مرکز محیطزیست سازمان ملل در گزارشی بررسی کرد
تهدیدهای بزرگ علیه سلامت جهان
به گزارش «دنیای‌اقتصاد» به نقل از این گزارش، در سال‌های اخیر، کارشناسان با تاکید بر اینکه سلامت انسان به طور جدایی‌ناپذیری با سلامت حیوانات و سلامت کره زمین مرتبط است، معتقدند این فلسفه در چیزی که به عنوان رویکرد «سلامت واحد» شناخته می‌شود تجسم یافته است. این استدلال فرض می‌کند که اگر مردم آب آلوده بنوشند یا در کنار دام‌‌‌های ناقل بیماری زندگی کنند، نمی‌توانند سالم باشند و بر این اساس باید راه‌‌‌حل‌‌‌های جامعی برای موضوع سلامت واحد اندیشیده شود.
برنامه «سلامت واحد» اجرا شود
دورین لین رابینسون، مدیر تنوع زیستی و زمین در برنامه محیطزیست سازمان ملل متحد(UNEP) می‌‌‌گوید: محیطزیست ستون اساسی رویکرد سلامت واحد است. مقابله با بحران سه‌گانه سیاره‌ای تغییرات آب و هوا، از دست دادن طبیعت و تنوع زیستی و افزایش سطوح آلودگی ناشی از زباله به پرورش آینده‌‌‌ای پایدار کمک می‌کند که در آن مردم، حیوانات و کره زمین بتوانند با هم رشد کنند. بر این اساس از ۲۰ تا ۲۳ سپتامبر، دانشمندان، سیاستگذاران، نمایندگان نهادهای بین‌المللی، جامعه مدنی و بخش خصوصی در کیپ‌تاون آفریقای جنوبی برای یکی از بزرگ‌ترین انجمن‌‌‌های جهانی که به پیشبرد رویکرد سلامت واحد اختصاص دارد گرد هم آمده‌‌‌اند.
این نشست در آستانه شانزدهمین کنفرانس اعضای کنوانسیون تنوع زیستی در کالی، کلمبیا برگزار می‌شود. در این گردهمایی کلیدی جهانی که در اکتبر برگزار خواهد شد، انتظار می‌رود کشورها طرحی بین‌المللی را که برای تقویت تنوع زیستی و بهبود سلامت انسان طراحی شده است، تصویب کنند.
دورین لین رابینسون معتقد است نمی‌توانید جامعه‌ای سالم را در یک محیطزیست ناسالم داشته باشید و سلامت انسان‌‌‌ها، حیوانات و اکوسیستم‌ها عمیقا در هم تنیده هستند. پرداختن به یک جنبه بدون در نظر گرفتن جنبه‌‌‌های دیگر تنها منجر به راه‌‌‌حل‌‌‌های ناقص یا ناپایدار می‌شود.
وی با اشاره به اینکه نشست جاری به طور سنتی بیشتر به سلامت عمومی و سلامت حیوانات می‌‌‌پردازد، گفت: درک این موضوع مهم است که چگونه از دست دادن تنوع زیستی، آلودگی و تغییرات آب و هوایی می‌تواند خطرات سلامتی را از جمله گسترش مقاومت‌‌‌های ضد‌میکروبی و بیماری‌‌‌هایی مانند کرونا، ابولا و سارس تشدید کند. در عین حال، محیطزیست منبع راه‌‌‌حل‌‌‌های بهداشتی است، زیرا خدمات اکوسیستمی را برای ارائه آب و هوای پاک، رژیم‌‌‌های غذایی و دارویی غنی از مواد مغذی و متنوع ارائه می‌دهد.
