در نشست خبری موسسه کنترل سرطان ایرانیان مطرح شد
حمایت «مکسا» از بیماران سرطانی
در آغاز این نشست، محمد جهانگیری مدیرعامل موسسه کنترل سرطان ایرانیان، با اشاره به شعار امسال روز جهانی مراقبت‌های حمایتی تسکینی یعنی «التیام قلب‌‌ها، التیام جامعه»، گفت: یکی از بحث‌های جدی امروز در حوزه سرطان‌‌ها، توجه به مدیریت علمی و همه‌جانبه به این بیماری است. ما در تلاش هستیم که با مشارکت جامعه علمی و مدیریتی با هم‌افزایی و هماهنگی و استفاده از تمام ظرفیت‌ها در حوزه مردم‌نهاد اقداماتی تاثیرگذار انجام دهیم تا به سمت التیام دردها برویم و امیدواری به جامعه بدهیم. جهانگیری با اشاره به شروع فعالیت موسسه کنترل سرطان ایرانیان از سال ۱۳۸۸، ادامه داد: تاکنون بیش از ۲۴ هزار بیمار و خانواده‌های آنها، مورد حمایت این موسسه قرار گرفته‌اند که برای مثال بیش از ۲۷ هزار ویزیت پزشک در منزل، بیش از ۳۲ هزار ویزیت پرستاری در منزل و بیش از ۶۷۳ هزار مشاوره تلفنی توسط موسسه ارائه شده است. تمامی این خدمات برای بیماران رایگان بوده و به بیماران هنگام ویزیت خانگی اعلام می‌شود که هزینه آنها پرداخت شده است.
جهانگیری با بیان این مطلب که با وزارت بهداشت دو تفاهم‌نامه در سال‌های مختلف امضا شده است، ادامه داد: ما کلیه فعالیت‌های خود را با تولیت وزارت بهداشت انجام می‌دهیم و نهادهای حاکمیتی به این نتیجه رسیده‌اند که حوزه طب تسکینی و حمایتی را به یک مجموعه مردم‌نهاد واگذار کنند. در راستای این تفاهم‌نامه قرار است ما در فاز اول، ۱۷ دانشگاه علوم پزشکی را پوشش دهیم که تاکنون اقدامات در هفت دانشگاه علوم پزشکی در سطح کشور انجام شده است. جهانگیری با تاکید بر تامین تجهیزات مورد نیاز بیماران مبتلا به سرطان تصریح کرد: موسسه کنترل سرطان ایرانیان، اقدامات خوبی را با کمک خیرین آغاز کرده است و می‌خواهد در تمام حوزه‌های ممکن در حیطه تسکین و حمایت به بیماران سرطانی، خانواده آنها و جامعه کمک کند.
در کنار بیماران و خانواده آنان هستیم
حسن ابوالقاسمی رئیس دانشگاه علوم پزشکی بقیه‌الله و رئیس انجمن علمی خون و سرطان کودکان ایران، با بیان اینکه سرطان دومین عامل مرگ و میر در کشور است و افزایش سن در جامعه خطر آن را جدی‌تر می‌کند گفت: ۹۹درصد از این بیماری مرتبط با بزرگسالان است و بررسی‌ها نشان می‌دهند تا ۳۰ درصد قابل کنترل و پیشگیری است و این مساله وظایف دولت‌ها را سنگین‌تر می‌کند تا سرمایه‌گذاری‌های لازم برای کاهش میزان سرطان را مدیریت کنند.
به گفته وی، در سرطان چه در قشر اطفال و چه بزرگسالان، فقط توجه به درمان و دارو مهم نیست، بلکه به همین میزان، اقدامات حمایتی و تسکینی اهمیت دارند. به واسطه اینکه مشغله دولت‌ها و وزارت بهداشت تامین دارو و امکانات و متخصص کافی است، گاه اقدامات تسکینی و حمایتی به‌طور کاملی شکل نگرفته، لذا وجود بنگاه‌های خیریه و ورود آنان به این مبحث ضروری است. به گفته ابوالقاسمی، در ۱۰ سالی که از عمر مرکز کنترل سرطان ایرانیان می‌گذرد، این وظیفه را خیرین بر عهده گرفته‌اند تا دغدغه خانواده‌ها در حوزه حمایت و تسکین برطرف شود و امروز چند شهر در کشور تحت حمایت موسسه هستند و تمام اقدامات لازم برای حمایت از بیماران از شروع بیماری تا مرحله آخر - چه درمان کامل یا مرگ - را انجام داده و در کنار بیمار و خانواده او قرار می‌گیرند.
