امضای قرارداد شرکت ملی نفت ایران با کنسرسیوم بین‏المللی نفت

۲۸ شهریورماه ۱۳۳۳ ش. قرارداد شرکت ملی نفت ایران با کنسرسیوم بین‌المللی نفت امضا شد. پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲، محیطی که آمریکا و انگلیس انتظار آن را داشتند فراهم شده بود. از آن طرف، سپهبد زاهدی، عامل کودتا و نخست‌وزیر وقت نیز مهیا بود تا رسما نظر غارتگران بین‏المللی را تامین کند و حکومت خود و سلطنت شاه را مستحکم سازد. در این حال زاهدی برای جلب کمک‏های مالی آمریکا، تسلیم درخواست‏های ویرانگر کارتل‏های نفتی غرب شد و اصل ملی شدن صنعت نفت را زیر پا گذاشت. در نهایت قرارداد نفت ایران و کنسرسیوم بین‏المللی نفت شامل ۵۱ ماده و دو ضمیمه مربوط به غرامت شرکت نفت انگلیسی و مالیات بردرآمد، توسط علی امینی و سهام‌السلطنه بیات به امضا رسید که در نتیجه آن، کنسرسیوم از جانب شرکت ملی نفت ایران به انجام امور اکتشاف، استخراج و پالایش می‏پرداخت. این کنسرسیوم بدون در نظر گرفتن نفع ملی کشور، منابع نفتی را به حلقوم اجانب ریخت و سهم ناچیزی از آن را به مملکت بازگرداند. در این میان آمریکا به‌عنوان کشوری که در جریان جنگ جهانی دوم کمترین خسارت را دیده بود، به گسترش سیطره و سلطه خود پرداخت و این سهم را هم از مبارزات ملت ایران در هدف ملی کردن صنایع نفت به‌دست آورد. این قرارداد سرانجام در ۲۹ مهر ۱۳۳۳ ش با ۱۱۳ رای موافق از ۱۲۰ رای ماخوذه در مجلس دوره هجدهم تصویب شد و دوره سلطه کنسرسیوم بر نفت ایران آغاز شد.