مرگ پژوهشگر تاریخ اقتصاد و توسعه

گروه تاریخ و اقتصاد: رابرت ویلیام فوگل، اقتصاد دان آمریکایی و برنده جایزه نوبل سه سال پیش در روز ۱۱ ژوئن درگذشت. فوگل در سال ۱۹۹۳ به همراه دوگلاس سیسیل نورث به‌خاطر «پژوهش‌های جدید در زمینه تاریخ اقتصادی توسعه، کاربرد نظریه اقتصادی روش‌های کمی در توضیح تغییرات نهادی و تاریخی»، جایزه نوبل اقتصاد را دریافت کرد. فوگل سال ۱۹۲۶ چهار سال پس از مهاجرت خانواده اش از اودسای روسیه به آمریکا، در شهر نیویورک متولد شد. خانواده او وقتی وارد بندر نیویورک شدند حتی یک پنی نداشتند. آنها به زحمت واحد شغلی کوچکی را اداره کردند و به فوگل و برادرش امیدواری دادند که به آینده خوشبین باشند. وی در سال ۱۹۴۸ از دانشگاه کورنل لیسانس، در سال ۱۹۶۰ در رشته آمار از دانشگاه کلمبیا فوق لیسانس و در سال ۱۹۶۳ از دانشگاه جان هاپکینز دکترا گرفت. فوگل ابتدا به فیزیک و شیمی علاقه داشت اما سپس به سمت اقتصاد و تاریخ گرایش پیدا کرد به امید اینکه راه‌حل‌هایی برای مشکلات اجتماعی از جمله گرفتاری بزرگ بیکاری پیدا کند.

فوگل در دانشگاه کورنل، به روابط میان تاریخ و اقتصاد علاقه‌مند شد. او برای آنکه تاثیر وقایع تاریخ روز را بر اقتصاد بررسی کند، به ارتقای روش‌های کمی پرداخت. فوگل در دانشگاه جان هاپکینز، پایان نامه دکترای خود را به راهنمایی و نظارت سیمون کوزنتس ( برنده جایزه نوبل در سال ۱۹۷۱) تهیه نمود. فوگل با رهنمودهای کوزنتس، تلاش نمود تا به تشریح اثر توسعه راه‌آهن بر رشد بازار آمریکا در قرن نوزده بپردازد. در سال ۱۹۸۱، فوگل به دانشگاه شیکاگو بازگشت تا جایگزین جورج استیگلر شود. وی به‌خاطر نظریه‌های رادیکالش شهرت دارد. نخستین بار ارائه این نظریه باعث شهرتش شد که ابداعات کوچک و نَه اختراعات عظیم است که اساس و استخوان‌بندی صنعتی شدن جوامع را تشکیل می‌دهد و بر همین مبنا استدلال کرد که راه‌آهن تاثیر چندانی بر اقتصاد آمریکا نداشته است. طبق نظر فوگل و انگرمن، این دیدگاه از تفسیر سنتی اقتصاد از برده داری و مجادله میان مدافعان و منتقدان این امر شروع شد و با نوشته‌های مورخینی همچون فیلیپس و استانلی ال‌کین ادامه یافت. بعدها فوگل و اینگرمن چنین مطرح کردند که حتی مورخانی همچون ریچارد هوستادتر و کنث استمپ که یک یا چند جنبه از این دیدگاه سنتی را مورد سوال قرار دادند نیز بر دون‌پایگی کار بردگان صحه‌ای نگذاشتند. بیشترین شهرت فوگل به‌خاطر طرفداری از روش‌های مقداری در تاریخ است. فوگل به کاربرد مدل‌های ریاضی و روش‌های آماری در اقتصاد برای مطالعه فرآیندهای پیچیده طولانی مدت علاقه داشت. بیشترین پژوهش‌های وی بر بازیابی داده‌ها و اطلاعات از روابط میان رفتارهای گذشته و حال خانوارها متمرکز است، نظیر محاسبات سری زمانی متغیرهایی مانند پس‌انداز، میزان مشارکت زنان، میزان تولد و مرگ‌ومیر، تحرک اجتماعی و اقتصادی و میزان مهاجرت. حوزه مطالعات اقتصادی فوگل طبق تقسیم‌بندی ارائه شده توسط مارک بلاگ، تاریخ اقتصاد آمریکا است.

عوامل متعددی موجب شد تا برنامه پژوهشی فوگل تحقق یابد. یکی از این عوامل، تمایل دست اندرکاران دانشگاه برای در اختیارگذاشتن وجوه قابل توجهی از بودجه محدود پژوهش دانشگاه، برای انجام پژوهشی بود که نیاز به نیروی انسانی و کامپیوتر داشت. حتی زمانی که وی هنوز استادیار تازه کار دانشگاه روچستر بود. لیونل ویلفرد مک‌کنزی تعدادی دستیار پژوهشی و یک برنامه‌ریز کامپیوتر در اختیار او گذاشت. آدام نیز، سرمایه‌گذاری مشابهی در پروژه وی در دانشگاه شیکاگو طی دهه شصت و اوایل دهه هفتاد انجام داد. مشابه این حمایت‌ها در دانشگاه هاروارد نیز، توسط هنری روسوسکی در اواخر دهه هفتاد انجام شد. در اوایل دهه شصت، توجه فوگل ابتدا به تجزیه و تحلیل آماری در مورد اثر خطوط راه‌آهن بر توسعه اقتصادی آمریکا در قرن نوزده معطوف شد. برخلاف تفکر رایج آن زمان، وی چنین بحث کرد که ساخت راه‌آهن در آمریکا اثرگذار بوده است. فوگل در کتاب «گذرگاه زمان» که با همکاری استانلی انگرمن نوشت و در سال ۱۹۷۴ به چاپ رساند، اظهار می‌دارد که برده‌ها در آمریکای جنوبی نسبت به برخی کارگران صنایع در شمال، زندگی بهتری دارند. کتاب مزبور، مجادلاتی را ایجاد کرد و برخی صاحب‌نظران فوگل را به دفاع از برده داری متهم کردند. فوگل در دهه ۱۹۸۰ تحقیقات خود را متمرکز بر موضوعی کرد که آن را «مساله ایجاد و مطالعه سیکل‌های زندگی و داده‌های حاصل از آن» نامید. تحقیقات وی منجر به تالیفات متعددی با موضوعات اقتصادی شد. کتاب او با عنوان «فرار از گرسنگی و مرگ زودرس»، ماخذ و منبع با اهمیتی برای علاقه مندان به مطالعات اقتصادی، جمعیت‌شناسی تاریخ و سیاست‌های بهداشت همگانی است. جایزه نوبل اعطا شده به فوگل، چهارمین جایزه‌ای بود که اعضای دانشگاه شیکاگو نصیب خود ساختند. این برای اولین بار طی ۹۲ سال گذشته بود که جوایز نوبل در چهار سال متوالی به محققان یک مرکز اهدا شد.