خروج نیروهای انگلیسی از خلیج‌فارس

۲۲ نوامبر سالروز خروج نیروهای انگلیسی از خلیج‌فارس پس از سال ‏ها استعمار در خاورمیانه است. منطقه خلیج‌فارس طی سال‏های طولانی، محل حضور بیگانگان استعمارگر بود و در این میان، انگلستان به‌عنوان استعمار پیر، در طول قرن‏های متمادی، منطقه خلیج‌فارس را محل تاخت و تاز خود قرار داده بود. وقوع جنگ جهانی دوم، تغییر و تحول در عرصه روابط بین‏الملل، شکل‏گیری قدرت‏های جدید سیاسی، اعتراضات جهانی به مقوله استعمار علنی و اوج‏گیری قیام‏های استقلال طلبانه باعث شد تا انگلستان به استعمار و حضور علنی در مناطق جهان پایان دهد.

در این میان، انگلستان ضمن به جا گذاشتن جای پا در این مناطق، به آنها خودمختاری و سپس استقلال اعطا می‏کرد. این امر در خلیج‌فارس به‌صورتی دیگر جلوه کرد. از یک طرف آمریکا جایگزین انگلستان شده بود و از سوی دیگر، بحرین به تحریک انگلستان، علم استقلال و جدایى از ایران برافراشته بود. در این زمان، استراتژی ایران بر مذاکره پیرامون جزایر سه‏گانه ابوموسی، تنب کوچک و تنب بزرگ قرار گرفته بود و پیشنهادهای مختلف دیگر از جمله غیرنظامی کردن جزایر یا اجاره طولانی مدت آنها، مورد بررسی قرار می‏گرفت. در این بین، انگلستان طی برنامه‏ای خروج از خلیج‌فارس را در ۲۲ نوامبر ۱۹۷۱م عملی کرد و مشکلات مرزی و از جمله اختلافات ایران و اعراب را باقی‌گذاشت. یکی از نتایج برنامه‏ریزی‌های انگلستان، دخالت سازمان ملل و همه‏پرسی مردم بحرین برای استقلال در ۱۵ اوت ۱۹۷۱م، بود که در نهایت به استقلال و جدایی بحرین از ایران منجر شد.