پایان جنگ جهانی دوم - ۲۱ اردیبهشت ۹۴
گروه تاریخ و اقتصاد - هشتم ماه مه سالروز پایان جنگ جهانی دوم است؛ جنگی که دنیا را به آتش کشید و ده‌ها میلیون کشته و زخمی بر جای گذاشت. پس‌از گردهمایی سران انگلیس و آمریکا و شوروی در اجلاس تهران (۷ـ ۱۰ آذر ۱۳۲۲/ ۲۸ نوامبر ـ اول دسامبر ۱۹۴۳)، آمریکا و انگلیس مشغول تدارک حمله‌ای شدند که بزرگ‌ترین عملیات نظامی جنگ جهانی دوم به شمار می‌رفت. شوروی نیز در بهار ۱۹۴۴/ ۱۳۲۳ ش، هم‌زمان با حمله نیروهای مشترک آمریکا و انگلیس در شمال نورماندی، تهاجم بزرگ خود را در حوضه دنیپر آغاز و از آنجا به رومانی و بلغارستان و سپس آلمان حمله کرد.
گروه تاریخ و اقتصاد - هشتم ماه مه سالروز پایان جنگ جهانی دوم است؛ جنگی که دنیا را به آتش کشید و ده‌ها میلیون کشته و زخمی بر جای گذاشت. پس‌از گردهمایی سران انگلیس و آمریکا و شوروی در اجلاس تهران (7ـ 10 آذر 1322/ 28 نوامبر ـ اول دسامبر 1943)، آمریکا و انگلیس مشغول تدارک حمله‌ای شدند که بزرگ‌ترین عملیات نظامی جنگ جهانی دوم به شمار می‌رفت. شوروی نیز در بهار 1944/ 1323 ش، هم‌زمان با حمله نیروهای مشترک آمریکا و انگلیس در شمال نورماندی، تهاجم بزرگ خود را در حوضه دنیپر آغاز و از آنجا به رومانی و بلغارستان و سپس آلمان حمله کرد. در جبهه غرب، لشکر مشترک آمریکا و انگلیس پس از پس گرفتن پاریس در 25 آگوست/ 3 شهریور، به سوی مرزهای آلمان پیشروی کرد و به این ترتیب، از فوریه 1945/ بهمن 1323 از مشرق و مغرب به خاک آلمان هجوم بردند.
هیتلر که از قرارگاه زیرزمینی خود در برلین تحت محاصره، ناامیدانه به مقاومت ادامه می‌داد، وقتی خبر مرگ موسولینی را شنید، در ۳۰ آوریل ۱۹۴۵/ ۱۰ اردیبهشت ۱۳۲۴ خودکشی کرد و دولت جدید آلمان را دونیتس، فرمانده نیروی دریایی، در ایالت شلسویگ تشکیل داد و از متفقین تقاضای ترک مخاصمه کرد. در ۸ مه/ ۱۸ اردیبهشت، سند قطعی تسلیم بی‌قید و شرط آلمان در برلین امضا شد و براساس تصمیماتی که روزولت، استالین و چرچیل در اجلاس یالتا در فوریه ۱۹۴۵/ بهمن ـ اسفند ۱۳۲۴ گرفتند، این کشور به مناطق اشغالی تقسیم شد.
اما جنگ در خاور دور تا چند ماه دیگر ادامه داشت. ژاپن که هنوز اندونزی، هندوچین، بخش مهمی از خاک چین و تعداد زیادی از جزایر اقیانوس آرام را در اشغال داشت، با مقاومت سرسختانه خود، موجب ترس متفقین از ادامه جنگی طولانی شده بود. از همین‌رو، پس از مدتی، با اینکه ژاپن قبلا شرایط صلح را از آمریکا پرسیده بود، آمریکا مسوولیت پرتاب دو بمب اتمی را بر شهرهای هیروشیما و ناکازاکی (به ترتیب در ۶ و ۹ آگوست ۱۹۴۵/ ۱۵ و ۱۸ مرداد ۱۳۲۴)، پذیرفت و به این ترتیب سند تسلیم بی‌قید و شرط نیروهای مسلح ژاپن در ۲ سپتامبر/ ۱۱ شهریور همان سال بر عرشه رزم‌ناو آمریکایی میسوری به امضا رسید و جنگ کاملا خاتمه یافت.
پس از پایان جنگ، قدرت‌های پیروز در اجلاس‌های یالتا و پوتسدام در مورد پیامدها و دستاوردهای جنگ و به‌‌خصوص تقسیم جهان به توافق رسیدند. در اجلاس یالتا سه قدرت پیروز جنگ در باره موضوعات مهمی توافق کردند که عبارت بود از اشغال آلمان و غرامت پرداختن این کشور، مسائل مربوط به خاور دور، موضوع تنگه‌های بوسفور و داردانل، ایجاد سازمان ملل، سرنوشت لهستان، سرنوشت مستعمرات و موضوع قیمومیت سازمان ملل متحد، مساله ایران و تخلیه آن از قوای متفقین و بالاخره همکاری شوروی و آمریکا در حمله به ژاپن. در اجلاس پوتسدام نیز، که آخرین ملاقات سران سه قدرت پیروز جنگ بود، آنها در این موارد به توافق رسیدند: خلع سلاح و نازی‌زدایی در آلمان و متعاقب آن ایجاد نظامی غیرمتمرکز و دموکراتیک در آنجا و همچنین بستن قرارداد صلح با اقمار آلمان، یعنی رومانی، بلغارستان، مجارستان و فنلاند.
