گام‌های نخستین تشکیل مدارس مدرن
در کنــار ایرانیانی که در تلاش برای تاســیس مــدارس جدید بودند، برخی گزارش‌ها حاکی از پاره‌ای تلاش‌های غیرایرانیان برای تاســیس مدرسه است؛ البته باید توجه داشت ایالت استرآباد به علت همجواری روسیه، در قلمرو این کشور قرار داشت و دولتمردان روس، نقش مهمی در این ایالت داشتند. اساسا روس‌ها چندان علاقه‌ای به فعالیت‌های فرهنگی نداشــتند و فعالیت آنان بیشــتر در حوزه سیاسی، اقتصادی و نظامی بود. بندرگز پایگاه تجاری، آشــوراده محل اســتقرار نیروهای نظامی و کنسولگری روس‌ها در استرآباد، مرکز تصمیم‌گیری سیاسی آنها بود. اولین گزارش تلاش برای مدرسه‌سازی از سوی غیرایرانیان، متعلق به سال ۱۹۱۲م است. وکیل‌الدوله مقصودلو در گزارش خود می‌نویســد: «امیرمجلل که اصلا گرجستانی بود، می‌خواهد مدرسه ایجاد کند. اما کنسول روس از آن ممانعت به عمل آورد و می‌گوید باید از وزیر مختار اجازه بگیرد.»
همچنین در یکی از گزارش‌های عصر قاجار، خبری درباره تلاش کنسول روس برای تاسیس مدرسه آمده اســت. وکیل‌الدوله مقصودلو مخبر انگلیسی‌ها می‌نویسد: «کنسول توسط میرزا علی‌اکبر‌خان گماشته سپهدار، تیمچه حاجی امین الضرب را برای معلم خانه تشکیل داده‌اند، بعدها معلم درس آورد، اطفال استرآباد را تعلیم نماید.» یکی از اسناد آن دوره نشان می‌دهد که مســیو لیو کیوســکی روس، در تلاش برای راه‌اندازی کلاس اکابر و زبان‌های فرانسوی، انگلیسی و روسی در استرآباد بود. وی دارای مدرک دیپلم از مدارس عالیه السنه شرقیه و دارالترجمه وزارت امور خارجه روسیه بود. کیوسکی، معلم سابق زبان‌های روسی و انگلیسی در مدرسه دیزیون قزاق و مدرسه علمیه نمره یک در تهران بود. حکومت استرآباد طی نامه‌ای به وزارت جلیله داخلی در نوزدهم ماه ثور(اردیبهشت) سال ۱۲۶۰ اقدام به معرفی وی برای کسب تکلیف می‌کند. مسیو لیو کیوسکی، طی انتشار اعلانی، شرایط تحصیلی را به شرح ذیل اعلام می‌کند:
۱. شهریه برای هر زبان دو گروپ با ماهی سه تومان
۲. هر گروپی تشکیل خواهد شد با بودن اقلا ۵ نفر متعلمین
۳. شهریه ماه به ماه قبلا به موجب قبض مسترد می‌شود
۴. تعیین محل و وقت، به میل و اکثریت آرای متعلمین
۵. روزهای جمعه و اعیاد مرسومی [کلاس] تعطیل خواهد شد.
و....
نویســنده تاکنون اثر ونشانی از تشــکیل کلاس لیوکیوسکی و کلاس دیگر توسط غیرایرانیان، مشاهده نکرده است.
ارسال نظر