تاثیر آرای سید لاری در انقلاب مشروطه
او به همین خاطر با استناد به آیات قرآن، احادیث و روایات، مشروعیت سلطنت را رد می‌کرد؛ اما علمای طرفدار مشروطه هر چند به هویت غیردینی و عرفی بودن مشروطه آگاه بودند اما تاسیس حکومت مشروطه در زمان غیبت امام زمان(عج) را بر سلطنت مطلقه ترجیح می‌دادند. آنها تشکیل حکومت مشروطه در زمان غیبت را بهترین حکومت می‌دانستند که خواهد توانست از مردم رفع ظلم کند و به همین خاطر به دفاع از مجلس پرداختند. با توجه به آنچه گفته شد نظرات سیاسی سید لاری با مشروطه مشروعه علمایی همچون شیخ فضل‌الله نوری نزدیک‌تر است. سیدلاری و شیخ فضل‌الله نوری از لحاظ فقهی و جایگاه فقاهتی در باب مشروطه و اختیاراتی که برای مردم و فقها قائل هستند به هم نزدیک هستند. با وجود این، سیر حوادث سید و یارانش را در جبهه مخالف شیخ فضل‌الله نوری، یعنی در راستای تحقق اهداف مشروطه‌خواهان قرار داد. انتشار رسایل سیاسی سید لاری تحت عنوان: «مشروطه مشروعه»، «احکام قانون اداره بلدیه» و «قانون در اتحاد ملت و دولت» و اتکای او به موازین شرعی و اصولی، سبب شد متفکران سیاسی عصر، او را در جناح مشروطه‌خواهان قلمداد کنند.
او در این رسایل با لحنی تند و سازش‌ناپذیر با تمامی جنبه‌های ظلم در جامعه مخالفت کرد و در جهت حفظ دستاوردهای انقلاب مشروطه و مجلس ملی اسلامی گام برداشت. به خصوص هنگامی که دعوای مشروطه‌طلبان و استبدادطلبان در سال ۱۳۲۶ه.ق به اوج خود رسید، با انتشار رساله «قانون در اتحاد ملت و دولت» صریحا از نظام مشروطه دفاع کرد و هواخواهان ابطال مشروطیت را مورد سرزنش و شماتت قرار داد. سید لاری در این رساله به اثبات انطباق اساس مشروطیت و تطبیق آن با شرع پرداخت و دیدگاه‌های مستبدان را به دور از موازین اسلامی معرفی کرد و فاصله شعار مستبدان با مشروطه‌خواهان را فاصله بین کفر و اسلام دانست. وی با شعار کسانی که در مقابله با مشروطیت می‌گفتند «مشروطه نمى‌خواهیم دین نبوى خواهیم» به مقابله پرداخت و نظرات آنها را از مقوله «شعریات و مغالطات» دانست که هر چند حق است، اما از آن اراده باطل می‌شود.
لاری معتقد بود این افراد به منظور تاسیس مجلس ضرار، مانند منافقان صدر اسلام که در مقابل مسجد پیامبر، مسجد ضرار برپا کردند، تلاش می‌کنند. او زیان این‌گونه افراد برای امت اسلامی را از زیان لشکر یزید بن‌معاویه بر لشکر امام حسین(ع) بیشتر دانست (لاری، قانون در اتحاد ملت و دولت، ۱۴۱۸ ه.ق: ۲۴۷).مقصود لاری از مجلس ضرار، مجلسی بود که محمدعلی شاه وعده آن را داده بود. به این ترتیب که شاه قاجار پس از به توپ بستن مجلس، مجلسی به نام «مجلس شورای کبرای دولتی» از درباریان و اعیان و بازرگانان طرفدار خود تاسیس کرد. انتشار رسایل سیاسی سید لاری موجب بروز واکنش‌های شدید علیه او شد و همین‌طور مواضع وی علیه محمدعلی شاه قاجار باعث شد دو گروه قدرتمند سیاسی و مذهبی آن دوره درصدد مبارزه جدی با او برآیند.
این درحالی بود که اندیشه سیاسی لاری به‌گونه‌ای‌که از رساله‌های وی درباره مشروطیت بر می‌آید با نظریه‌های شیخ فضل‌الله نوری و دیگر طرفداران مشروطه مشروعه شباهت بیشتری داشت. سید با اینکه نظریه‌ها و دیدگاه‌هایش با آنچه به نام مشروطه در جریان داشت متفاوت بود؛ خود را مشروطه‌خواه نامید و در کنار هواداران مشروطیت قرار گرفت و از آنها حمایت کرد. او اعتقاد داشت هدف اصلی برخی از طرفداران مشروعه، حمایت از مشروطه مشروعه نیست؛ بلکه می‌خواهند با دستاویز قرار دادن شعارهایی در حمایت از مشروطه مشروعه، موجبات شکست مشروطه و انحلال مجلس را فراهم آورند و در نتیجه شرایط را برای تسلط کامل مستبدان در کشور فراهم کنند.
ارسال نظر