کمک بلاعوض، عوض کودتا !
شش روز پس از بازگشت شاه از رم، هندرسون (سفیر آمریکا در تهران) به دیدار شاه رفت. در گزارش او آمده است: «کاملا محرمانه، ۲۸ اوت ۱۹۵۳(۶ شهریور ۱۳۳۲) ساعت ۱۰ بعد از ظهر: شاه درخواست کرد بهطور خصوصی و بدون آنکه خبر آن انتشار یابد، از او دیدن کنم. او به گرمی مرا پذیرفت و از روش دوستانه ایالاتمتحده آمریکا نسبت به شخص خود و ایران در دوران[اخیر] عمیقا سپاسگزاری کرد. من پیام تهنیت رئیسجمهوری را به این شرح: «بهخاطر روحیه قوی و اقدام شجاعانهای که در این دوران بحرانی کشورتان از خود نشان دادید، به شما تبریک میگویم و یقین دارم که این حرکت شما، استقلال و سعادت آینده ایران را تضمین خواهد کرد.
شش روز پس از بازگشت شاه از رم، هندرسون (سفیر آمریکا در تهران) به دیدار شاه رفت. در گزارش او آمده است: «کاملا محرمانه، ۲۸ اوت ۱۹۵۳(۶ شهریور ۱۳۳۲) ساعت ۱۰ بعد از ظهر: شاه درخواست کرد بهطور خصوصی و بدون آنکه خبر آن انتشار یابد، از او دیدن کنم. او به گرمی مرا پذیرفت و از روش دوستانه ایالاتمتحده آمریکا نسبت به شخص خود و ایران در دوران[اخیر] عمیقا سپاسگزاری کرد. من پیام تهنیت رئیسجمهوری را به این شرح: «بهخاطر روحیه قوی و اقدام شجاعانهای که در این دوران بحرانی کشورتان از خود نشان دادید، به شما تبریک میگویم و یقین دارم که این حرکت شما، استقلال و سعادت آینده ایران را تضمین خواهد کرد.» به او تسلیم کردم.
همین که پیام را خواندم شاه به گریه افتاد و درخواست کرد مراتب قدردانی او را به رئیسجمهوری و دولت آمریکا، بهخاطر علاقهمندی آنها نسبت به ایران اعلام کنم. شاه همواره به شدت خود را مدیون این دوستی صمیمانه و صادقانه میداند. به باور او، معجزه نجات ایران، حاصل دوستی با غرب، وطنپرستی ملت ایران و تفضل خداوند بود. به عقیده او ممکن نیست چند عامل بتواند همزمان و با تلفیق با یکدیگر کشوری را نجات دهند، مگر مشیت الهی خواسته باشد!» وینستون چرچیل، نخستوزیر انگلیس، از طریق وزارت خارجه آمریکا، پیام زیر را برای شاه فرستاد. «با درود و تهنیت به اعلیحضرت به مناسبت بازگشت موفقیتآمیز به کشورتان ایران. صمیمانه امیدوارم کوششهای شما در رهبری کشور، طبق خواست و آرزوهای همیشگی گذشته شما قرین موفقیت باشد. چرچیل.» پرزیدنت آیزنهاور لزوم کمکهای مالی و اقتصادی به دولت زاهدی را تایید کرد. روز ۳ سپتامبر(۱۲ شهریور) اداره کمکهای خارجی آمریکا ۲۳ میلیون و چهارصدهزار دلار در اختیار ایران گذاشت. دو روز بعد (۱۴ شهریور ۱۳۳۲) آیزنهاور اعلام کرد مبلغ ۴۵ میلیون دلار کمک فوری بلاعوض برای دولت ایران در نظر گرفته شده است.
منبع: «مصدق؛ سالهای مبارزه و مقاومت»، سرهنگ غلامرضا نجاتی، جلد دوم، صص ۱۴۴-۱۴۵ و ۱۵۳-۱۵۵
ارسال نظر