آسیموف و قوانین روباتیک

دوم ژانویه سالروز تولد آیزاک آسیموف، نویسنده توانای آمریکایی روسی‌تبار است. وی دکترای بیوشیمی و نویسنده گونه‌های علمی، علمی-تخیلی، خیال‌پردازی و وحشت بود. قوانین سه‌گانه روباتیک وی از شهرت جهانی برخوردار است و دایره‌المعارف بریتانیکا وی را واضع واژه روباتیک در زبان انگلیسی می‌شناسد. وی بیش از ۵۰۰ عنوان کتاب در تمام دسته‌های اصلی رده‌بندی دیویی (به جز فلسفه) دارد و سیارک آسیموف ۵۰۲۰ به افتخار وی نامگذاری شده‌ است. داستان‌های علمی - تخیلی آسیموف جایزه‌های متعددی برد:

پنج جایزه «هوگو» که با انتخاب خوانندگان اعطا می‌شود و سه جایزه «نیبولا» که از طرف نویسندگان علمی - تخیلی اعطا می‌شود. تریلوژی یا داستان‌های سه‌گانه او که داستان یک امپراتوری کهکشانی در آینده‌ است و از کتاب‌های «بنیاد» (۱۹۵۱)، «بنیاد امپراتوری» (۱۹۵۲)، و «بنیاد دوم» (۱۹۵۳) تشکیل یافته‌است جایزه هوگو سال ۱۹۶۶ را به‌عنوان بهترین مجموعه داستان علمی - تخیلی برای او به‌ارمغان آورد. او همچنین جایزه‌ استاد بزرگ را که انجمن نویسندگان علمی‌-تخیلی آمریکا به پاس یک عمر فعالیت موفقیت‌آمیز در زمینه داستان نویسی علمی-تخیلی اعطا می‌کرد در سال ۱۹۸۷ به‌دست آورد.

آثار ایزاک آسیموف

پرکاری آسیموف حیرت‌آور است. وی نزدیک به ۵۰۰ کتاب در دامنه گسترده‌ای از موضوعات، از کتاب‌های کودکان گرفته تا کتاب‌های درسی دانشگاهی نوشته‌است.بیشترین شهرت وی شاید به‌خاطر داستان‌های علمی - تخیلی و نقش پیشتازانه او در بالا بردن داستان‌های علمی - تخیلی از سطح مجلات بی‌ژرفا به سطح فکری مربوط به جامعه‌شناسی و تاریخ و ریاضیات و علم باشد. آسیموف همچنین داستان‌های اسرارگونه و معماگونه نیز نوشته‌ است. از وی کتاب‌هایی در نقد مسائل فیزیک، شیمی، زیست‌شناسی، اخترشناسی، طنز، شکسپیر، کتاب مقدس و موضوعات زیاد دیگر نیز چاپ شده‌ است.

قوانین روباتیک آسیموف

آسیموف با کمک ویراستار انتشارات دابل‌دی سه قانون برای روبات‌های پوزیترونی خود تدوین کرد که به قوانین روباتیک آسیموف مشهور شدند. قوانینی که همه روبات‌ها در آثار آسیموف (و حتی بسیاری جاهای دیگر، حتی گاهی در صنعت) ملزم به پیروی از آنها به‌طور غریزی هستند:یک روبات نباید با ارتکاب عملی یا خودداری از انجام عملی باعث آسیب‌دیدن یک انسان شود.یک روبات باید از فرمان‌های انسان‌ها تبعیت کند، مگر اینکه آن فرمان‌ها در تعارض با قانون نخست باشد. تا هنگامی که قانون نخست یا دوم زیرپا گذاشته نشده‌است روبات باید وجود خود را حفظ کرده و در بقای خود بکوشد.وی در مقاله‌ای در سال ۱۹۶۴ پیش‌بینی‌های خود را در مورد جهان در ۵۰ سال آینده یعنی سال ۲۰۱۴ تشریح کرده بود. او این مطالب را به مناسبت افتتاح نمایشگاه بین‌المللی سال ۱۹۶۴ در نیویورک نوشته بود. هرچند موضوع اصلی این نمایشگاه بین‌المللی که به مدت تقریبا یک سال دایر بود «صلح از طریق تفاهم متقابل» بود، ولی امروزه بیش از هر چیز دیگری آن نمایشگاه را به‌خاطر پیش‌بینی‌هایش از آینده فناوری به یاد می‌آورند.

پیش‌بینی‌های آسیموف در سال ۱۹۶۴ برای ۵۰ سال آینده

۱- ارتباطات، صوتی - تصویری خواهد شد و با استفاده از تلفن علاوه بر صدای طرف دیگر می‌توان تصویر او را نیز دید.

۲- برقراری تماس مستقیم تلفنی با هر نقطه‌ای در جهان، حتی مرکز هواشناسی در قطب جنوب، میسر خواهد شد.

۳- روبات‌ها در سال ۲۰۱۴ عمومیت خواهند یافت شایدکارشان عالی نباشد، ولی وجود خواهند داشت.

۴- صفحات قابل آویختن به دیوار جای تلویزیون‌های معمولی را خواهند گرفت ولی مکعب‌های شفاف که امکان دیدن تصویر به شکل سه بعدی را فراهم خواهد کرد به مرور عرضه خواهند شد.

۵-مکالمه و تماس با کره ماه دیگر چندان دشوار نخواهد بود.

۶- وسایلی برای آشپزخانه طراحی و ساخته خواهند شد که «غذاهای آماده» را مهیا خواهند کرد، آب را گرم کرده و با آن قهوه درست خواهند کرد.

۷ - حداقل یک یا دو مورد گیاه آزمایشگاهی که از انرژی نهفته در ستاره‌ها تغذیه می‌کنند به دست خواهد آمد.

۸- برای ساختن خودروهایی که توسط یک روبات هدایت خواهند شد، تلاش‌های زیادی صورت خواهد گرفت.

۹- تمام جمعیت جهان به‌طور یکسان و کامل از تمام وسایل و تکنولوژی جدید در آینده بهره‌مند نخواهند شد. درصد بیشتری به نسبت امروزه از به‌کارگیری این وسایل محروم خواهند بود. هرچند از نظر امکانات مادی زندگی آنها ممکن است به نسبت امروز وضعیت بهتری داشته باشد، ولی از تازه‌ترین امکانات خلق شده توسط تکنولوژی عقب خواهند ماند.