نشست کیپ‌تاون به چه موضوعاتی پرداخت
کنگره کیپ‌تاون این پیوندها را بررسی کرده است. در این نشست جلسه‌‌‌ای برگزار شد که وظیفه آن بررسی این موضوع بود که چگونه دامپروری باعث گسترش بیماری‌‌‌های مشترک بین انسان و دام از طریق پاتوژن‌‌‌هایی می‌شود که بین حیوانات و انسان‌‌‌ها مشترکند. همچنین در دستور‌کار جلسه‌‌‌ای دیگر این موضوع بررسی شد که چگونه استفاده بیش از حد از آنتی‌بیوتیک‌‌‌ها باعث افزایش میکروب‌‌‌های مقاوم می‌شود. وی با اشاره به اینکه اکوسیستم‌های سالم به عنوان حائل طبیعی بین حیات‌وحش، دام و انسان عمل می‌کنند و می‌توانند احتمال جهش بیماری‌‌‌ها بین این سه گروه را کاهش دهند معتقد است کشاورزی صنعتی، جنگلزدایی و سایر فعالیت‌‌‌های انسانی در حال کوچک کردن طبیعت اطراف است و این امر بسیاری از عوامل مرتبط با خطر بیماری را تقویت می‌کند که از جمله می‌توان به افزایش احتمالی خطرات ناشی از عوامل بیماری‌زا که قادر به ایجاد یک بیماری همه‌گیر هستند، اشاره کرد. بر این اساس تقویت تنوع زیستی کشورها از جمله حفاظت و احیای منابع طبیعی و در عین حال بهبود سلامت عمومی جامعه از موضوعات اساسی محسوب می‌‌‌شوند. برنامه‌‌‌های سازمان ملل دولت‌‌‌ها را تشویق می‌کند که در هنگام اتخاذ سیاست‌‌‌ها، مثل ایجاد استراتژی‌‌‌های مشترک سلامت ملی و برنامه‌‌‌های ملی برای حفاظت از تنوع‌زیستی، همکاری جامعی داشته باشند.
سرمایه‌گذاری مشترک کشورها برای توسعه سلامت
کشورها باید سرمایه‌گذاری‌‌‌های مالی مشترک را در پروژه «سلامت واحد» به کار بگیرند و فراتر از برنامه‌‌‌های ملی در حوزه سلامت افراد اقدام کنند؛ از جمله بودجه‌‌‌های تحقیقات و اجرای پروژه‌‌‌های محیط‌زیستی. کشورها باید مهارت‌‌‌ها و ظرفیت‌‌‌های متخصصان سلامت انسان و حیوانات و متخصصان محیطزیست را بر اساس رویکرد سلامت واحد ایجاد کنند تا بتوانند راه‌‌‌حل‌‌‌های یکپارچه حیاتی را در سراسر جهان ارائه کنند. این امر به‌ویژه در کشورهای در حال توسعه که در آنها منابع مالی و ظرفیت‌‌‌ها نسبتا محدود است، اهمیت بیشتری دارد.
واقعیت آن است که سیاره زمین در حال تجربه یک افول خطرناک از منظر حیات طبیعی است. یک میلیون گونه در معرض انقراض هستند، سلامت خاک به شدت در معرض خطر است و منابع آبی در حال خشک شدن هستند و باید به سرعت برنامه‌‌‌های احیای کره زمین بر اساس تصمیماتی که از گذشته اتخاذ شده اجرایی شود.
هنگامی که درجه حرارت زمین و سطح آب دریاها بالا می‌رود، زمانی که توفان‌‌‌های سنگین ایجاد می‌شود یا آتش‌سوزی‌‌‌های گسترده، هوا را آلوده می‌کند، زمانی که تخریب زیستگاه و خشکسالی بر امنیت آب و غذا تاثیر می‌‌‌گذارد، انسان‌‌‌ها نمی‌توانند از عواقب آن فرار کنند؛ به‌ویژه در کشورها و جوامعی که قبلا برای مدیریت چالش‌‌‌های بهداشتی موجود تلاش می‌کنند.
تنها در فاصله سال‌های ۱۹۷۰ تا ۲۰۲۱، رویدادهای آب و هوایی شدید مانند توفان، سیل و رانش زمین باعث مرگ بیش از دو میلیون نفر شده است که بیش از ۹۰درصد آن در کشورهای با درآمد کم و متوسط رخ داده است. این رویدادها به دلیل تغییرات اقلیمی، تشدید می‌‌‌شوند و آسیب‌‌‌های جسمی و روانی بسیار زیادی را به همراه می‌‌‌آورند.
