موریتا و راه‌های نپیموده

گروه تاریخ و اقتصاد: آکیو موریتا( ۳ اکتبر ۱۹۹۹- ۲۶ ژانویه ۱۹۲۱) صنعتگر، تاجر ژاپنی و یکی از دو بنیانگذار شرکت سونی بود.

او صنعتگری اهل ریسک و تجربه بود. سخن مشهورش این است که: «فقط راه‌های نرفته ما را به سوی موفقیت هدایت می‌کنند. » موریتا در شهر ناگویای ژاپن زاده شد. خانواده‌ای متمول و سرشناس داشت. پدرش می‌خواست او را به مسیر کسب و کار خود بکشاند یعنی تجارتخانه مرتبط با صنایع نوشیدنی را اداره کند اما «آکیو» از همان کودکی به وسایل الکتریکی و صوتی علاقه‌مند بــــود و می‌خواست بداند اشیاء چگونه کار می‌کنند.

گروه تاریخ و اقتصاد: آکیو موریتا( ۳ اکتبر ۱۹۹۹- ۲۶ ژانویه ۱۹۲۱) صنعتگر، تاجر ژاپنی و یکی از دو بنیانگذار شرکت سونی بود.

او صنعتگری اهل ریسک و تجربه بود. سخن مشهورش این است که: «فقط راه‌های نرفته ما را به سوی موفقیت هدایت می‌کنند.» موریتا در شهر ناگویای ژاپن زاده شد. خانواده‌ای متمول و سرشناس داشت. پدرش می‌خواست او را به مسیر کسب و کار خود بکشاند یعنی تجارتخانه مرتبط با صنایع نوشیدنی را اداره کند اما «آکیو» از همان کودکی به وسایل الکتریکی و صوتی علاقه‌مند بــــود و می‌خواست بداند اشیاء چگونه کار می‌کنند. رویای او ساخت یک گرامافون الکتریکی بود. به همین دلیل رشته فیزیک را در دانشگاه اوزاکا برگزید. پس از فراغت از تحصیل و در بحبوحه جنگ جهانی دوم که ژاپن درگیر جنگ بود به‌عنوان افسر نیروی دریایی در دفتر فناوری، کار روی تکمیل دستگاه‌ها و سلاح‌های حرارت‌یاب و ادوات هدف‌گیر شبانه را آغاز کرد. در همان جا بود که با مهندس تیزهوشی به نام ماسارو ایبوکا (MASARU IBUKA) آشنا شد. ایبوکا نبوغ علمی داشت و در همان زمان شرکتی را به نــام «ابزار دقیق ژاپن» تاسیس کرده و آمپلی فایر نیرومندی ساخته بود که می‌توانست آشفتگی جریان مغناطیسی در اعماق آب را برای زیردریایی‌ها اندازه‌گیری کند.

پس از بمباران اتمی ژاپن در سال ۱۹۴۵ و پایان یافتن جنگ، موریتا به شهر خود ناگویا برگشت. ایبوکا نیز با هفت کارمند خود که از شرکت قبلی به همراه آورده بود در ساختمانی کهنه و خالی و نیمه ویرانه در توکیو شرکت جدیدی را تاسیس کرد. موریتا پس از مدت کوتاهی برای تدریس به توکیو آمد و اطلاع یافت که دوست و همکار او ایبوکا سلسله مقالاتی را در زمینه دستگاه‌های الکتریکی در روزنامه معروف ژاپنی، «آساهی» می‌نویسد و شرکتی را راه‌اندازی کرده است. او به ملاقات دوستش شتافت و تصمیم گرفت ابتدا به‌صورت نیمه وقت و پس از مدت کوتاهی تمام وقت به او بپیوندد و با همفکری یکدیگر شرکت جدید خود را تاسیس کنند. ایبوکا ۳۸ ساله و موریتا ۲۵ ساله در سال ۱۹۴۶ شرکت را با نام «شرکت مهندسی مخابرات توکیو» (TOTSUKO) با ۵۰۰ دلار سرمایه (۱۹۰ هزار ین) و ۲۰ نفر کارگر و کارمند به‌وجود آوردند.

