شکلگیری بورژوازی جدید در ایران
در اواخر دوره پهلوی، بورژوازی جدید از میان گروه کوچک کارخانهدار و بازرگان بینالمللی اواسط دهه ۱۳۰۰، به یک گروه برجسته اجتماعی-اقتصادی شامل صدها تن از صنعتگران بزرگ، بانکداران و صاحبان سرمایه مالی، صادرکنندگان و واردکنندگان، پیمانکاران و مهندسان مشاور توسعه یافت. بورژوازی صنعتی عمدتا از طبقه تجاری سنتی برخاست و اغلب برپایه فعالیتهای تجاری اولیه شکل گرفت. اولین تلاشها به سمت صنعتی شدن در ایران در دهه ۱۳۱۰ زمان تاسیس ۱۷۵ کارخانه جدید آغاز شد، ۱۱۱ تا از این کارخانهها با حدود ۲۵ هزار کارگر متعلق به بخشخصوصی بود.
در اواخر دوره پهلوی، بورژوازی جدید از میان گروه کوچک کارخانهدار و بازرگان بینالمللی اواسط دهه ۱۳۰۰، به یک گروه برجسته اجتماعی-اقتصادی شامل صدها تن از صنعتگران بزرگ، بانکداران و صاحبان سرمایه مالی، صادرکنندگان و واردکنندگان، پیمانکاران و مهندسان مشاور توسعه یافت. بورژوازی صنعتی عمدتا از طبقه تجاری سنتی برخاست و اغلب برپایه فعالیتهای تجاری اولیه شکل گرفت. اولین تلاشها به سمت صنعتی شدن در ایران در دهه ۱۳۱۰ زمان تاسیس ۱۷۵ کارخانه جدید آغاز شد، ۱۱۱ تا از این کارخانهها با حدود ۲۵ هزار کارگر متعلق به بخشخصوصی بود. در این بین دوشادوش واردات انواع گوناگون کالاهای مصرفی و صنعتی در کنار کالاهایی از قبیل منسوجات و شکر، بورژوازی تجاری با تقسیم و تفکیک بیشتری مواجه شد. درگیر شدن در تجارت خارجی، نوگرایی را در میان تجار بزرگ این دوره که تقریبا تمام آنان از زمینه بازاری سنتی برخوردار بودند، تقویت کرد. با پشتیبانی از مبارزات تبلیغاتی رضاخان برای دستیابی به سلطنت در سال ۱۳۰۴، شماری از بازرگانان مرفه و کارفرمایان در حین سلطنت وی به ایفای نقش فعال خود و تاثیرگذاری بر سیاستها و تصمیمات اقتصادی ادامه دادند. اعضای این گروه اتاق بازرگانی را در سال ۱۳۰۵ تشکیل دادند.
منبع: احمد اشرف و علی بنوعزیزی، طبقات اجتماعی در دوره پهلوی، ترجمه عماد افروغ، مجله راهبرد، شماره 2، 1372. صص 102-126.
ارسال نظر