دو میلیارد نفر در معرض مشکلات زیست‌محیطی
از سوی دیگر تغییرات آب و هوا باعث ایجاد موج‌‌‌های گرما به‌صورت مکرر و شدید می‌شود. به عنوان مثال، تخمین زده می‌شود که در سال ۲۰۲۳ در اروپا به دلیل گرمای شدید نزدیک به ۵۰هزار نفر جان خود را از دست داده‌‌‌اند. گفته می‌شود حدود دو میلیارد نفر تا سال ۲۱۰۰ در معرض گرمای شدید قرار خواهند گرفت و آسیای جنوبی و جنوب شرقی به‌ویژه در برابر دمای مرطوب آسیب خواهند دید. بسیاری از مردم نیز به طور فزاینده‌‌‌ای در معرض خطر آتش‌‌‌سوزی جنگل‌‌‌ها و منازل و زیرساخت‌‌‌ها در اثر گرما هستند که در ۲۰ سال گذشته این حوادث دو برابر شده است.
از سوی دیگر تغییرات آب و هوا دوره شیوع بیماری‌‌‌ها و همه‌گیری‌‌‌های جدید را تشدید کرده است. ناقلان بیماری‌‌‌ها، از جمله پشه‌‌‌های ناقل، در حال مهاجرت به مناطقی هستند که قبلا هرگز در آنجا حضور نداشته‌‌‌اند. سیل شدید گسترش بیماری‌‌‌های منتقله از آب مانند وبا را تشدید کرده و پیش‌بینی می‌شود افزایش دما باعث افزایش ۲۰درصدی مواردی همچون دنگی، زیکا و چیکونگونیا می‌شود.
تا سال ۲۰۴۰، شیوع مالاریا به تنهایی می‌تواند ۵ میلیارد نفر را در معرض خطر قرار دهد و با تغییر شکل اکوسیستم‌ها به دلیل جنگلزدایی، شهرنشینی و افزایش دمای جهانی، حیوانات و انسان‌‌‌ها مجبور به تماس نزدیک‌تر می‌‌‌شوند که خطر ابتلا به بیماری‌‌‌های همه‌گیر ناشی از بیماری‌‌‌های مشترک بین انسان و دام مانند کرونا را افزایش می‌دهد.
تاثیرات غیرمستقیم تغییر آب و هوا مانند کاهش عرضه مواد غذایی به دلیل خشکسالی، سیل، تغییر فصل و... می‌تواند مسائل تغذیه‌‌‌ای را تشدید کند. تجزیه و تحلیل جدید از ۱۰۳ کشور نشان می‌دهد که در نتیجه گرمای شدید و افزایش شدت خشکسالی حدود ۹۸ میلیون نفر بیشتر از میانگین ۱۹۸۰ تا ۲۰۱۰ به تعداد گرسنگان افزوده شده است.
تا سال ۲۰۴۰، به دلیل تغییرات آب و هوایی، پنج میلیارد نفر ممکن است در معرض خطر ابتلا به مالاریا باشند.
در این بین سوخت‌‌‌های فسیلی عامل اصلی تغییرات آب و هوایی هستند و باعث شده‌اند ۹۹درصد از مردم جهان در سطوحی از آلایندگی ناشی از این سوخت‌‌‌ها تنفس کنند که سازمان بهداشت جهانی(WHO) آن را ناامن می‌‌‌داند. آلودگی هوا ناشی از سوخت‌‌‌های فسیلی با افزایش چند بیماری مزمن مانند انواع سرطان‌‌‌ها و بیماری‌‌‌های قلبی و تنفسی همراه است و می‌تواند شرایط موجود را به طور جدی تشدید کند. سازمان جهانی بهداشت تخمین می‌‌‌زند که آلودگی هوا مسوول حدود ۶.۷ میلیون مرگ در سال باشد. کشورهای با درآمد پایین و متوسط سنگین‌‌‌ترین هزینه را در این باره پرداخت می‌کنند و ۹۰درصد مرگ و میرهای زودرس ناشی از آلودگی هوا در این کشورها رخ می‌دهد.
تغییرات اقلیمی همچنین باعث انواع بیماری‌‌‌های روانی و پریشانی می‌شود؛ سیل، توفان، آتش‌‌‌سوزی، اثرات مزمن سلامت روانی ناشی از کمبود آب و غذا، درگیری و مهاجرت و همه‌گیری‌‌‌های مکرر و شدیدتر همگی بیماری‌‌‌های روانی شدیدی را به همراه دارند.
