تاریخنگاری، نه شرح وقایع
«تاریخنگاری، تنها شرح وقایع نیست و اتفاقا تفاوت دایرهالمعارف با تاریخنگاری در همین است. دایرهالمعارف، وقایعنگاری است؛ ولی تاریخ، همهاش بحث، تفسیر و برداشت مورخ است. مورخ باید امکانات و شرایط زمان و مکان را بسنجد و به آن آشنا باشد، همچنین باید به تحول در طول زمان توجه کند. دوره قاجار حدود صد و سی و اندی سال به طول انجامید، یعنی در این دوره هیچ تحولی رخ نداد؟! درک مردمان از جامعه چه بود؟ دنیا را چطور میدیدند؟ ما درباره این مسائل در این کتاب اصلا شناختی پیدا نمیکنیم. این کتاب فقط یک وقایعنگاری صرف، بدون توجه به اطلاعات جدید و ارجاع به حجم انبوهی از کتب و پژوهشهای جدید است.
«تاریخنگاری، تنها شرح وقایع نیست و اتفاقا تفاوت دایرهالمعارف با تاریخنگاری در همین است. دایرهالمعارف، وقایعنگاری است؛ ولی تاریخ، همهاش بحث، تفسیر و برداشت مورخ است. مورخ باید امکانات و شرایط زمان و مکان را بسنجد و به آن آشنا باشد، همچنین باید به تحول در طول زمان توجه کند. دوره قاجار حدود صد و سی و اندی سال به طول انجامید، یعنی در این دوره هیچ تحولی رخ نداد؟! درک مردمان از جامعه چه بود؟ دنیا را چطور میدیدند؟ ما درباره این مسائل در این کتاب اصلا شناختی پیدا نمیکنیم. این کتاب فقط یک وقایعنگاری صرف، بدون توجه به اطلاعات جدید و ارجاع به حجم انبوهی از کتب و پژوهشهای جدید است. این کتاب که صرفا توجهش به روابط خارجی است اصلا از اسناد استفاده نکرده است؛ حتی کسانی هم که از این اسناد استفاده کردهاند در اینجا مطرح نشدهاند. از بعد از انقلاب، این همه سند چاپ شده است، هیچکدام از اینها در این کتاب منعکس نشده است.»
- نظر دکتر منصوره اتحادیه به مجلدات دهم تا دوازدهم کتاب «تاریخ جامع ایران.» این مجموعه ۲۰ جلدی پنج بخش نخست آن به تاریخ ایران باستان و ۱۵ جلد دیگر به تاریخ ایران بعد از اسلام اختصاص دارد. ۱۷۰ نفر از محققان غالبا تراز اول در سطح جهان، اعم از ایرانی و غربی و شرقی» در آن مقاله نوشتهاند و تدوینش ۱۴ سال به طول انجامیده است.
ارسال نظر