استفاده از جوهر در رنگرزی فرش

صنف رنگرز که تازه از تجار، طرز استفاده از جوهر آنیلین را برای رنگرزی پارچه‌ها فراگرفته بود، به رنگ کردن خامه قالی با جوهر آنیلین پرداخت و چون آسان‌تر و ارزان‌تر بود و بافنده فرش هم از آن راضی بود، به سرعت تولید فرش با کیفیت پایین گسترش یافت؛ زیرا هم به نفع تولیدکننده بود و هم به نفع صادرکننده. شهرت فرش کاشان هم باعث خرید آن از طرف خارجی‌ها می‌شد. تاجری هم که فرش را از کاشان صادر می‌کرد در کنار پارچه‌ها، جوهر نیز وارد می‌کرد. مدتی این روند ادامه داشت.

تا اینکه دولت به مصرف جوهر در فرش پی برد. ابتدا صدور قالی‌های جوهری را ممنوع کرد اما در سال ۱۲۹۰ ه.ش، صادرات آنها با پرداخت ۳ درصد عوارض گمرکی که بعد به ۶ درصد افزایش یافت، آزاد شد. زیرا تنها ایرانی‌ها متصدی این کار نبودند، بلکه خارجی‌ها و از جمله شرکت تولید قالی شرق که در سال ۱۹۰۶ تاسیس شده بود به خرید فرش‌های جوهری می‌پرداخت. بارها از سوی دولت اقدامات محدودی برای توقف استفاده از جوهر در رنگ کردن خامه قالی صورت گرفت. اما نفع آنی تولیدکننده و صادرکننده مانع از تاثیر اقدامات دولت می‌شد. برای اولین بار فرش نیز در رقم‌های صادراتی ایران جایی برای خود باز کرد و کمپانی شرق به سرعت به صادرات این گونه فرش‌ها مبادرت کرد.