نگاهی به آب انبارهای تهران

آب انبارهای وقفی تهران، پس از قنات‌ها، ازجمله تاسیسات آبی مهم شهر بودند و در مواقع خشکسالی و در هوای گرم تابستان، استفاده از آنها تنها راه نجات افراد کم درآمدی بود که نه همانند متمولان دارای آب‌انبار خانگی بودند و نه امکان ترک شهر و رفتن به مناطق ییلاقی را داشتند اما کارکرد این آب‌انبارها، به ذخیره آب شرب محدود نمی‌ماند و بنابر موقعیت قرارگیری آنها در بافت شهر، همگانی بودن و رجوع افراد مختلف به این تاسیسات و جایگاه آب و تاسیسات آبی در فرهنگ ایرانی و اسلامی، کارکردهای دیگری نیز می‌یافتند. به‌عنوان مثال در شهر قزوین این ابنیه محلی برای گفت‌وگوی مراجعان و حتی فراهم آمدن مقدمات ازدواج بود. در آب انبار شش بادگیری شهر یزد، روزانه قرآن و اذان خوانده می‌شد یا در جلوخان آب‌انبار گذرنو در کاشان دستفروشان محلی به فروش اجناس خود می‌پرداختند بنابراین، احتمال می‌رود که آب انبارهای وقفی تهران نیز محلی برای تعاملات اجتماعی مختلف بوده‌اند.

منبع: نسرین شهریوری و شهرام یوسفی‌فر، «بررسی کارکردهای پنهان آب‌انبارهای وقفی در تهران دوره قاجار»، پژوهشنامه تاریخ اجتماعی و اقتصادی، ۱۳۹۶.