تلاشی بین‌المللی برای ارتقای کیفیت
امروزه استاندارد نقش ویژه‌ای در زندگی بشر ایفا می‌کند که اگرچه معمولا حضور آن چندان مورد توجه واقع نمی‌شود، اما فقدانش همواره مشکلاتی را پدید خواهد آورد. بنابراین اغلب موسسات، شرکت‌ها، کارخانه‌های تولیدی و دیگر وابستگان به بخش‌های صنعتی و خدماتی تلاش دارند، شرایط خود را مطابق با استاندارد تنظیم کنند. استاندارد در حقیقت سندی است که مشخصات، دستورالعمل‌ها و ویژگی‌هایی را تنظیم می‌کند که محصولات، فرآیندها و خدمات گوناگون براساس آن مورد ارزیابی قرار گیرند و از این طریق اطمینان حاصل می‌شود که محصولات و خدمات امن، قابل اعتماد و دارای کیفیت مناسب هستند.
امروزه استاندارد نقش ویژه‌ای در زندگی بشر ایفا می‌کند که اگرچه معمولا حضور آن چندان مورد توجه واقع نمی‌شود، اما فقدانش همواره مشکلاتی را پدید خواهد آورد. بنابراین اغلب موسسات، شرکت‌ها، کارخانه‌های تولیدی و دیگر وابستگان به بخش‌های صنعتی و خدماتی تلاش دارند، شرایط خود را مطابق با استاندارد تنظیم کنند. استاندارد در حقیقت سندی است که مشخصات، دستورالعمل‌ها و ویژگی‌هایی را تنظیم می‌کند که محصولات، فرآیندها و خدمات گوناگون براساس آن مورد ارزیابی قرار گیرند و از این طریق اطمینان حاصل می‌شود که محصولات و خدمات امن، قابل اعتماد و دارای کیفیت مناسب هستند. به علاوه در پاره‌ای از موارد سند مذکور نقش مشاوره‌ای برای ارتقای کیفیت در بخش‌های مختلف را ایفا می‌کند. عمل استانداردسازی براساس پیشرفت‌های حاصل در علم و صنعت صورت می‌گیرد و یک فرآیند استاندارد در حقیقت توافقی مطلوب برای انجام کار یا ارائه خدمات است. این امر می‌تواند شامل ساخت یک محصول، مدیریت یک فرآیند و انجام خدمتی باشد. همان‌گونه که از این تعریف برمی‌آید استانداردسازی طیف وسیعی از امور را شامل می‌شود. همچنین دارای سطوح مختلفی است که می‌تواند از یک واحد تولیدی تا سطح بین‌المللی را شامل شود.
برای دستیابی به توافقات بین‌المللی در رابطه با استاندارد، سازمان بین‌المللی استاندارد (ISO) در ۲۴ فوریه ۱۹۴۷ با تصویب ۲۵ کشور جهان با هدف یکپارچه کردن تدوین استاندارد در سراسر جهان، ایجاد تسهیلات در تجارت بین‌الملل، حمایت از تولیدکننده و مصرف‌کننده و توسعه همکاری‌های علمی، تکنولوژیکی و اقتصادی در ژنو سوئیس تاسیس شد و از سال ۱۹۷۰ روز ۱۴ اکتبر به‌عنوان روز جهانی برای استاندارد نام‌گذاری شد. استاندارد بین‌المللی این امکان را در اختیار مصرف‌کنندگان قرار می‌دهد که از محصولاتی با کیفیت برابر یا دست‌کم حداقل کیفیت یکسان در همه نقاط جهان بهره ببرند.
امروزه تصور زندگی فاقد استاندارد دور از ذهن است، چرا که جهان با سرعت چشمگیری به سوی هماهنگی و مقایسه به‌ویژه در حوزه‌های صنعتی و اقتصادی پیش می‌رود. در یکی از پیام‌هایی که به‌وسیله روسای کمیته‌های سازمان جهانی استاندارد به مناسبت روز جهانی استاندارد منتشر شد، آمده است: «دهکده جهانی دامنه وسیعی از حقوق و وظایف را برای شهروندانش تعیین می‌کند که شامل حق‌ایمنی، امنیت، سلامت و دستیابی به اطلاعات و وظیفه حمایت از محیط‌زیست، احترام به ایمنی، استقلال و حریم خصوصی دیگران است. استاندارد، یاری‌دهنده شهروندان در استفاده از این حقوق و عمل به وظایف است و از طریق تامین و حفاظت اطلاعات، تضمین کیفیت و سلامت محصولات و خدمات، تعیین الزامات برای ارائه راهنماهای مرتبط با محیط‌زیست و سایر مباحث قابل اهمیت برای شهروندان از جمله عدالت اجتماعی، سلامت، امنیت، اطلاعات و ارتباطات و تجارت شرافتمندانه این امر را محقق می‌کند.»
ایران نیز در سال ۱۳۴۳ در سازمان بین‌المللی استاندارد عضویت یافت و به‌عنوان یکی از اعضای اصلی با مشارکت در کمیته‌های فنی ایزو در تدوین استانداردهای بین‌المللی فعالانه مشارکت داشته است. البته پیش از عضویت در این سازمان، ایران تلاش‌های گوناگونی برای رسیدن به استاندارد در بخش‌های مختلف صورت داده بود که نخستین این تلاش‌ها در سال ۱۳۰۴ هجری شمسی در قالب تصویب قانون اوزان و مقیاس‌ها انجام گرفت. بعد از آن در سال ۱۳۳۲ سازمان استاندارد زیرنظر اداره بازرگانی تاسیس شد که عمده فعالیت آن مربوط به کالاهای وارداتی، صادراتی و تولیدات داخل کشور می‌شد و در سال ۱۳۳۹ قانون «اجازه تاسیس موسسه استاندارد ایران» در قالب ۶ماده به‌وسیله مجلس تصویب و عملا به‌عنوان تنها مرجع رسمی کشور برای تدوین و نشر استانداردهای ملی شناخته شد.
ارسال نظر