصی آن هستند، می‌گویند از آنجا که عموم مردم از فواید آموزش عالی فایده می‌برند، پس همگی باید هزینه‌های آن را بپردازند. از آنجا که آموزش عالی دارای آثار و منافع خارجی است، باید مورد حمایت دولت و مالیات‌‌دهندگان قرار گیرد. اما منافع شخصی آن نیز ایجاب می‌کند که دانشجویان حداقل بخشی از هزینه‌ها‌ی آن را تامین کنند.