روشنفکری در کرمانشاه
روشنفکران محلی با نقد این سیستم پا به عرصه حیات مدنی گذاشتند؛ آنان وارث و متاثر از سنت روشنفکری عصر ناصری و آموزه‌هایی بودند که از طریق روزنامه‌های قانون و حبل‌المتین به محافل و جمع آنان آورده و گروهخوانی می‌شد. ابوالقاسم لاهوتی، شاعر و منتقد سیاسی کرمانشاهی، در خاطره‌ای به نقش روزنامه قانون بر همه تفکرات روشنفکران کرمانشاهی اشاره دارد. «همه شماره‌های قانون ملکم مرتبا و به‌طور مخفی برای پدرم می‌رسید. هر شماره‌ای که می‌رسید در نیمه دوم شب می‌خواندیم و بعد از چند روز مخفیانه آمده و آن را می‌بردند من هنور نمی‌دانم آورنده و پس‌گیرنده آنها که بود، شاید پدرم از جای مخصوص آنها را می‌گرفت.»
سیدمحمد طاهر هاشمی، روحانی برجسته اهل سنت در خاطرات خود بسته‌های روزنامه حبل‌المتین، اختر، رعد و شفق سرخ را که از کرمانشاه برای پدرش در منطقه دولت‌آباد روانسر آورده می‌شد، به یاد دارد. روشنگران محلی اینک با نقد روش قدیم و آموزش مکتبخانه‌ای، آن را ناکار آمد در آموزش علوم و مهارت‌های جدید زندگی، نارسا در افزایش سطح سواد عمومی و نماد جامعه روبه زوال قاجار معرفی می‌کردند و سیستم نوین آموزشی را که به همت و پایمردی کسانی چون رشدیه جان گرفته بود، مدل مطلوب و الگوی قابل اجرا می‌دانستند.
ارسال نظر