فرش ایران، صادرات بی‌سود
این وضعیت علت عمده‌ای داشت. در سال ۱۸۰۱ کمپانی هند شرقی قرارنامه‌ای با ایران بست و خاقان فتحعلی‌شاه به آن تن داد. مضمون این قرارداد به این صورت بود که عوارض گمرکی از روی صادرات فرش برداشته شد و قالی ایران در داخل و خارج تقریبا به یک قیمت فروش می‌رفت. بنابراین صدور قالی برای بازرگانان ایرانی چندان به صرفه نبود اما از وضع قالی در دوره محمدشاه یادداشت «فوریه» افسر فرانسوی را داریم که خواندنی است. در ۱۸۴۵ نوشت: «شهرت قالی‌های ایرانی نه تنها به خاطر زیبایی طرح، بلکه ظرافت پشم و جنس خوب رنگ‌های گیاهی است. سبز ایرانی را تنها در ایران می‌توان یافت اما اسرار رنگ زعفرانی و نیلی را از دست داده‌اند. بهای برخی از این قالی‌ها در خود کشور بین ۱۵۰ تا ۲۰۰ فرانک، هر دو متر مربع است. ظریف‌ترین قالی‌ها را در کرمانشاه می‌بافند. یک کارگاه مشهور هم در فراهان نزدیک تهران است که پیش‌ترها متعلق به سردار باباخان بوده. در آنجا همه نوع قالی می‌توان بافت. قدیم‌ها بهترین نوع را در هرات می‌بافتند. در ۴۰ منار اصفهان کارگاهی هست که قالی می‌بافد به طول ۱۴۰پا و عرض ۷۰پا. پیش از «مساله شرق» بیشتر این قالی‌ها را از راه طرابوزان به انگلستان می‌بردند و به همان بهایی که در ایران به فروش می‌رفتند، می‌فروختند.»
ارسال نظر