تاثیر خشکسالی و سیل در زندگی پدر هواشناسی
آغاز یک راه
پس از اتمام تحصیلات مقدماتی در مدرسه شوکتیه بیرجند در مهرماه ۱۳۰۹ خورشیدی به تهران آمد تا حقوق بخواند؛ ولی در تهران متوجه شد که بیشتر استادان مدرسه عالی حقوق آن زمان، فرانسوی هستند و چون زبان فرانسوی نمی‌دانست به دارالمعلمین عالی رفت که نخستین بنیاد آموزش عالی آن زمان بود. دارالمعلمین عالی که در ۱۳۰۷ بنیان‌گذاری شده بود، دو گروه فلسفه و ادبیات و تاریخ و جغرافیا داشت. گنجی در رشته تاریخ و جغرافیا نام‌نویسی کرد و پس از سه سال در ۱۳۱۲ لیسانس آن رشته را دریافت کرد. از آنجا که گنجی در کنکور اعزام به خارج در بخش معلمی تاریخ و جغرافیا مقام اول را به دست آورده بود، در ۲۵ شهریور ۱۳۱۲ همراه با حدود ۹۰ نفر دیگر که ۲۰ نفر از آنان از دانش‌آموختگان دانشسرای عالی بودند، به فرانسه فرستاده شد.
چون در دبیرستان شوکتیه بیرجند تا‌اندازه‌ای با زبان انگلیسی آشنا شده بود، او را با ۱۲ نفر دیگر از دانشجویان که به زبان انگلیسی آشنایی داشتند، پس از چند روز ماندن در پاریس به لندن فرستادند. در آن روزها معمول بود که دانشجویان فرستاده‌شده به انگلستان را برای یک سال به زندگی در یک خانواده‌ی انگلیسی وا می‌داشتند تا زبان و آداب انگلیسی را فراگیرند؛ اما چون گنجی زبان انگلیسی را به اندازه نیاز می‌دانست، او را بی‌درنگ پس از ورود به انگلستان به دانشگاه ویکتوریا در منچستر معرفی کردند که در آن زمان یکی از پنج دانشگاه معتبر پس از آکسفورد و کمبریج به شمار می‌آمد.
در سال دوم ماندن درانگلستان بود که پس از یک سال مطالعه و بررسی رشته‌های گوناگون تصمیم خود را گرفت که در زمینه جغرافیا کار کند و از آن زمان تاریخ برای او در درجه دوم اهمیت قرارگرفت. او در آن سال در گروه تخصصی جغرافیا در دانشگاه منچستر نام‌نویسی کرد و پس از چهارسال توانست لیسانس تخصصی و ممتاز در جغرافیا را به دست آورد که برابر کارشناسی ارشد به شمار می‌آید. او دلیل گرایش خود را به جغرافیا و به‌ویژه هواشناسی، دو رویداد خشکسالی و سیلی می‌داند که در روزگار کودکی و نوجوانی در زادگاهش رخ داد و باعث آسیب زیادی به روستاییان شده بود.
همچنین در روزگاری که در خارج تحصیل می‌کرد، بحث‌های داغی پیرامون نظریه تکامل در جریان بود و از آنجا که بارها شنیده بود که پاسخ جانداران به دگرگونی آب و هوا، نقش مهمی در تکامل جانداران دارد، به موضوع‌های مربوط به آب و هوا و محیط بسیار گرایش پیدا کرده بود.
گنجی در مهرماه ۱۳۱۷ به ایران بازگشت و با عنوان دبیر در دانشکده ادبیات و دانشسرای عالی به تدریس جغرافیا پرداخت. دوره خدمت دبیری او ۱۴ سال به طول انجامید و چون با مقررات آن روز هرگز نمی‌توانست بدون درجه دکترا، استاد دانشگاه شود با استفاده از فرصت مطالعاتی در شهریور ۱۳۳۱ به آمریکا رفت. او پس از دو سال تحصیل در دانشگاه کلارک (در شهر ورستر ایالت ماساچوست) درجه دکترا در جغرافیا را به دست آورد. دکتر گنجی در کنار تدریس و تحقیق در بسیاری از موسسات دولتی و خصوصی که با امور در زمینه جغرافیایی ارتباط داشته‌اند در مراحل برنامه‌ریزی و همچنین در دوران اجرایی مشارکت داشته است. دکتر گنجی از مهرماه ۱۳۳۵ تا مهرماه ۱۳۴۷ ریاست اداره کل هواشناسی ایران را نیز عهده‌دار بود. در این مدت، وی نماینده ثابت دولت ایران در سازمان هواشناسی جهانی بود و به مدت پنج سال ریاست هواشناسی منطقه آسیا و عضویت کمیته اجرایی سازمان مزبور را برعهده داشت.
دکتر گنجی از اردیبهشت ماه ۱۳۴۲ تا مهرماه ۱۳۴۷ معاونت پارلمانی وزارت راه و در زمان ریاست دانشگاهیِ پروفسور رضا، از سال ۱۳۴۷ به مدت یک سال پست معاونت اداری و مالی دانشگاه تهران را عهده‌دار شد. آن‌گاه پس از چندی مشاور دانشگاه شد و سپس از خردادماه ۱۳۵۳ عهده‌دار ریاست دانشکده ادبیات و علوم انسانی شد و تا پایان خدمت ۳۷ ساله دانشگاهی خود در این سمت باقی بود.
جشن تولد صد سالگی
دکتر گنجی در بهمن ماه ۱۳۵۴ بازنشسته شد و از مهرماه ۱۳۵۴ تا پایان سال ۱۳۵۷ ریاست یک موسسه آموزش عالی در بیرجند را برعهده داشت.
از سال ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۲ مشاور رئیس سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح بود. و از سال ۱۳۷۳ نیز با سمت مشاور دانشکده علوم زمین دانشگاه شهید بهشتی در طراحی و اجرای برنامه‌ها مشارکت داشت.
همچنین از سال ۱۳۶۵ عضو بخش جغرافیایی سازمان مطالعه و تدوین کتب دانشگاهی ( سمت ) بود و بیشتر با دانشگاه‌های تهران به ویژه دانشگاه تربیت مدرس در تدریس دوره‌های دکترای جغرافیا همکاری داشت.