شمار تلفات جنگ جهانی دوم در منابع مختلف، متفاوت برآورد شده است. بر پایه یکی از این برآوردها، تلفات نظامی این جنگ بیش از 23 میلیون تن و تلفات غیرنظامی آن بیش از 26 میلیون تن بوده است. در مورد میزان خسارات مالی و هزینه‌هایی که طرفین درگیر متحمل شدند نیز اطلاع دقیقی در دست نیست. با این حال، این جنگ حدود چهار تریلیون دلار هزینه در بر داشته است. جنگ جهانی دوم بر سراسر جهان و خاورمیانه نیز تاثیرات گسترده‌ای داشت که برخی از آنها عبارتند از: فروپاشی نظام چند قطبی و شکل‌گیری نظام دو قطبی شرق و غرب به رهبری شوروی و آمریکا، رنگ باختن نفوذ قدرت‌های اروپایی مانند انگلیس، فرانسه، ایتالیا و آلمان در سیاست‌های بین‌المللی، شروع جنگ سرد به‌عنوان صحنه رقابت دو بلوک در قالب اتحادیه‌ها و پیمان‌های خاص، تحریک جنبش‌های ضداستعماری و متعاقب آن استقلال مستعمرات و ایجاد چند کشور جدید.
هیتلر که از قرارگاه زیرزمینی خود در برلین تحت محاصره، ناامیدانه به مقاومت ادامه می‌داد، وقتی خبر مرگ موسولینی را شنید، در ۳۰ آوریل ۱۹۴۵/ ۱۰ اردیبهشت ۱۳۲۴ خودکشی کرد و دولت جدید آلمان را دونیتس، فرمانده نیروی دریایی، در ایالت شلسویگ تشکیل داد و از متفقین تقاضای ترک مخاصمه کرد. در ۸ مه/ ۱۸ اردیبهشت، سند قطعی تسلیم بی‌قید و شرط آلمان در برلین امضا شد و براساس تصمیماتی که روزولت، استالین و چرچیل در اجلاس یالتا در فوریه ۱۹۴۵/ بهمن ـ اسفند ۱۳۲۴ گرفتند، این کشور به مناطق اشغالی تقسیم شد.
اما جنگ در خاور دور تا چند ماه دیگر ادامه داشت. ژاپن که هنوز اندونزی، هندوچین، بخش مهمی از خاک چین و تعداد زیادی از جزایر اقیانوس آرام را در اشغال داشت، با مقاومت سرسختانه خود، موجب ترس متفقین از ادامه جنگی طولانی شده بود. از همین‌رو، پس از مدتی، با اینکه ژاپن قبلا شرایط صلح را از آمریکا پرسیده بود، آمریکا مسوولیت پرتاب دو بمب اتمی را بر شهرهای هیروشیما و ناکازاکی (به ترتیب در ۶ و ۹ آگوست ۱۹۴۵/ ۱۵ و ۱۸ مرداد ۱۳۲۴)، پذیرفت و به این ترتیب سند تسلیم بی‌قید و شرط نیروهای مسلح ژاپن در ۲ سپتامبر/ ۱۱ شهریور همان سال بر عرشه رزم‌ناو آمریکایی میسوری به امضا رسید و جنگ کاملا خاتمه یافت.
پس از پایان جنگ، قدرت‌های پیروز در اجلاس‌های یالتا و پوتسدام در مورد پیامدها و دستاوردهای جنگ و به‌‌خصوص تقسیم جهان به توافق رسیدند. در اجلاس یالتا سه قدرت پیروز جنگ در باره موضوعات مهمی توافق کردند که عبارت بود از اشغال آلمان و غرامت پرداختن این کشور، مسائل مربوط به خاور دور، موضوع تنگه‌های بوسفور و داردانل، ایجاد سازمان ملل، سرنوشت لهستان، سرنوشت مستعمرات و موضوع قیمومیت سازمان ملل متحد، مساله ایران و تخلیه آن از قوای متفقین و بالاخره همکاری شوروی و آمریکا در حمله به ژاپن. در اجلاس پوتسدام نیز، که آخرین ملاقات سران سه قدرت پیروز جنگ بود، آنها در این موارد به توافق رسیدند: خلع سلاح و نازی‌زدایی در آلمان و متعاقب آن ایجاد نظامی غیرمتمرکز و دموکراتیک در آنجا و همچنین بستن قرارداد صلح با اقمار آلمان، یعنی رومانی، بلغارستان، مجارستان و فنلاند.
شمار تلفات جنگ جهانی دوم در منابع مختلف، متفاوت برآورد شده است. بر پایه یکی از این برآوردها، تلفات نظامی این جنگ بیش از 23 میلیون تن و تلفات غیرنظامی آن بیش از 26 میلیون تن بوده است. در مورد میزان خسارات مالی و هزینه‌هایی که طرفین درگیر متحمل شدند نیز اطلاع دقیقی در دست نیست. با این حال، این جنگ حدود چهار تریلیون دلار هزینه در بر داشته است. جنگ جهانی دوم بر سراسر جهان و خاورمیانه نیز تاثیرات گسترده‌ای داشت که برخی از آنها عبارتند از: فروپاشی نظام چند قطبی و شکل‌گیری نظام دو قطبی شرق و غرب به رهبری شوروی و آمریکا، رنگ باختن نفوذ قدرت‌های اروپایی مانند انگلیس، فرانسه، ایتالیا و آلمان در سیاست‌های بین‌المللی، شروع جنگ سرد به‌عنوان صحنه رقابت دو بلوک در قالب اتحادیه‌ها و پیمان‌های خاص، تحریک جنبش‌های ضداستعماری و متعاقب آن استقلال مستعمرات و ایجاد چند کشور جدید.
ارسال نظر