به گفته وی بیمار جز درمان و دارو نیازهای دیگری هم دارد که این اقدامات جزو بسته‌های جاری حمایت‌های بیمه‌ای و بیمارستان‌ها نیستند، لذا با حمایت خیرین اکنون توسط مرکز حمایتی مکسا این اقدامات انجام می‌شود. وی افزود: اکنون محور فعالیت‌های مکسا بر اساس درمان در منزل است و پزشکان به منازل بیماران می‌روند و از بیمار و خانواده‌های آنان حمایت می‌کنند و امیدواریم این الگو که در کنار آن آموزش و پژوهش هم وجود دارد، گسترش یابد و مورد توجه سیاستگذاران هم قرار بگیرد. به گفته رئیس دانشگاه علوم پزشکی بقیه‌الله، درصدی از بیماران سرطانی طبیعتا فوت می‌شوند و به هنگام فوت این بیماران، فشار روانی زیادی به خانواده‌های آنان وارد می‌شود، لذا ارائه این حمایت‌ها کمک زیادی از نظر روانی به خانواده‌ها می‌کند؛ کما اینکه ارائه خدمات در منازل بیماران، هم احساس رضایت بیشتری را برای بیمار و خانواده وی به همراه دارد و هم خدمات بیمارستانی مانند تخت‌های آی‌سی‌یو که ممکن است مدت‌ها توسط این بیماران اشغال شوند آزاد و در اختیار سایر بیماران قرار می‌گیرد.
وی با بیان اینکه در بخش اطفال نیز باید این حمایت‌ها را گسترش داد افزود: به صورت سازمان‌یافته یکی از تکالیف آینده مکسا این موضوع است و قبلا اقداماتی در این رابطه انجام شده ولی انتظار داریم با اقدامات جدید در موسسه با استفاده از این مدل مناسب از حمایت‌های خیرین برای این گروه نیز استفاده کنیم؛ به‌ویژه آنکه این موسسه و این خدمات هیچ رابطه مالی با بیمار یا بیمه‌ها ندارد و همه هزینه‌ها از محل حمایت‌های خیرین انجام می‌شود.
ضرورت توسعه حمایت‌ها با افزایش ابتلا
در ادامه این نشست، محمد واعظی، رئیس بخش انکولوژی بیمارستان شریعتی با بیان اینکه حتی لفظ سرطان نگران‌کننده است و نه تنها بیمار که همه خانواده را تحت تاثیر قرار می‌دهد ادامه داد: در سال ۹۵ تعداد بیماران ۱۱۲ در هر ۱۰۰ هزار نفر بوده که این رقم تا ۱۴۰۴ به ۱۶۰ نفر در هر ۱۰۰ هزار نفر افزایش می‌یابد. این رقم نسبت به میانگین دنیا که ۲۰۱ در ۱۰۰ هزار نفر است رقم بالایی نیست اما با توجه به اینکه سن جامعه رو به فزونی است و از طرفی عوامل موثر بر این بیماری تشدید می‌شوند ممکن است در سال‌های آینده آمارهای سرطان در کشور فزاینده باشند.
به گفته او علاوه بر جنبه‌های پیشگیری و اصلاح عادات غلط مانند ترک سیگار و مشروبات الکلی و اصلاح رژیم غذایی و آلودگی‌های هوا و... در ارتباط با بیماران سرطانی لازم است موضوع حمایتی نیز مدنظر قرار بگیرد. در گذشته حمایت‌ها محدود به دوره انتهای زندگی بیماران بود، اما اکنون این نگرش تغییر کرده و همه افراد دخیل در این پروسه، چه خدمت‌رسان و چه خدمت‌گیرنده و چه سیاستگذار از بدو ایجاد بیماری تا انتهای عمر باید از این خدمات استفاده کنند که شامل حمایت‌های جسمی، روانی و درمانی است و به علاوه مسائل اجتماعی، ارتباطی و خانوادگی بیمار را نیز در بر می‌گیرد. با این حال هنوز چه در حوزه پزشکان و چه سیاستگذار و حتی بیماران باید جایگاه این خدمات که بسیار انحصاری و بدون هیچ چشمداشتی انجام می‌شود تقویت شود.دکتر واعظی در ادامه با اشاره به اینکه بنیاد مکسا ظرفیتی ایجاد کرده تا بتواند به یک الگو در بیمارستان‌های کشور تبدیل شود و به تمام مراکز مدیریت سرطان کشور تعمیم یابد گفت: در بیمارستان شریعتی از همه منظرها اعم از جسمی، تغذیه، روان‌درمانی، حمایت از بیماران پیوندی، پرداختن به درد بیماران از ابتدا تا انتها و همه موضوعات جانبی زیرمجموعه همین حمایت‌ها پرداخته می‌شود و توسط موسسه حمایت‌های لازم صورت می‌گیرد.
روش‌های شناسایی بیماران برای اقدامات حمایتی
سوزان حجت متخصص خون و از اعضای هیات‌مدیره مکسا نیز در این نشست با بیان اینکه ۶۰ درصد از بیماران سرطانی تحت پوشش این مجموعه از مراکز درمانی شناسایی و به مکسا معرفی می‌شوند گفت: با کمک شهرداری تهران و استفاده از خودروهای سلامت و با کمک پزشکان آموزش دیده، غربالگری‌هایی را در گذشته انجام داده‌ایم و چند مورد بیمار هم به همین روش کشف و مورد حمایت موسسه قرار گرفتند. وی افزود: استقرار تیم پزشکی و غربالگری در شرکت‌ها و سازمان‌های بزرگ دولتی و خصوصی و برگزاری غربالگری در مراکزی که تعداد همکاران آنها زیاد است و همچنین حضور در آموزش و پرورش می‌تواند امکان زیادی را برای شناسایی بیماران فراهم کند که از این ظرفیت‌ها در آینده استفاده خواهد شد.