محل فعالیت شرکت طبقه سوم یک ساختمان نیمه مخروبه در منطقه منهدم شده‌ای قرار داشت که تمامی دیوارهای بتنی آن شکاف‌های عمیق برداشته بود. به این ترتیب سنگ بنای شرکت عظیم سونی به همت دو انسان سختکوش با فعالیت تعمیر رادیو گذاشته شد. ۱۲ سال بعد و پس از دستیابی به موفقیت‌های پی درپی در کار روی محصولات الکتریکی و عرضه فرآورده‌های صوتی و تصویری نظیر پلوپز برقی، ولت متر، بالش برقی، ضبط صوت، رادیو، تلویزیون و ویدئو، نام شرکت به «سونی» تغییر کرد.

موریتا در سال ۱۹۵۳ اولین سفر خود را به آمریکا و اروپا انجام داد و کمی بعد با هدف گسترش صادرات و کسب و کار سونی به ماورای مرزهای ژاپن و به‌ویژه آمریکا، به همراه خانواده خود به نیویورک رفت و در سال ۱۹۶۰ شرکت سونی آمریکا را تاسیس کرد. اولین رادیوی ترانزیستوری جهان (TR-۵۵) در سال ۱۹۵۶ توسط این شرکت ساخته شد و سال بعد کوچک ترین رادیوی ترانزیستوری جیبی(TR-۶۳) با ابعاد۳۲ ×۷۱×۱۱۲ میلی‌متر و قیمت ۱۳۸۰۰ ین عرضه شد. البته این رادیو کمی بزرگ تر از جیب معمولی پیراهن بود بنابرین موریتا پیراهنی با جیب بزرگ‌تر برای خود تهیه کرده بود که بتواند عنوان جیبی را برای آن اثبات کند قیمت صادراتی این رادیو۳۹/ ۹۵ دلار بود. اولین تلویزیون ترانزیستوری مدل ۸ اینچی(TV۸-۳۰۱) در سال ۱۹۵۹ و کوچک‌ترین و سبک‌ترین تلویزیون (TV۵-۳۰۳) در سال ۱۹۶۲ و بالاخره تلویزیون‌های رنگی کروماترون در سال ۱۹۶۴ و ترنیترون در سال ۱۹۶۸ ساخته و عرضه شد.

شمار قابل توجه محصولاتی که این شرکت از آغاز تاسیس تاکنون ابداع کرده و به بشریت عرضه داشته فراوان و نظرگیر است و علاوه بر مواردی که برشمرده شد، ویدئو، دیسک فشرده، فلاپی دیسک، نوارهای ویدئویی بتاماکس، واکمن، تلویزیون دستی کوچک، پخش استریو، دوربین‌های فیلمبرداری ۸ میلیمتری، دوربین‌های عکاسی و ده‌ها اختراع دیگر را شامل می‌شود.

در مدت همکاری این دو یار باوفا، ایبوکا انرژی خود را روی انجام تحقیقات فناوری و توسعه محصول متمرکز کرد و موریتا دست به گسترش سونی در مناطق مختلف دنیا، جهانی‌سازی شرکت و توجه به مسائل مالی، توسعه منابع انسانی و ورود به دنیای نرم‌افزار زد. موریتا پیشتاز طرح ایده جهانی شدن شرکت‌ها بود و برای گسترش شرکت خود به بسیاری نقاط دنیا رفت وآمد می‌کرد. او شناخته‌شده‌ترین ژاپنی در آمریکاست که جوایز متعددی را دریافت کرده است. توانایی او در مطالعه و شناخت دو فرهنگ شرقی و غربی و ترکیب جنبه‌های خوب آن با یکدیگر شگفت‌انگیز بود.

موریتا در سال ۱۹۵۹ عنوان نایب رئیس سونی را داشت و در سال ۱۹۷۱ به ریاست سونی رسید و تا سال ۱۹۹۴ که به‌عنوان ریاست افتخاری سونی بازنشسته شد در سمت‌های مختلف ریاست، مدیریت عامل و ریاست هیات مدیره فعالیت کرد. ایبوکا دوست و همکار او در بنیان‌گذاری شرکت در سال ۱۹۹۷ درگذشت.

چهارسال قبل از آن، موریتا هنگام بازی تنیس دچار حمله قبلی شده و تا سال ۱۹۹۹ که در ۷۸ سالگی جهان را وداع گفت، صندلی چرخدار سوار می‌شد. موریتا مسیر زندگانی و دیدگاه‌ها و افکار خود را در زمینه کسب و کار صنعت الکترونیک و فناوری برتر در کتابی به نام «ساخت ژاپن» منتشر کرده است.