برگی از تاریخ - ۳۱ تیر ۹۳

گروه تاریخ و اقتصاد: هـ. ل. رابینو، نماینده سیاسی انگلستان در رشت، در کتاب «ولایات دارالمرز گیلان» ضمن شرح وقایع سال ۳۱ ـ ۱۸۳۰ میلادی (معادل ۷ ـ ۱۲۴۶ قمری) می‌نویسد: حدود سال ۳۱ ـ ۱۸۳۰ طاعون در گیلان شیوع یافت و طی چند هفته نصف جمعیت رشت که بالغ بر ۴۰ هزار نفر می‌شدند، هلاک شدند و بقیه به هر طرف که پیش آمد گریختند. در مدت کوتاهی جز تعدادی از اجساد مردگان در رشت چیزی نماند و این شهر به صورت شهری مرده درآمد. دیگر کسی در آنجا دیده نمی‌شد. آنهایی که دچار طاعون بودند، تنها می‌ماندند و خویشان و دوستانشان آنها‏‏‏ را رها می‌کردند و بالاخره در فقدان وسیله از میان می‌رفتند. هنگامی که ساکنان رشت نزد آنها‏‏‏ بازگشتند، این بیماری دامنگیرشان شد و به این ترتیب جمعیت رشت به ۸هزار نفر تقلیل یافت. این عده مرده‌ها را در خانه یا هرجا که می‌یافتند، دفن می‌کردند. پول صاحبان تازه‌ای پیدا کرد. بعضی که ثروتمند بودند گرفتار فقر شدند. ثروت و تجملات و اثاثه آنها‏‏‏ را همسایگان‌شان برداشتند و بعضی که اقوام ثروتمندی را از دست داده بودند به ثروت رسیدند.

هـ. ل. رابینو، نماینده سیاسی انگلستان در رشت، کتاب «ولایات دارالمرز گیلان»