فرصت‌های اقتصادی صنعت مجموعه‌داری
پایه‌گذار و اولین مجموعه‌دار ایران میرزا محمود مستوفی آشتیانی از خاندان مستوفیان است. میرزا محمود معروف به قره، اولین مجموعه‌دار اشیای عتیقه در کشورمان بود. او به واسطه آنکه ملازم و کاتب عباس میرزا فرزند فتحعلی شاه بود، از فرصت دیدار از کشورهای مختلف و ارتباط با تجار استفاده می‌کرد و خانه خود را در آشتیان به چیزی شبیه یک موزه خصوصی تبدیل کرد. هر چند امروز از آن خانه جز ویرانه‌ای باقی نمانده است، ولی زندگی میرزا محمود ایده‌های اقتصادی بزرگی به ما ارائه می‌کند.
مجموعه‌داری فقط یک سرگرمی نیست و می‌توان نگاه اقتصادی نیز به آن داشت. همچنان که در لندن به‌عنوان پایتخت صنعت مجموعه‌داری جهان، سالانه میلیون‌ها پوند از طریق ارائه خدمات به مجموعه‌داران، ثروت خلق می‌شود.
در ایران اقدام‌های کوچکی برای بهره‌گیری از این صنعت انجام شده که مهم‌ترین آنها، حراج فرهنگی است. اما در این زمینه فرصت‌های بسیار بزرگی نیز وجود دارد که فقط از بخش کمی از آن استفاده می‌کنیم. برای شکوفایی هر چه بهتر این فرصت‌ها، چند اقدام ضروری می‌نماید:
۱- به رسمیت شناختن کسب‌و‌کار خدمات مجموعه‌داری. هرچند اکنون مزاحمت قانونی برای فعالیت‌های این صنف وجود ندارد، ولی قانون و دستورالعملی که حیطه فعالیت‌ها در این بخش را مشخص کند نیز تدوین و ابلاغ نشده و قوانین عمومی کشور، ناظر بر این کسب‌و‌کار است. حال آنکه قوانین تخصصی، می‌تواند از برخوردهای سلیقه‌ای نهادهای ناظر، جلوگیری کند.
۲- کنار گذاشتن بدبینی. این تصور که چون مجموعه‌دارها از رویه‌های قیمت‌گذاری کارشناسان رسمی دادگستری تبعیت نمی‌کنند، پس مجموعه‌داری بهشت پولشویی است، تصویر غلطی ارائه می‌کند. راه جلوگیری از پولشویی را نباید در سرکوب کسب‌و‌کارهایی همچون مجموعه‌داری و خدمات وابسته جست‌وجو کرد.
۳- افزایش تعاملات بین‌المللی. در چند دهه گذشته برخی افراد برای اهدافی همچون خروج پول، از صادرات اشیای عتیقه و مجموعه‌های کلکسیونی استفاده می‌کردند و این مساله، قانون‌های محدود‌کننده را به ارمغان آورد. اما این راه خوبی نیست که رابطه مجموعه‌داران ایرانی و بین‌المللی را اینقدر مضیق و تنگ کنیم. تفکیک آثاری که مالکیت آنها جنبه ملی دارد و مجموعه‌های شخصی با ارزش، کار سختی است. اما بهتر است این کار با تعادل و پرهیز از غلبه دولت‌گرایی انجام شود.
